Саламина (грчки: Σαλαμίνα) — најголемиот грчки остров во Саронскиот Залив, кој се наоѓа на околу 2 километри од брегот на Пиреја и на околу 16 километри западно од централна Атина. Главниот град, Саламина, се наоѓа во југозападниот дел на заливот Саламина. На источната страна на островот се наоѓа главно пристаниште Палукија, кое е второ по големина во Грција.

Саламина
Σαλαμίνα
Поглед кон островот
Саламина is located in Грција
Саламина
Саламина
Местоположба во областа
2011 Dimos Salaminos.png
Координати: 37°56′N 23°30′E / 37.933° СГШ; 23.500° ИГД / 37.933; 23.500Координати: 37°56′N 23°30′E / 37.933° СГШ; 23.500° ИГД / 37.933; 23.500
ЗемјаГрција
ОбластАтика
ОкругОстрови
Управа
 • ГрадоначалникИсидора Наноу (независен)
Површина
 • Општина96,16 км2 (3,713 ми2)
Население (2011)[1]
 • Општ.39,283
 • Општ. густина0,0.041/км2 (0,011/ми2)
Часовен појасEET (UTC+2)
 • Лете (ЛСВ)EEST (UTC+3)
Пошт. бр.189 xx
Повик. бр.21
Рег. таб.Y
Мреж. местоwww.salamina.gr

Потекло на поимот уреди

Според традиционалната етимологија, Саламина Саламина своето име го добил од нимфата Саламина. Посовремена теорија смета дека Саламина доаѓа од „сол“ и „-амис“ - средина, или во превод место околу кое постои солена вода[2]. Некои научници го поврзуваат со семитскиот збор Š-L-M (Ш-Л-М) кое во превод значи мир, безбедност, поради добро заштитеното пристаниште[3].

Од 13 век до 19 век, градот, островот и заливот Саламина се нарекувале Кулури (Κουλούρι)[4], веројатно поради тоа што имал форма како лебот наречен „koulouri“. Античкото име било обновено во 19 век[5]. Името Кулури сè уште се користи неформално за градот.

Историја уреди

 
Монета од Саламина, 339-318 п.н.е.

Саламина најверојатно за првпат бил колонизиран од Егина и подоцна окупиран од Мегара, но станал атинска сопственост во времето на Солон или Пизистрат, по војната меѓу Атина и Мегара околу 600 п.н.е.[6] Според Страбон, античкиот град се наоѓал на југ од островот, додека во класичниот период на исток, на полуостровот Каматеро со поглед кон Саламинскиот теснец[7].

Според Хомеровата Илијада, Саламина учествувала во Тројанската војна со дванаесет бродови под водство на Ајакс[8].

Островот е познат по Битката кај Саламина, одлучувачка поморска победа на сојузничката грчка флота, предводена од Темистокле, над Персија во 480 п.н.е. Се смета дека островот е родно место на Ајакс и Еврипид. Во модерни времиња, на островот се наоѓа поморската база која е седиште на Хеленската морнарица.

За време на германската инвазија на Грција во Втората светска војна, пристаништето било бомбардирано од Луфтвафе на 23 април 1941 година, уништувајќи два грчки бродови[9][10].

Во 1960-тите и 1970-тите години, за време на воениот хунтски период, промените во законите за земјиште овозможиле поделба на земјишните парцели[11]. Ова довело до изградба на многу викендици, особено долж северниот и источниот брег. Недостатокот на соодветни инвестиции во инфраструктурата, во комбинација со тешката индустрија, довело до загадување на морето и плажата од оваа страна на островот. Меѓутоа, постојат иницијативи за подобрување на канализацијата[12].

 
Мапа на островот Саламина

Географија уреди

Саламина има површина од 93 км2. Највисоката точка е Мавровуни со 4.025 метри. Значаен дел од островот Саламина е карпест и планински. На јужниот дел на островот се наоѓа борова шума, што е невообичаено за западниот дел на Атика. За жал, оваа шума често е цел на пожари[12]. Додека жителите на внатрешноста се главно вработени во земјоделскиот сектор, поголемиот дел од жителите на Саламина работат во поморски професии (риболов, фериботи и бродоградилишта на островот) или патуваат за работа во Атина[13][14]. Морската индустрија е фокусирана на североисточното крајбрежје на островот во пристаништето Палукија (Παλούκια), каде што се наоѓаат фериботите до копното на Грција, и во пристаништата на Ампелакија и северната страна на полуостровот Киносура.

Островот е многу популарен за одмор и викенд посети од копното Атина; неговото население достигнува до 300.000 во пик на летната сезона, од кои околу 31.000 се постојани жители[12]. Туризмот го поддржува силниот сектор на услужната индустрија, со многу отворени кафулиња, барови, и продавници за широка потрошувачка низ целиот остров. На југ од островот, далеку од пристаништето, постојат голем број на помалку развиени подрачја со добри плажи[15].

Општина уреди

Остров Саламина припаѓа на регионалната единица Острови на регионот Атика. Од реформата на локалната власт од 2011 година островот е една општина. Пред тоа, островот бил поделен на две општини, кои станале општински единици при реформата[16]:

  • Саламина
  • Ампелакија

Во општинската единица Саламина, која има површина од 80.992 квадратни километри[17] и население според пописот во 2011 година од 31.776 жители, главниот населен центар е градот Саламина, составена од областите Алонија, Агиос Минас, Агиос Димитриос, Агиос Николаос, Боскос, Неа Саламина, Цами и Вуркари. Нејзиниот втор по големина град е Ајантео (население 5,888). Во општинската единица Ампелакија, која има површина од 15.169 квадратни километри и население од 7.507, најголемите градови се Ампелакија (4.998) и Селинија (2.509).

Население уреди

Од средината на 20 век, поголемиот дел од жителите биле Арванити, нешто што се променило во текот на изминатите 20 години поради населувањето на многу атињани на островот до степен што денес Арванитите се дел од населението, живеејќи главно во градот Саламина, Ампелакија и Мулки[18].

Година Саламина (град) Саламина (општинска единица) Саламина (остров)
1981 20,807 25,215 30,402
1991 22,567 27,582 34,342
2001 25,730 30,962 38,022
2011 25,888 31,776 39,283

Села во Саламина уреди

 
Поморска база на Саламина
 
Плажа

Палукија уреди

Палукија (грчки: Παλούκια, население од 1.695) се наоѓа во североисточниот дел на островот. Многу ферибори, рибарски бродови и полициски пловни објекти се наоѓаат во ова пристаниште. Палукија е основа за полициската станица во Саламина. Повеќето посетители кои доаѓаат во Саламина прво пристигнуваат во Палукија преку фериботите што се движат помеѓу Палукија и Перама или Пиреја.

Областа е во непосредна близина на поморската база Саламина, која е главна база на Хеленската морнарица.

Ајантео уреди

Ајантео (грчки: Αιάντειο, население 4,860[19] според податоци од 16 март 2011 година) е големо село во југозападниот дел на островот и е именувано по Ајакс, „Кралот на Саламините“ од Хомерската Илијада. Селото било познато како Мулки до 1915 година[20]. Во регионот има цркви од 11 и 12 век, како што се Свети Јован и Свети Димитриј.

Интересни места за посета се:

  • најстарата црква на островот, Свети Јован, која датира од 10 век и има извонредни хагиографии
  • манастирот на Свети Никола кој датира од 18 век и се наоѓа во шума.

Баци уреди

Баци (грчки: Μπατσί) е мало село (население од 212 луѓе) во северниот дел, во општината Саламина, кое се наоѓа во подножјето на планината, околу 6 до 8 километри источно од Мегара.

Во планината постои пештера од археолошки интерес што сè уште не е истражена. Во зима има малку туристи. Тоа е повеќе популарно кај туристите од Атина во летните месеци.

Каки Вигла уреди

 
Камениот светилник, 1901

Каки Вигла (грчки: Κακή Βίγλα) е мало село (население од 236 луѓе) сместено на југ од островот, во близина на Ајантео.

Плажите на Каки Вигла се релативно чисти и областа има бор и маслинки во близина на брегот.

Агиос Георгиос уреди

Ново село, основано во 1960 година.

Перистерија уреди

Перистерија (грчки: Περιστέρια, население од 456 луѓе) е мало село на југоисток од островот, и е оддалечено 45 км од градот Саламина. Името на селото доаѓа од птицата на мирот, гулаб (грчки: περιστέρι), бидејќи тоа е мирно изолирано место, далеку од автомобилите и од бучавата. Друга интерпретација вели дека нејзиното име може да се изведе од гулабите кои живееле и имале гнезда во областа.

Псили Амонс уреди

Псили Амонс (грчки: Ψιλή Άμμος, население од 271 луѓе), што значи дека песок, е именувано бидејќи е покриено со песок. Областа се наоѓа на северозапад од островот. Во областа постои едно од најстарите обележја, пештерата на Свети Ѓорѓи.

Стено уреди

Стено (грчки: Στενό, население од 985 луѓе), што значи тесен, е мало село во северозападниот дел на островот. Областа е одделена од Фанароменискиот манастир со рид од грмушки и борови дрвја. Областа е во непосредна близина на заливот Агиос Георгиос. Стено има широки и добро планирани патишта.

Василика уреди

Василика (грчки: Βασιλικά, население од 4.264 луѓе) што значи „царски“, е големо село сместено во северозападниот дел на островот. Василика е трета по големина област по население по градот Саламина и Ајантео. Василика има песочна голема плажа погодна за пливање.

Ксено уреди

Ксено (грчки: Ξένο, население од 786 луѓе) се наоѓа во северозападниот дел на островот. Областа била така наречена, бидејќи првите жители не биле од Саламина, туку од Пиреја.

Села во Ампелакија уреди

 
Урнатините на древниот град и пристаништето Саламина

Киносура уреди

Киносура (грчки: Κυνόσουρα) е мал полуостров сместен во источниот дел на островот. Името веројатно доаѓа од обликот на полуостровот, долг и тенок и посочен на крајот. На југ се наоѓаат неколку куќи (население од 69 луѓе). На северот се наоѓаат антички остатоци кои се сметаат за гробница на грчките воини во Битката кај Саламина. Во близина е пристаништето, кое ги гради и ги поправа бродовите, вклучувајќи ги и танкерите за нафта и контејнерите.

Селинија уреди

Селинија (грчки: Σελήνια, население од 2,523 луѓе) е одморалиште кое се наоѓа на неколку километри југоисточно од градот Саламина. Селинија е викенд одморалиште на многу атињани поради неговата близина до Атина. Селинија, исто така, располага со ресторани.

Култура уреди

Образование уреди

Островот има единаесет основни училишта (десет државни и едно приватно) и четири средни училишта. Поголемиот дел од учениците се вешти во училиште, а учениците (над 13 години) обично стекнуваат дипломи и сертификати на англиски јазик, на француски јазик или на германски јазик, како што се ECCE, FCE, CPE и ECPE. Многу ученици од островот имаат компјутерски вештини. Многу студенти, исто така, учат во странство во земји како што се САД, Велика Британија, Германија и Франција. Во 60-тите, 70-тите и 80-тите години, учениците заминувале во Италија на студии, бидејќи биле блиску до Грција.

Рекреативни области уреди

Во заливот Саламина, посетителот може да најде многу барови, кафетерии, плажи и продавници. Главните кафулиња и барови се со седиште во Агиос Николаос, кој се наоѓа во западните предградија на градот Саламина. Областа е именувана според црквата која се наоѓа во тој регион. Рестораните, кои се наоѓаат низ целиот остров, се одликуваат со локална храна. Продавниците, кои продаваат апарати, компјутери, облека, сувенири и возила, се отворени од 8:00 до 02:00 часот и од 5:30 часот изутрина до 9:00 часот изутрина во работните денови.

Клубови, активности и организации уреди

Културните активности што се случуваат и културните организации кои работат во Саламина вклучуваат: Музеј за фолклорна уметност и историја, јавна општинска библиотека, Драмски клуб „Еврипид“ и Танц група „Еревна“. Исто така, во текот на годината се организираат регионални, традиционални и сезонски фестивали: Годишен фестивал Саламина (за одбележување на поморската битка на Саламина), „Рибарски фестивал“ и карневалот.

Спорт уреди

Островот Саламина има четири фудбалски тимови: Ајас, Ампелакијакос, Саламина и Саламиномахои.

Знаменитости уреди

Податотека:Salamina monument.JPG
Споменик посветен на Битката кај Саламанка.
 
Археолошкиот музеј
 
Погребно место
Знаменитости Година на изградба Местоположба
Манастир Фанеромени 15 век Фанеромени
Chantry на Свети Ѓорѓи околу 1250 Агиос Георгиос
Микенскиот град Саламина 13 век п.н.е. Канакија
Антички град и пристаниште Саламина 5 - 1 век п.н.е. Ампелакија
Гроб на војниците од Битката кај Саламина 5 век п.н.е. Ампелакија
Кружно погребално место 4 век п.н.е. Колонес
Театар на Еврипид 1993 во предградието на Саламина
Црква Свети Димитриј 1806 центарот на Саламина
Пештера на Еврипид 450 п.н.е. на јужниот дел од островот
Куќата на Ангелос Сикелијанос 1935 Фанеромени
Камениот светилник Перистерија
Биста на Георгиос Караискакис 1982 центарот на Саламина
19 век | во предградијата на Саламина (на рид)
Просторијата на пророкот Илија почетокот на 20 век Саламина (на камен рид)
Просторија на Свети Ѓорѓи 12 век Псили Амос
Камениот мал театар 1990 Селина
Градската сала на Саламина 2000 Саламина
| 17 век | на јужниот дел од островот
11 век | на јужниот дел од островот
Музеј на фолклорот 2000 во Градската сала
Археолошки музеј 2013 Саламина
Музеј на семејството Галеос 19 век во центарот на Саламина
Црква Св. Минас 1869 во Саламина (во округот Агиос Минас)

Галерија уреди

Наводи уреди

  1. „Попис на населението од 2011 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
  2. Bell, Robert E. (1988). Place Names in Classical Mythology: Greece. ABC-CLIO Ltd. ISBN 978-0-87436-507-8.
  3. Martin Bernal, Black Athena, p. 492
  4. William Miller, The Latins in the Levant, a history of Frankish Greece (1204–1566), New York, 1908, p. 18
  5. Peter Mackridge, Language and National Identity in Greece, 1766-1976, Oxford University Press, 2010, p. 22
  6. "Salamis", Oxford Dictionary of the Classical World, Ed. John Roberts. Oxford University Press, 2007.
  7. Rossiter, Stuart; Benn, Ernest (1981). Greece – Blue Guide series.
  8. Homer. The Iliad.
  9. „Kilkis (Battleship, 1914–1941)“. Naval Historical Center. Архивирано од изворникот на October 16, 2012.
  10. „Lemnos (Battleship, 1914–1941)“. Naval Historical Center. Архивирано од изворникот на July 6, 2014.
  11. „One-sixth of houses are for vacation use“. Kathimerini. April 19, 2006. Архивирано од изворникот на March 18, 2008.
  12. 12,0 12,1 12,2 Polyxeni Athanassoulia (September 7, 2006). „Salamina, so near yet so unknown“. Kathimerini. Архивирано од изворникот на March 18, 2008.
  13. „Salamis“. Howstuffworks. Архивирано од изворникот на March 11, 2008.
  14. „Salamis official website“. Архивирано од изворникот на February 22, 2009.
  15. „Salamina“ (грчки). Anatropes. Архивирано од изворникот на August 20, 2010.
  16. „Kallikratis law“ (PDF). Greece Ministry of Interior. Архивирано од изворникот (PDF) на 2020-09-11. Посетено на 2018-12-24.(грчки)
  17. „Population & housing census 2001 (incl. area and average elevation)“ (PDF) (грчки). National Statistical Service of Greece.
  18. Jochalas, Titos P. (1971): Über die Einwanderung der Albaner in Griechenland: Eine zusammenfassene Betrachtung ["On the immigration of Albanians to Greece: A summary"]. München: Trofenik.
  19. „Settlements (Dímos Salamínas, Municipality)“. citypopulation.de.
  20. „Name changes of settlements in Greece“.

Надворешни врски уреди