Игбоански јазик
Игбоански или само игбо (Igbo) — нигер-конгоански јазик, дел од групата на игбоидски јазици. Јазикот е мајчин јазик на Игбоанците, една од поголемите етнички групи во Нигерија. Јазикот го зборуваат околу 24 милиони луѓе, воглавно во Нигерија. Јазикот се пишува со латиница. Стандардниот јазик бил кодифициран во 1972 година, и се заснова на оверискиот и умуахијанскиот дијалект, а се вкупно јазикот има над 20 дијалекти. Најсродни јазици на игбоанскиот се иканскиот, икверејскиот и огбанскиот, кои понекогаш се сметаат за дијалекти на игбоанскиот.[3] Јазикот е службен јазик во Нигерија, покрај уште 4 други јазика, а признат е како малцински јазик во Екваторска Гвинеја.
| Игбоански јазик | |
|---|---|
| Asụsụ Igbo | |
| Изговор | /iɡ͡bo/ː |
| Застапен во | Нигерија |
| Подрачје | југоисточна Нигерија, Екваторска Гвинеја |
| Говорници | 24 милиони (2007)ne2007 |
| Јазично семејство | нигер-конгоанско
|
| Стандардни облици | стандарден игбоански[1]
|
| Писмо | латиница (паннигериска) Нвагу Анеке |
| Статус | |
| Службен во |  Нигерија |
| Признаен како малцински во |  Екваторска Гвинеја[2] |
| Регулативен орган | Друштво за промоција на игбоанскиот јазик и култура (ДПИЈК) |
| Јазични кодови | |
| ISO 639-1 | ig |
| ISO 639-2 | ibo |
| ISO 639-3 | ibo |
| Linguasphere | 98-GAA-a |
 Јазична карта на Бенин, Нигерија и Камерун. | |
|
| |
Писмо
уредиСовремената азбука на игбоанскиот јазик е следнава:[4]
| Буква | Глас (МФА) | Макед. |
|---|---|---|
| A | /a/ | а |
| B | /b/ | б |
| Ch | /tʃ/ | ч |
| D | /d/ | д |
| E | /e/ | е |
| F | /f/ | ф |
| G | /ɡ/ | г |
| Gb | /ɓ~ɡ͡ɓ/ | гб |
| Gh | /ɣ/ | г |
| Gw | /ɡʷ/ | гв |
| H | /ɦ/ | х |
| I | /i/ | и |
| Ị | /ɪ̙/ | и |
| J | /dʒ/ | џ |
| K | /k/ | к |
| Kp | /ɓ̥~k͡p/ | кп |
| Kw | /kʷ/ | кв |
| L | /l/ | л |
| M | /m/ | м |
| N | /n/ | н |
| Ṅ | /ŋ/ | нг |
| Nw | /ŋʷ/ | нв |
| Ny | /ɲ/ | њ |
| O | /o/ | о |
| Ọ | /ɔ̙/ | о |
| P | /p/ | п |
| R | /ɹ/ | р |
| S | /s/ | с |
| Sh | /ʃ/ | ш |
| T | /t/ | т |
| U | /u/ | у |
| Ụ | /ʊ̙/ | у |
| V | /v/ | в |
| W | /w/ | в |
| Y | /j/ | ј |
| Z | /z/ | з |
Графемите ⟨gb⟩ и ⟨kp⟩ се опишани како коартикулирано /ɡ͡b/ и /k͡p/, но и како избувни, па затоа во табелата се претставени обете.
⟨m⟩ и ⟨n⟩ претставуваат по две фонеми: носна согласка и слоговна носовка.
Наводи
уреди- ↑ Heusing, Gerald (1999). Aspects of the morphology-syntax interface in four Nigerian languages. LIT erlag Münster. стр. 3. ISBN 3-8258-3917-6.
- ↑ „World Directory of Minorities and Indigenous Peoples - Equatorial Guinea : Overview“. UNHCR. 20 May 2008. Архивирано од изворникот на 2013-01-13. Посетено на 2012-12-18.
- ↑ Ọgba Language Committee (August 11, 2013). „A DICTIONARY OF ỌGBÀ, AN IGBOID LANGUAGE OF SOUTHERN NIGERIA“ (PDF). www.rogerblench.info. Roger Blench, Kay Williamson Educational Foundation, Cambridge, UK. стр. 3. Посетено на April 21, 2016.
- ↑ http://www.omniglot.com/writing/igbo.htm
Извори
уреди- Awde, Nicholas and Onyekachi Wambu (1999) Igbo: Igbo–English / English–Igbo Dictionary and Phrasebook New York: Hippocrene Books.
- Emenanjo, 'Nolue (1976) Elements of Modern Igbo Grammar. Ibadan: Oxford University Press. ISBN 978-154-078-8
- Emenanjo, Nolue. A Grammar of Contemporary Igbo: Constituents, Features and Processes. Oxford: M and J Grand Orbit Communications, 2015.
- Green, M.M. and G.E. Igwe. 1963. A Descriptive Grammar of Igbo. Deutsche Akademie der Wissenschaften zu Berlin: Institut für Orientforschung.
- Ikekeonwu, Clara (1999), „Igbo“, Handbook of the International Phonetic Association, стр. 108–110, ISBN 0-521-63751-1
- Nwachukwu, P. Akujuoobi. 1987. The argument structure of Igbo verbs. Lexicon Project Working Papers 18. Cambridge: MIT.
- Obiamalu, G.O.C. (2002) The development of Igbo standard orthography: a historical survey in Egbokhare, Francis O. and Oyetade, S.O. (ed.) (2002) Harmonization and standardization of Nigerian languages. Cape Town : Centre for Advanced Studies of African Society (CASAS). ISBN 1-919799-70-2
- Surviving the iron curtain: A microscopic view of what life was like, inside a war-torn region by Chief Uche Jim Ojiaku, ISBN 1-4241-7070-2; ISBN 978-1-4241-7070-8 (2007)
Поврзано
уредиНадворешни врски
уреди| Издание на Википедија — слободната енциклопедија на игбоански јазик |
- Историја на игбоанскиот јазик
- Игбоански речник
- Mkpuruokwu Igbo Архивирано на 11 октомври 2017 г. (игбоански речник)
- Insight into Igbo Јазик и култура
- Журнал за западноафриканските јазици Архивирано на 26 јули 2011 г.
- Игбоанско-англиски зборови
- xLingua-Online-Dictionary Англиско-игбоански речник Архивирано на 22 јули 2011 г.