Јаково
Јаково — село во Петричко, Пиринска Македонија, денес во општината Петрич на Благоевградската област, југозападна Бугарија.
| Јаково | |
|---|---|
  Јаково | |
|
Местоположба во областа   Јаково | |
| Координати: 41°31′N 23°8′E / 41.517° СГШ; 23.133° ИГД | |
| Земја | Бугарија |
| Област | Благоевградска област |
| Општина | Петрич |
| Површина | |
| • Вкупна | 24,406 км2 (9,423 ми2) |
| Надм. вис. | 840 м |
| Население (2015) | |
| • Вкупно | 83 |
| • Густина | 3,4/км2 (8,8/ми2) |
| Час. појас | EET (UTC+2) |
| • Лето (ЛСВ) | EEST (UTC+3) |
| Пошт. бр. | 2875 |
| Повик. бр. | 06114 |
Географија и местоположба
уредиСелото се наоѓа на 24 километри северно од градот Петрич, во источниот планински регион на Огражден. Селото се наоѓа на надморска висина од 840 метри. Атарот на селото зафаќа површина од 24.406 км2.
Историја
уредиОсманлиско Царство
уредиСпоред локалните легенди, првиот жител на селото е Јако од Палат. Тој бил измеќар на бегот кој поседувал земји во долните делови на Јаково. Бегот имал убава ќерка што тој ја сакал. таа исто така го сакала на него, но бегот дознал за нивната љубов и наредил да го фатат. Двајцата успеале да избегаат и се искачиле високо во планината каде што изградиле колиба. Дошле и други доселеници - од Палат, Дреново, Гајтаниново и други. Селото го добило името по првиот доселеник - Јако. Најстарите семејства се Кацарци, Трајкови, Чанови, Кантурци[1].
Во текот на XIX век селото било чисто македонско и било во составот на Петричката каза. Во „Етнографија на Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Јаково (Yacovo) било село со 83 семејства и 60 Македонци[2][3]. Во времето на Кресенското востание, селото било ограбено и опустошено од башибозуците[4].
Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 година селото имало 360 жители, сите Македонци[2][5]. Селото било под влијание на Бугарската егзархија. Според податоците на секретарот на егзархијата Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во селото живееле 370 Македонци под врховенството на Бугарската егзархија[2][6].
По избувнувањето на Балканските војни во 1912 година, две лица од селото биле доброволци во Македонско-одринските доброволни чети[7].
Бугарија
уредиПо крајот на Балканските војни, селото било вклучено во составот на Бугарија. Во XX век, Јаково бил општински центар за околните села Дреново, Тонско Дабе, Драгуш, Иваново и Крунџилица. Населението на Јаково во 1960-тите и 70-тите години броело околу 500-600 луѓе. Во тоа време, постоела селска полициска станица, во која бил сместен локалниот совет. Во тоа време, населението живеело главно од тутун, сточарство и шумарство.
Во 1960-1961 година била изградена електрична мрежа во близина на селото Јаково. Во годините 1970-1972 година, селото се снабдило со систем за водоснабдување, чија вода се користела за пиење и наводнување, која доаѓала високо од планината Огражден. Сливачкото подрачје е под Марков Врв (1524 м). Во 1986-1987 година бил изграден асфалтен пат од четврто одделение кај селото Јаково. Во раните 90-ти, жителите на селото Јаково биле поврзани и со телефонската мрежа на земјата.
Во седумдесеттите години од минатиот век се изградило училиште, со интернат за деца од околните села, што не функционира денес. Киното, чија судбина е слична како и училиштето, прикажувало филмови во 80-тите години, како и многу други настани, како што се славењето на новогодишната ноќ. Во осумдесеттите години на минатиот век, новото градско собрание и болницата со породилно одделение, стоматолошката ординација и лекарска канцеларија исто така биле затворени. Новата зграда на советот ја опфаќа градското собрание, локална селска библиотека, пошта, простории за изнајмување на наставниците кои предаваат во локалното училиште, како и потребите на локалната самоуправа.
| Година | 1934 | 1946 | 1956 | 1965 | 1975 | 1985 | 1992 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Жители | 479 | 533 | 624 | 519 | 375 | 212 | 173 | 131 | 85 |
 |
Културни и природни знаменитости
уреди
Православната бугарска црква „Свети Петар и Павле“ е релативно добро зачуван благодарение на локалните и другите дарители.
Локалниот фолклорен состав, составен главно од постари жени и неколку мажи, ги зачувува традиционалните локални фолклорни црти на селото Јаково. Во селото е снимен дел од телевизиската серија Вангелија, посветен на животот и делото на Баба Ванѓа.
Редовни настани
уредиСелскиот собор е покровител на локалната црква на празникот Петровден, но со годините и депопулацијата на Јаково, настанот бил прекинат во 90-тите.
Во 1997 година била изградена капелата Пресвета Богородица преку донации. таа се наоѓа на околу еден километар оддалеченост од селото Јаково. Таму, на 15 август, се прави курбан во дворот на црквата.
Наводи
уреди- ↑ Германов, Стоян. Огражден във времето, София, 2019, с. 220.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
- ↑ Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г., Македонски научен институт, София, 1995, стр. 148-149.
- ↑ Германов, Стоян. Огражден във времето, София, 2019, с. 55.
- ↑ Кънчов, Васил. Македония. Етнография и статистика, София, 1900, стр. 187.
- ↑ Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, pp. 186-187.
- ↑ „Македоно-одринското опълчение 1912 – 1913 г. Личен състав“, Главно управление на архивите, 2006, стр. 890
- ↑ 8,0 8,1 „Справка за населението на с. Яково, общ. Петрич, обл. Благоевград“ (бугарски). Архивирано од изворникот Проверете ја вредноста
|url=(help) на 2016-03-04. Посетено на 2018-02-04. - ↑ „Национален статистически институт. Население по области, общини, населени места и възраст към 01.02.2011 г.“ (бугарски). Архивирано од изворникот на 2012-04-22. Посетено на 2012-03-18.