Џепчиште
Џепчиште (албански: Xhepçishti) — село во Општина Тетово, во областа Долни Полог, во околината на градот Тетово и седиште на поранешната истоимена општина. Поради својата големина и бројот на жители, Џепчиште е приградска населба на градот Тетово.
| Џепчиште Xhepçishti | |
Поглед кон Џепчиште | |
  Џепчиште Местоположба на Џепчиште во Македонија
Џепчиште на карта
| |
| Координати 42°1′58″N 21°0′0″E / 42.03278° СГШ; 21.00000° ИГДКоординати: 42°1′58″N 21°0′0″E / 42.03278° СГШ; 21.00000° ИГД | |
| Општина | Тетово |
| Население | 3.338 жит. (поп. 2021)[1]
|
| Пошт. бр. | 1212 |
| Шифра на КО | 28088, 28588 |
| Надм. вис. | 443 м |
|
Џепчиште на општинската карта  Атарот на Џепчиште во рамките на општината | |
 Џепчиште на Ризницата
| |
Географија и местоположба уреди
Селото се наоѓа во областа Долни Полог, во северниот дел на Полошката Котлина, северозападна Македонија и е приградска населба на Тетово. Сместена е недалеку во северен правец од градот Тетово, на оддаелеченост од четири километри. Селото е рамничарско, на надморска височина од 480 метри. Атарот е мал и зазема простор од 4,5 км2. На него обработливото земјиште зафаќа површина од 342 ха, па затоа селото, во однос на земјоделието, има полјоделска функција.[2] Се наоѓа на патниот правец кој води до границата со Косово.
Историја уреди
Селото се споменува во турските пописни дефтери од 1467/68 година, како дел од нахијата Калканделен (Nahiye-I Kalkandelen) и имало 60 семејства, 2 неженети и 6 вдовици, сите христијани.[3]
На крајот на XIX век, селото било дел од Полошката нахија во Тетовската каза на Отоманското Царство.
Според статистиката на Васил К’нчов (Македонија, Етнографија и статистика) од 1900 година, во Џепиште живееле 465 жители, од кои 80 Македонци и 385 Албанци.[4]
Население уреди
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Според пописот на населението на Македонија од 2002 година, Џепчиште има 4.051 жител и оттогаш претставува голема населба. Населението се состои од 3.934 Албанци, од кои 2.006 се од машки и 1.928 од женски пол, потоа 81 Македонец, 1 Влав и 35 останати.[5]
Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 3.338 жители, од кои 33 Македонци, 3.198 Албанци, 1 Турчин, 1 Влав, 2 останати и 103 лица без податоци.[6]
На табелата е прикажан националниот состав на населението низ сите пописни години:[5]
| Година | Македонци | Албанци | Турци | Роми | Власи | Срби | Бошњаци | Ост. | б.п. | Вкупно |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1948 | — | — | — | — | — | — | — | — | — | 1.680 |
| 1953 | 174 | 1.660 | — | — | — | — | — | 1 | — | 1.835 |
| 1961 | 152 | 1.959 | 26 | — | — | 3 | — | 1 | — | 2.141 |
| 1971 | 81 | 2.554 | 8 | — | — | — | — | 2 | — | 2.645 |
| 1981 | 94 | 3.047 | — | — | — | 1 | — | 10 | — | 3.152 |
| 1991 | 74 | — | — | — | — | 1 | — | 4 | — | 79 |
| 1994 | 75 | 3.758 | — | — | — | — | — | 1 | — | 3.834 |
| 2002 | 81 | 3.934 | — | — | 1 | — | — | 35 | — | 4.051 |
| 2021 | 33 | 3.198 | 1 | — | 1 | — | — | 2 | 103 | 3.338 |
Родови уреди
Како најстар албански род во селото Џепчиште се споменува родот Скурај (61 куќа). Потекнува од Љума (во северна Албанија) во втората половина на XVIII век.[7]
Џепчиште е мешано македонско-албанско село.
Според истражувањата од 1946 година, родови во селото се:
- Македонски:
- Калановци или Стамевци (2 к.), староседелци. Имаат иселеници во Тетово (две семејства).
- Клинчарој или Илиној (2 к.), староседелци. Имаат иселеници во Тетово (едно семејство).
- Коруновци (8 к.), староседелци.
- Лизгар (1 к.) потекнуваат од домазет доселен од селото Теарце;
- Волчеј или Мачугој (7 к.) доселени се од Раотинце, се доселил предокот Китан.
- Албански:
- Ќуповци (32 к.) и Кучуговци (28 к.) најстари албански родови, доселени се во втората половина на XVIII век, по потекло се од областа Матија во Албанија;
- Чип (25 к.) родот го основал Адем кој се доселил од Малесија во северна Албанија;
- Скуровци (61 к.) доселени се од Љума во северна Албанија, дојдени се во втората половина на XVIII век;
- Асаној (4 к.), Љуганџини (36 к.) и Лике или Ликовци (8 к.) доселени се од северна Албанија.[8]
Општествени установи уреди
Самоуправа и политика уреди
Избирачко место уреди
Во селото постојат избирачките места бр. 2003, 2004, 2004/1, 2005 и 2006 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.[9]
На претседателските избори во 2019 година, на овие избирачки места биле запишани вкупно 3.892 гласачи.[10]
Културни и природни знаменитости уреди
- Цркви
Редовни настани уреди
Личности уреди
- Џеладин Мурати (р. 15 февруари 1942) - македонски педагог, унив. професор и пратеник во Собранието на Македонија
- Мухамед Халили (р. 21 февруари 1951) - македонски политичар и еден од главните водачи на ПДП.
- Шефки Идризи (р. 1959) - македонски стопанственик и стопанственик[12]
- Изет Зеќири (р. 2 јануари 1942) - доктор по економски науки и пратеник во Собранието на Македонија
- Рене Реџепи (р. 1977) — дански готвач со повеќекратна титула „најдобар готвач на светот“
- Бошко Добревски (19.10 .1950) - стопанственик од Бразил;
Култура и спорт уреди
- ФК Ренова е фудбалски клуб од село Џепчиште, кој моментално настапува во првата македонска фудбалска лига.
Иселеништво уреди
Наводи уреди
- ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
- ↑ Митко Панов, Енциклопедија на селата во Република Македонија, стр. 312
- ↑ Турски документи за историјата на македонскиот народ кн.4, Методија Соколоски, д-р Александар Стојановски, Скопје 1971, стр. 340
- ↑ Кънчов, Васил. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 210.
- ↑ 5,0 5,1 Попис на населението, домаќинствата и становите во Република Македонија, 2002 - Книга X
- ↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
- ↑ Албанците во Македонија само од 1780 година, д-р Ристо Ивановски, Битола, 2014 г., 10 стр.
- ↑ Трифуноски, Јован (1976). Полог. Белград: САНУ.
- ↑ „Описи на ИМ“. Посетено на 3 ноември 2019.
- ↑ „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
- ↑ „Украдено ѕвоно од црквата во селото Џепчиште“. Дневник. Архивирано од изворникот на 2008-04-27. Посетено на 2010-04-27.
- ↑ Македонска библиографија: Статии и прилози (2. изд.). Народна и универзитетска библиотека "Св. Климент Охридски" - Скопје.