Зорбатово

село во Солунско, Егејска Македонија, Грција

Зорбатово (грчки: Μικρό Μοναστήρι, Микро Монастири, катаревуса Μικρόν Μοναστήριον, Микрон Монастирион; до 1926 г. Ζορμπάς, Зорбас[2]) — село во Солунско, Егејска Македонија, денес во општината Илиџиево на Солунскиот округ во областа Централна Македонија, Грција.[3] Сè до 1920-тите било населено исклучиво со Македонци.[4]

Зорбатово
Μικρό Μοναστήρι
Зорбатово is located in Грција
Зорбатово
Зорбатово
Местоположба во областа
Зорбатово во рамките на Илиџиево (општина)
Зорбатово
Местоположба на Зорбатово во Солунскиот округ и областа Централна Македонија
Координати: 40°42.15′N 22°32.28′E / 40.70250° СГШ; 22.53800° ИГД / 40.70250; 22.53800
ЗемјаГрција
ОбластЦентрална Македонија
ОкругСолунски
ОпштинаИлиџиево
Општ. единицаИлиџиево
Надм. вис.&1000000000000001200000012 м
Население (2011)[1]
 • Вкупно1.324
Час. појасEET (UTC+2)
 • Лето (ЛСВ)EEST (UTC+3)

Географија

уреди

Селото се наоѓа во Солунското Поле, на 43 км западно од Солун, на западниот брег на пресушеното Ениџевардарско Езеро.[3]

Историја

уреди

Во Отоманското Царство

уреди

Во XIX век Зорбатово било село во Солунската каза. Според порталот на општината Илиџиево, името доаѓа од турскиот збор зор(т), „мака“.[3] Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. Зорбатово броело 225 жители Македонци христијани и 60 Роми.[5][6] Според Христо Силјанов, по Илинденското востание во 1904 г. целото село (Зорбани) преминало под врховенството на Бугарската егзархија.[7] По податоци на егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 г. во Зорбат (Zorbat) имало 400 жители Македонци, сите под егзархијата.[5][8] Според грчки извори, селото вратено под Цариградската патријаршија од грчките чети на капетаните Гоно Јотов и Константинос Буковалас.[9] Сепак, во селото имало и народно училиште.

Според извештај на Димитриос Сарос од 1906 г. Зорбас (Ζορμπᾶς) е словенојазично село во Воденската митрополија со 335 жители. Во селото работела грчката пропаганда — имало грчко основно училиште и детска градинка со 42 ученици (22 машки и 20 женски) со 2 учители.[10]

Во септември 1910 г. селото настрадало во разоружувачката акција на младотурците. Кметот Крсте Канчов бил обезглавен со секира.[11]

Според Боривое Милоевиќ („Јужна Македонија“) Зурба пред Балканските војни се состоело од 50 македонски куќи.[12]

Во Грција

уреди

За време на Првата балканска војна во Зорбатово влегла грчка војска. Народното училиште било затворено, а инвентарот бил пренесен во грчкото училиште.[13] По Втората балканска војна во 1913 г. селото било припоено кон Грција согласно Букурешкиот договор. Таа година Зорбатово имало 274 жители кои во 1920 г. нараснале на 342 лица.[4]

По 1922 г. поради репресиите 47 жители се преселиле во Бугарија, а во 1924 г. тука се доведени Грци Кариоти од Мал Манастир, Бугарија.[3] Во 1926 г. селото е преименувано во Микро Монастири, превод на името на старото село.[3] Во 1928 г. Зорбатово е претставено како дојденско село со 312 жители од 79 семејства.[14] Според Тодор Симовски, истата година селото било мешана населба со 605 жители.[4] Во 1950 г. во селото се доселени и Каракачани.[3]

Жителите претежно се занимаваат со земјоделство, а помалку со сточарство. Земјиштето е извонредно плодно како последица од пресушувањето на Ениџевардарското Езеро.[4] Се одгледуваат ориз, памук, пченка и луцерка.[3]

Население

уреди

Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:

Година 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 2021
Население 777 971 1.194 1.227 1.291 1.312 1.460 1.324
Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија

Личности

уреди
  • Кољо Петрушев — револуционер на ВМОРО, претседател на месниот комитет[15]
  • Танас Лебанов — револуционер на ВМОРО[16]
  • Георгиос Карадимос (Γεώργιος Καραδήμας) — андартски деец, агент од II ред[17]
  • Јоанис Карозис (Ιωάννης Καρόζης) — андартски деец, агент оd II ред[17]
  • Константинос Каркаманис (Κωνσταντίνος Καρκαμάνης) — андартски деец, четник[17]

Наводи

уреди
  1. „Попис на населението од 2011 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
  2. „Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας“. Πανδέκτης: Name Changes of Settlements in Greece. Посетено на 12 април 2021.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 „Μικρό Μοναστήρι“. Δήμος Χαλκηδόνας. Архивирано од изворникот на 2019-07-04. Посетено на 8 јули 2019.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Симовски, Тодор Христов (1998). Населените места во Егеjска Македониjа (PDF). II дел. Скопjе: Здружение на децата-бегалци од Егејскиот дел на Македонија, Печатница „Гоце Делчев“. стр. 320–321. ISBN 9989-9819-6-5.
  5. 5,0 5,1 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
  6. Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 141. ISBN 954430424X.
  7. Силяновъ, Христо (1943). Освободителнитѣ борби на Македония (PDF). II. Следъ Илинденското възстание. София: Издание на Илинденската Организация. стр. 126.
  8. Brancoff, D. M (1905). La Macédoine et sa Population Chrétienne : Avec deux cartes etnographiques (PDF). Paris: Librarie Plon, Plon-Nourrit et Cie, Imprimeurs-Éditeurs. стр. 218–219.
  9. Ο Μακεδονικός Αγώνας και η λίμνη των Γιαννιτσών
  10. Παπαδόπουλος, Στ. Ι (1975). „Η κατάσταση της παιδείας το 1906 στην ύπαιθρο του Κάζα Θεσσαλονίκης: (Μια ανέκδοτη έκθεση του Δημητρίου Μ. Σάρρου)“ (PDF). Μακεδονικά (грчки). Θεσσαλονίκη: Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών. XV (8): 136–137. Занемарен непознатиот параметар |lang-hide= (help)
  11. Ден, бр. 2325, 23 септември 1910, стр. 3.
  12. Милојевић, Боривоје Ж (1921). Јужна Македонија (PDF). Насеља српских земаља. стр. 28.
  13. Даскалов, Георги, Българите в Егейска Македония, София 1996, с. 109.
  14. Κατάλογος των προσφυγικών συνοικισμών της Μακεδονίας σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) έτος 1928, Архивирано од изворникот на 30 јуни 2012, Посетено на 30 јуни 2012
  15. Бабев, Иван, „Македонска голгота – Спомени и изповеди от Ениджевардарско“, ТАНГРА ТанНакРа ИК, София, 2009, стр.159
  16. Бабев, Иван (2013). Помним делата ви. НСА Прес. стр. 224–227.
  17. 17,0 17,1 17,2 Μιχαηλίδης, Ιάκωβος Δ., Κωνσταντίνος Σ. Παπανικολάου (2008). Αφανείς γηγενείς μακεδονομάχοι (1903-1913) (PDF). Θεσσαλονίκη: University Studio Press. стр. 60. ISBN 978-960-12-1724-6.