Кнежево

село во Општина Кратово

Кнежево — село во североисточниот дел на Македонија, во Општина Кратово, во околината на градот Кратово.

Кнежево

Воздушен поглед на маалото Кајсанци на селото Кнежево, заедно со истоименото езеро

Кнежево во рамките на Македонија
Кнежево
Местоположба на Кнежево во Македонија
Кнежево на карта

Карта

Координати 42°06′51.37″N 22°18′20.70″E / 42.1142694° СГШ; 22.3057500° ИГД / 42.1142694; 22.3057500
Регион  Североисточен
Општина  Кратово
Област Осогово
Население 12 жит.
(поп. 2021)[1]

Пошт. бр. 1360
Повик. бр. 031
Шифра на КО 14010
Надм. вис. 1.050-1.440 м
Кнежево на општинската карта

Атарот на Кнежево во рамките на општината
Кнежево на Ризницата

Географија и местоположба уреди

 
Поглед на Кнежевското Езеро, сместено во самиот атар на селото

Селото се наоѓа на крајниот источен дел на територијата на Општина Кратово, чиј атар се допира со подрачјето на Општина Крива Паланка.[2] Селото е планинско, чии маала се издигаат на надморска височина од 1.050 до 1.440 метри, со што маалата се оддалечени и вертикално едно од друго. Од градот Кратово, селото е оддалечено 16 километри.[2]

До селото може да се дојде преку регионалниот пат 2232, кој води до браната на Кнежевското Езеро.

Селото се наоѓа на падините на Осоговските Планини.

Историја уреди

Во османлиските даночни регистри на немуслиманското население од вилаетот Кратово од 1618-1619 година, селото е забележано со 11 домаќинства.[3] Селото се споменува и во списокот на немуслиманските домаќинства во истиот вилает од 1637 година со 13 домаќинства.[4]

Стопанство уреди

Атарот на селото зафаќа простор од 18,3 км2, при што преовладуваат шумите со површина од 847 хектари, на пасиштата отпаѓаат 476 хектари, а на обработливите површини 354 хектари.[2]

Во основа, може да се каже дека селото има мешовита земјоделска функција.[2]

Население уреди

Население во минатото
ГодинаНас.±%
1948519—    
1953521+0.4%
1961431−17.3%
1971371−13.9%
1981172−53.6%
ГодинаНас.±%
199191−47.1%
199489−2.2%
200264−28.1%
202112−81.2%

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Кнежево живееле 196 жители, сите Македонци.[5] Според егзархискиот секретар Димитар Мишев, („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во Кнежево имало 224 Македонци, под врховенството на Бугарската егзархија.[6]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија од 1931 година, селото имало 350 Македонци.[7]

Кнежево доживеало големо раселување, бидејќи бројот на населението се намалил од 431 жител во 1961 година на 89 жители во 1994 година, македонско население.[2]

Според пописот од 2002 година, во селото Каврак живееле 64 жители, сите Македонци.[8]

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 12 жители, сите Македонци.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година 1900 1905 1948 1953 1961 1971 1981 1991 1994 2002 2021
Население 196 224 519 521 431 371 172 91 89 64 12
Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[9]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[10]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[11]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[12]


Самоуправа и политика уреди

Кон крајот на XIX век, Кнежево било село во Кратовската каза на Отоманското Царство.

Селото се наоѓа во Општина Кратово, која била една од ретките општини во Македонија, која не била воопшто менувана во поглед на нејзините граници со новата територијална поделба на Македонија во 2004 година.

Во периодот од 1965 до 1996 година, селото се наоѓало во рамките на големата општина Кратово. Селото припаѓало на општината Кратово и во периодот 1955-1965 година.

Во периодот 1952-1955, селото било во рамките на тогашната Кратовска градска општина, во која покрај градот Кратово, се наоѓале и селата Близанци, Горно Кратово, Емирица, Железница, Живалево, Каврак, Кнежево, Којково, Куново, Мушково, Нежилово, Приковци, Туралево, Филиповци и Шлегово. Во периодот 1950-1952, селото се наоѓало во некогашната општина Мушково, во која влегувале селата Емирица, Каврак, Кнежево, Којково, Куново и Мушково.

Избирачко место уреди

Во селото се наоѓа избирачкото место бр. 0904 според Државната изборна комисија, сместено во простории на приватна куќа.[13]

На локалните избори во 2021 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 23 гласачи.[14]

Културни и природни знаменитости уреди

Археолошки наоѓалишта[15]
Езера

Личности уреди

Родени во или по потекло од Кнежево

Галерија уреди

Поврзано уреди

Наводи уреди

  1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија: географски, демографски, и аграрни обележја. Скопје: Патрија. стр. 142.
  3. Турски извори за българската история, т. VII, София 1986, с. 253.
  4. Турски извори за българската история (т. VIII), предговор и съставителство Е. Грозданова, издание на Главно управление на архивите при Министерския съвет, Архивите говорят, т. 13, София 2001, с. 52.
  5. Васил Кънчов. „Македония. Етнография и статистика“. София, 1900, стр. 223.
  6. Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р.130-131.
  7. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
  8. „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 31 октомври 2022.
  9. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
  10. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
  11. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
  12. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
  13. „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 31 октомври 2022.
  14. „Локални избори 2021“. Посетено на 31 октомври 2022.
  15. Грозданов, Цветан; Коцо, Димче; и др. (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Т. 2. Скопје: МАНУ. стр. 183. ISBN 9989-649-28-6.
  16. ДВИА, ф. 40, оп. 1, а.е. 335, л. 108
  17. ФЕЉТОН: ИЛИНДЕНСКИ СВЕДОШТВА : Од Горги Павлов Лазаров (33)

Надворешни врски уреди