Крстоар
Крстоар (познато и како Крстовар и Христофор) — село во Општина Битола, во околината на градот Битола.
| Крстоар | |
  Крстоар Местоположба на Крстоар во Македонија
Крстоар на карта
| |
| Координати 40°58′59″N 21°21′0″E / 40.98306° СГШ; 21.35000° ИГД | |
| Општина | Битола |
| Население | 239 жит. (поп. 2021)[1]
|
| Шифра на КО | 02063 |
| Надм. вис. | 634 м |
|
Крстоар на општинската карта  Атарот на Крстоар во рамките на општината | |
 Крстоар на Ризницата
| |
.jpg)
Географија и местоположба
уредиСелото Крстоар се наоѓа во подножјето на Баба Планина во Битолското Поле (Пелагонија), оддалечено 5,5 километри јужно од градот Битола.
Историја
уредиВкупно 2 жители на оваа населба се заведени како жртви во Втората светска војна.[2]
Стопанство
уредиНаселение
уреди
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Според податоците на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 година, во селото Крстоар имало 280 жители, сите Македонци.[3] По податоците на секретарот на Бугарската егзархија, Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Крстоар имало 256 Македонци под врховенството на Бугарската егзархија.[4]
На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Крстофор се води како чисто македонско село во Битолската каза на Битолскиот санџак со 35 куќи.[5]
Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 300 Македонци.[6]
Според пописот од 2002 година, селото Крстоар брои 167 жители, од кои 164 Македонци, 2 Срби и 1 останат.
Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 239 жители, од кои 200 Македонци, 21 Албанец, 5 Турци, 2 Срби и 11 лица без податоци.[7]
Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:
| Година | 1900 | 1905 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 1994 | 2002 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Население | 280 | 256 | 379 | 369 | 344 | 349 | 479 | 283 | 187 | 167 | 239 |
- Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[8]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[9]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[10]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[11]
Родови
уредиКрстоар е македонско село.
Родови во Крстоар се:
- Староседелци: Ѓоревци (11 куќи), Јоновци (8 куќи), Кундевци (7 куќи), Јосифовци (3 куќи), Чанчуковци (3 куќи), Мочковци (2 куќи), Котевци (2 куќи) и Ѓелдановци (1 куќа).
- Доселеници: Ситновци (4 куќи) потекнуваат од предокот Пеше кој се доселил во втората половина на XVIII век, он се оженил со девојка од некој од староседелските родови; Видиновци (8 куќи) доселени се од некое село во Преспа; Гулевци (8 куќи) доселени се од некое место во денешна Албанија; Мошенци (4 куќи) доселени се во турско време од селото Сетина, леринско; Домазетовци (2 куќи) родот го основал домазет доселен од селото Клабучишта, леринско; Трифуновци (2 куќи) доселени се во турско време од Буково; Апостоловци (1 куќа) и Петревци (1 куќа) доселени се однекаде; Милошевци (2 куќи) доселени се после турското владеење од некое село во Преспа.[12]
Општествени установи
уредиСамоуправа и политика
уредиИзбирачко место
уредиВо селото постои избирачкото место бр. 154 според Државната изборна комисија, сместени во просториите на основното училиште.[13]
На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 157 гласачи.[14]
Културни и природни знаменитости
уреди- Цркви[15]
- Црква „Св. Петар и Павле“ — главната селска црква изградена 1878 година;
- Црква „Св. Христифор“ - главна манастирска црква на Крстоарскиот манастир;
- Црква „Св. Ѓорѓи“ — манастирска црква. Се наоѓа во месноста Сребрена Вода на 200 метра погоре од Св. Христофор;
- Црква „Св. Петка“ — црква во месноста Сребрена Вода;
- Црква „Св. Теодор Тирон“ — црква во месноста Сребрена Вода;
- Археолошки наоѓалишта[16]
- Грамаѓе — населба од средниот век;
- Мирои Орници — базилика од старохристијанско време;
Редовни настани
уредиЛичности
уреди- Георги Поп Христов (1876 - 1962) — револуционер, војвода на ВМОРО, раководител на крилото на протогеровистите;
- Тодор Наумов Ѓоревски — македонски револуционер од ВМОРО.[17]
- Вангел Стевановски — македонски партизан.
Култура и спорт
уредиИселеништво
уредиИселеници од селото има во Битола, Скопје, прекуокеанските земји (САД, Канада и Австралија) и низ Европа.[18]
Наводи
уреди- ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
- ↑ „Попис на жртвите од војната 1941-1945, СР Македонија“ (PDF).
- ↑ Васил Кънчов. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 236.
- ↑ Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, pp. 166-167.
- ↑ Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 12.
- ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
- ↑ „Оваа категорија опфаќа лица коишто учествуваат во вкупното резидентно население, но поради нивно одбивање да бидат попишани, неможност да бидат најдени на својата адреса на живеење и непотполност во работата на попишувачите не биле официјално попишани, туку за нив податоците биле преземени од административни извори и затоа не учествуваат во изјаснувањето за етничка припадност, вероисповед и мајчин јазик (Прочитајте повеќе...).“
- ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
- ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
- ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
- ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
- ↑ Трифуноски Ф., Јован (1998). Битољско-Прилепска котлина : антропогеографска проучавања (1914-1997). Српска академија наука и уметности. ISBN 8670252678. OCLC 469501519.
- ↑ „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 3 ноември 2019.
- ↑ „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.
- ↑ Јелена Павловска, Наташа Ниќифоровиќ и Огнен Коцевски (2011). Валентина Божиновска (уред.). Карта на верски објекти во Македонија. Менора - Скопје: Комисија за односи во верските заедници и религиозните групи. ISBN 978-608-65143-2-7.
- ↑ Коцо, Димче (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Скопје: МАНУ. ISBN 9789989101069
- ↑ . Јасмина Дамјановска, Ленина Жила и Филип Петровски (2016). Илинденски сведоштва. том I, дел II. Скопје: Државен архив на Република Македонија. Отсутно или празно
|title=(help)CS1-одржување: друго (link) - ↑ Bojchevski, Design by Angela Hristovska, Developed by Dijana Manchevska and Jovan. „Мој Роден Крај“. www.mojrodenkraj.com.mk. Архивирано од изворникот на 2021-07-17. Посетено на 2021-07-17.
_1941.jpg){kind=link}