Кушитски јазици
Кушитските јазици сочинуваат подгрупа на јазичното семејство афроазиски јазици. Овие јазици воглавно се зборуваат во Африканскиот Рог (Етиопија, Еритреја, Џибути и Сомалија), долината на реката Нил (Судан и Египет), и делови од регионот наречен „Големи африкански езера“ (Кенија и Танзанија). Кушитските јазици се мајчини јазици на кушитските народи. За прв пат овој поим се вовел во 1858 година.[1] Главни кушитски јазици се оромскиот, сомалискиот, беџанскиот, агавскиот, афарскиот, сахоанскиот и сидамскиот јазик.[2]
| Кушитски јазици | |
|---|---|
| Географска распространетост: | Северна Африка, Источна Африка |
| Класификација: | афроазиски
|
| Гранки: | |
| ISO 639-2 и 639-5: | cus |
 | |
Статус уреди
Најмногуброен кушитски јазик е оромскиот (со над 25 милиони),[3] сомалискиот (16.2 милиони),[4] беџанскиот (3.2 милиони),[5] сидамскиот (3 милиони),[6] и афарскиот (2 милиони).[7] Оромскиот е службен јазик на регионот Оромија во Етиопија.[8] Сомалискиот јазик е службен јазик на државно ниво во Сомалија, и воедно единствен кушитски јазик кој има службен статус на државно ниво.[9] Афарскиот се користи на локално ниво во Афарскиот регион во Етиопија.[8]
Класификација уреди
Грубата поделба на кушитските јазици најчесто се врши на следниот начин:[10]
- севернокушитски (беџански јазик)
- централнокушитски (агавски јазици)
- источнокушитски
- јужнокушитски јазици
Кога се класифицираат овие јазици се земаат предвид и јазиците: јакуански јазик, дахалски јазик, асански јазик, кваѕански јазик, бонски јазик и кушитските елементи на мбугуанскиот јазик. Сепак постојат голем број теории за нивните поврзаности.[11]
| Гринберг (1963)[12] | Хецрон (1980)[13] | Флеминг (пост-1981) | Орел и Стобова (1995) |
|---|---|---|---|
|
|
|
|
| Дјаконов (1996) | Милитарев (2000) | Тоско (2000)[14] | Ехрет (2011)[15] |
(не ги вкличува омотските) |
|
|
|
Наводи уреди
- ↑ Lipiński, Edward (2001). Semitic Languages: Outline of a Comparative Grammar Volume 80 of Orientalia Lovaniensia analecta. Peeters Publishers. стр. 21. ISBN 9042908157. Посетено на 21 November 2016.
- ↑ Appleyard (2012), стр. 202.
- ↑ „Population and Housing Census of Ethiopia (2007)“. Central Statistical Agency of Ethiopia. стр. 118. Архивирано од изворникот на 14 November 2010. Посетено на 22 November 2017.
- ↑ „Somali“. Ethnologue. Посетено на 22 November 2017.
- ↑ „Bedawiyet“. Ethnologue. Посетено на 22 November 2017.
- ↑ „Sidamo“. Ethnologue. Посетено на 22 November 2017.
- ↑ „Afar“. Ethnologue. Посетено на 22 November 2017.
- ↑ 8,0 8,1 „Constitution of the Federal Democratic Republic of Ethiopia“ (PDF). Government of Ethiopia. стр. 2 & 16. Посетено на 22 November 2017.
Members of the Federation may by law determine their respective working languages.[...] Member States of the Federal Democratic Republic of Ethiopia are the Following: 1) The State of Tigray 2) The State of Afar 3) The State of Amhara 4) The State of Oromia 5) The State of Somalia 6) The State of Benshangul/Gumuz 7) The State of the Southern Nations, Nationalities and Peoples 8) The State of the Gambela Peoples 9) The State of the Harari People
- ↑ *„The Constitution of the Somali Republic (as amended up to October 12, 1990)“ (PDF). Government of Somalia. стр. 2. Архивирано од изворникот (PDF) на 1 December 2017. Посетено на 23 November 2017.
Article 4 (Official language) The official languages of the state shall be Somali and Arabic.
- „The Federal Republic of Somalia Provisional Constitution“ (PDF). Government of Somalia. стр. 10. Посетено на 22 November 2017.
Article 5. Official Languages[...] The official language of the Federal Republic of Somalia is Somali (Maay and Maxaa-tiri), and Arabic is the second language.
- „The Transitional Federal Charter of the Somali Republic“ (PDF). Government of Somalia. стр. 5. Посетено на 23 November 2017.
ARTICLE 7 LANGUAGES. 1. The official languages of the Somali Republic shall be Somali (Maay and Maxaatiri) and Arabic.
- „Somalia – Languages“. Central Intelligence Agency. Архивирано од изворникот на 2014-03-07. Посетено на 23 November 2017.
Somali (official, according to the 2012 Transitional Federal Charter), Arabic (official, according to the 2012 Transitional Federal Charter), Italian, English
- „The Federal Republic of Somalia Provisional Constitution“ (PDF). Government of Somalia. стр. 10. Посетено на 22 November 2017.
- ↑ Appleyard (2012), стр. 200.
- ↑ Richard Hayward, "Afroasiatic", in Heine & Nurse, 2000, African Languages
- ↑ Greenberg, Joseph (1963). The Languages of Africa. Bloomington: Indiana University. стр. 48–49.
- ↑ Hetzron (1980).
- ↑ Tosco, Mauro (November 2000). „Cushitic Overview“. Journal of Ethiopian Studies. 33 (2): 108. JSTOR 41966109.
- ↑ Ehret, Christopher (2011). History and the Testimony of Language. Berkeley: University of California Press. стр. 138, 147. ISBN 9780520262041.
Литература уреди
- Bender, Marvin Lionel. 1975. Omotic: a new Afroasiatic language family. Southern Illinois University Museum series, number 3.
- Bender, M. Lionel. 1986. A possible Cushomotic isomorph. Afrikanistische Arbeitspapiere 6:149-155.
- Fleming, Harold C. 1974. Omotic as an Afroasiatic family. In: Proceedings of the 5th annual conference on African linguistics (ed. by William Leben), p 81-94. African Studies Center & Department of Linguistics, UCLA.
- Roland Kießling & Maarten Mous. 2003. The Lexical Reconstruction of West-Rift Southern Cushitic. Cushitic Language Studies Volume 21
- Lamberti, Marcello. 1991. Cushitic and its classification. Anthropos 86(4/6):552-561.
- Zaborski, Andrzej. 1986. Can Omotic be reclassified as West Cushitic? In Gideon Goldenberg, ed., Ethiopian Studies: Proceedings of the 6th International Conference, pp. 525–530. Rotterdam: Balkema.
