Фидел Кастро
Фидел Кастро (шпански: Fidel Castro (
audio); 13 август 1926 — 25 ноември 2016)[1] — поранешен Претседател на Куба и Генерален секретар на Комунистичката Партија на Куба.
| Фидел Кастро | |
|---|---|
| |
| Кастро во посета на САД во 1959 | |
| 17ти Претседател на Куба | |
| На должноста 2 декември 1976 – 24 февруари 2008 (повлекување поради нарушено здравје на 31 јули 2006) | |
| Премиер | Самиот тој |
| Потпретседател | Раул Кастро |
| Претходник | Освалдо Дортикос Торадо |
| Наследник | Раул Кастро |
| Прв секретар на Централниот комитет на Комунистичката партија на Куба | |
| На должноста 24 јуни 1961 – 19 април 2011 | |
| Заменик | Раул Кастро |
| Претходник | Блас Рока Калдеиро |
| Наследник | Раул Кастро |
| Претседател на Советот на министри на Куба | |
| На должноста 2 декември 1976 – 24 февруари 2008 (повлекување поради нарушено здравје на 31 јули 2006) | |
| Претседател | Самиот тој |
| Претходник | Самиот тој (како премиер) |
| Наследник | Раул Кастро |
| 16. премиер на Куба | |
| На должноста 16 февруари 1959 – 2 декември 1976 | |
| Претседател | Мануел Уртија Освалдо Дортикос Торадо |
| Претходник | Хосе Миро Кардона |
| Наследник | Самиот тој (како Претседател на Советот на министри) |
| 7 и 23 Генерален-секретар на Движењето на неврзаните | |
| На должноста 16 септември 2006 – 24 февруари 2008 | |
| Претходник | Абдула Ахмад Бадави |
| Наследник | Раул Кастро |
| На должноста 10 септември 1979 – 6 март 1983 | |
| Претходник | Џуниус Ричард Џајавардене |
| Наследник | Неелам Санџива Реди |
| Лични податоци | |
| Роден(а) | Фидел Алехандро Кастро Руз 13 август 1926 Биран, покраина Олгин, Куба |
| Починал(а) | 25 ноември 2016 (возр. 90) Хавана, Куба |
| Партија | Ортодоксна партија (1946–52) 26-тојулско движење (1953–65) Комунистичка партија на Куба (1965–2016) |
| Сопружник | Мирта Диаз-Баларт (1948–55) Далиа Сото дел Вале (1980–2016; до неговата смрт) |
| Роднини | Раул, Рамон, Хуанита |
| Деца | 11, вклучувајќи ја и Алина Фернандес |
| Живеалиште | Сантјаго де Куба |
| Установа | Хавански Универзитет |
| Професија | правник |
| Потпис | 
|
| *Овластувањата на претседателот беа пренесени на Раул Кастро на 31 јули 2006. | |
Младост
уредиРоден е на 13 август 1926 (според некои 1927) во Мајари во провинцијата Ориенте. Татко му бил сопственик на плантажа со шеќерна трска со површина од 23.000 акри. Во младоста Фидел посетувал две езуитски училишта - Ласал и Долорес, и двете во Сантјаго де Куба. Во 1942 се запишал во езуитското училиште во Хавана и успешно го завршил во 1945.
Рани активности
уредиВо 1950 завршил правни науки на Универзитетот во Хавана. По завршувањето на факултетот Кастро планирал да се кандидира за пратеник во кубанскиот парламент на изборите закажани за 1952, но генералот Фулгенсио Батиста извршил воен удар и ги откажал изборите. Заедно со група истомисленици на 26 јули 1953 тој извршил напад врз касарната во Монкада. Нападот бил неуспешен и Кастро бил затворен. Во затвор останал до 1955. По напуштањето на затворот Кастро прво отпатувал за САД, а потоа и за Мексико, каде што го организирал револуционерното движење наречено “26 јули”.
Револуција
уредиВо 1956 заедно со група истомисленици, меѓу кои и Ернесто Че Гевара и брат му Раул Кастро, се истоварува на брегот на Куба и ја поведува борбата против диктатурата на Батиста. Во тоа време неговото движење застапува општи демократски принципи и не се залага за воведување на комунизам. Напротив, тогашната кубанска комунистичка партија не се согласува со начинот на водење на борбата и со целите на движењето на Кастро и го нарекува “ситно-буржоаско”. На почетокот на 1959 силите на Кастро навлегле во Хавана и диктатурата на Батиста била соборена.
Власт
уредиНа почетокот на своето владеење Кастро не спроведувал радикални општествени реформи. Дури и не бил непријателски расположен кон САД. Но поради притисоците од масите, Кастро почнал да презема мерки кои одеа против интересите на американскиот капитал во Куба. Голем удар на американскиот капитал на Куба бил национализацијата на нафтените рафинерии во 1960, по што САД престанале да купуваат кубански шеќер и вовеле економско ембарго кон Куба. Уште повеќе, почнале да ги организира кубанските бегалци за насилно соборување на Кастро од власт, што кулминирало со фијаското со истоварувањето во Заливот на свињите во 1961.
Притисоците од страна на САД го тераат Кастро да се приближи до СССР. СССР почнал да го купува кубанскиот шеќер, многу важен за целата кубанска економија, но за тоа барале и противуслуги. Меѓу нив беше инсталирањето на советски балистички проектили со долг дострел на Куба, што во 1962 предизвикало тешка криза во односите помеѓу САД и СССР позната како “Кубанска криза”.
Во меѓувреме Кастро успеал да ја зацврсти својата власт на Куба при што посебен акцент бил ставен врз обезбедувањето на основните економски и социјални права на Кубанците, во што беше постигнато несомнено многу. Инаку, и покрај тоа што кубанскиот тип на комунизам е несомнено тоталитарен, тој е еден од најмалку репресивните системи споредено како со останатите екс-комунистички земји така и со некомунистичките диктатури од Латинска Америка, често непосредно поддржани од САД.
Наследување
уредиНа 31 јули 2006 Кастро му ги отстапува своите претседателски должности на својот брат, врховниот командант и заменик-претседател, Раул Кастро. На 18 февруари Кастро изјавил дека се пензионира и повеќе нема да учествува во политика, па така на 24 февруари истата година Националното собрание едногласно го избира Раул Кастро за претседател на Куба.