Информациско општество

Информациско општество — општество каде што користењето, создавањето, дистрибуцијата, манипулацијата и интегрирањето на информациите е значајна активност. Нејзини главни двигатели се информациските и комуникациските технологии, кои резултираа со брз раст на информациите во различноста и на некој начин ги менуваат сите аспекти на општествената организација, вклучително образованието, економијата, здравството, владата, војувањето и нивоата на демократија. Луѓето кои се способни да учествуваат во овој облик на општество понекогаш се нарекуваат или корисници на компјутер или дури и дигитални граѓани, дефинирани од К. Мосбергер како „Оние кои го користат Интернетот редовно и делотворно“. Ова е еден од десетината семрежни термини кои се идентификувани за да сугерираат дека луѓето влегуваат во нова и поинаква фаза на општеството.

Некои од показателите на оваа постојана промена може да бидат технолошки, економски, професионални, просторни, културни или комбинација од сите овие. Информациското општество се смета за наследник на индустриското општество. Тесно поврзани концепти се постиндустриското општество (постфордизам), постмодерното општество, компјутерското општество и општеството на знаење, телематското општество, општеството на спектаклот (постмодернизам), информациската револуција и информациската ера, мрежното општество (Мануел Кастелс) или дури и течна модерност.

Дефиниција

Во моментов не постои универзално прифатен концепт за тоа што точно може да се дефинира како информациско општество и што не треба да биде вклучено во поимот. Повеќето теоретичари се согласуваат дека промената може да се смета како започната некаде помеѓу 1970-тите, раните 1990-ти трансформации на Социјалистичкиот Исток, и периодот од 2000-тите, кој ги создаде повеќето од денешните мрежни принципи и кој моментално фундаментално го менува начинот на кој општествата функционираат. Информациската технологија оди подалеку од интернетот, бидејќи начелата на дизајнот и користењето на интернетот влијаат на други области, а има дискусии за тоа колку навистина е големо влијанието на одредени медиуми или специфични начини на производство. Френк Вебстер забележува пет главни видови на информации кои можат да се користат за дефинирање на информациското општество: технолошко, економско, професионално, просторно и културно. Според Вебстер, карактерот на информациите го променил начинот на кој живееме денес. Како се однесуваме се фокусира на теоретско знаење и информациите.

Касивулаја и Гомо (Универзитет Макерере) алудираат дека информациските општества се оние кои ја зголемиле нивната употреба на ИТ за економска, социјална, културна и политичка трансформација. Во 2005 година, владите ја потврдиле својата посветеност на основите на информациското општество во Туниската заложба и ја зацртале основата за спроведување и следење во Туниската агенда за информациско општество. Конкретно, Туниската агенда се однесува на прашањата за финансирање на ИКТ за развој и управување со интернет кои не можеле да се решат во првата фаза.

Некои луѓе, како Антонио Негри, го карактеризираат информациското општество како општество во кое луѓето работат нематеријална работа. Со ова, тие се чини дека се однесуваат на производство на знаење или културни артефакти. Еден проблем со овој модел е тоа што ја игнорира материјалната и суштински индустриската основа на општеството. Сепак, тоа укажува на проблем за работниците, имено колку креативни луѓе му требаат на ова општество за да функционира? На пример, можеби ви требаат само неколку врвни изведувачи, наместо плејада на неславни личности, бидејќи работата на тие изведувачи може лесно да се распредели, принудувајќи ги сите споредни играчи на дното на пазарот. Сега е вообичаено издавачите да ги промовираат само своите најпродавани автори и да се трудат да ги избегнат останатите — дури и ако нивните дела сè уште се продаваат. Филмовите сè повеќе и повеќе се оценуваат за понатамошна дистрибуција, според успешноста на нивниот прв викенд, што во многу случаи ја исклучува можноста за ширење на усни препораки.

Мајкл Бакланд ги карактеризира информациите во општеството во неговата книга Информации и општество. Бакланд ја изразува идејата дека информациите може различно да се толкуваат од личност до личност врз основа на искуствата на таа индивидуа.

Имајќи предвид дека метафорите и технологиите на информациите се движат напред во реципрочна врска, можеме да опишеме некои општества (особено јапонското општество ) како информациски општества бидејќи ги мислиме како такви.

Зборот информација може да се толкува на многу различни начини. Според Бакланд во Информации и општество, повеќето значења спаѓаат во три категории на човечкото знаење: информацијата како знаење, информацијата како процес и информацијата како нешто.

Растот на компјутерските информации во општеството

Интернет корисници на 100 жителиИзвор: Меѓународна унија за телекомуникации.

Количината на складирани податоци на глобално ниво многу пораснала од 1980-тите, и од 2007 година, 94% биле складирани дигитално. Извор

Растот на количината на технолошки посредувани информации е квантифициран на различни начини, вклучувајќи го и технолошкиот капацитет на општеството да складира информации, да комуницира информации и да пресметува информации. Се проценува дека светскиот технолошки капацитет за складирање информации пораснал од 2,6 (оптимално компресирани) ексабајти во 1986 година, што е информациски еквивалент на помалку од еден CD-ROM од 730 MB по лице во 1986 година (539 MB по лице), на 295 (оптимално компресирани) ексабајти во 2007 година. Ова е информациски еквивалент на 60 CD-ROM по лице во 2007 година и претставува одржлива годишна стапка на раст од околу 25%. Светскиот комбиниран технолошки капацитет за примање информации преку еднонасочни дифузни мрежи имал информациски еквивалент на 174 весници по лице дневно во 2007 година.

Светскиот комбиниран делотворен капацитет за размена на информации преку двонасочни телекомуникациски мрежи изнесувал 281 петабајти (оптимално компресирани) информации во 1986 година, 471 петабајти во 1993 година, 2,2 (оптимално компресирани) ексабајти во 2000 година и 65 (оптимално компресирани) 2007, што е информациски еквивалент на 6 весници по лице дневно во 2007 година. Светскиот технолошки капацитет за пресметување информации со човечко водени компјутери за општа намена пораснал од 3,0 × 10 ^ 8 MIPS во 1986 година, на 6,4 x 10 ^ 12 MIPS во 2007 година, доживувајќи ја најбрзата стапка на раст од над 60 % годишно во последните две децении.

Џејмс Бенигер ја опишува потребата од информации во модерното општество на следниот начин: „Потребата за нагло зголемена контрола која произлезе од индустријализацијата на материјалните процеси преку примена на неживи извори на енергија веројатно е причина за брзиот развој на технологијата за автоматска повратна технологија во раниот индустриски период (1740-1830)“ (стр. 174) „Дури и со засилена повратна контрола, индустријата не би можела да се развие без зголемените средства за обработка на материјата и енергијата, не само како влезови на суровините во производството, туку и како излези дистрибуирани до финалната потрошувачка“ (стр. 175)

Развој на моделот на информациско општество

Секторски модел на Колин Клар на економија која претрпела технолошки промени. Во подоцнежните фази расте Кватернарниот сектор во економијата.

Еден од првите луѓе што работел на развој на концептот на информациското општество бил економистот Фриц Махлуп. Во 1933 година, Фриц Махлуп започнал да го проучува ефектот на патентите врз истражувањето. Неговата работа кулминирала со трудот Продукција и дистрибуција на знаење во САД во 1962 година. Оваа книга била широко прифатена и била преведена на руски и јапонски. Јапонците исто така го проучувале информациското општество (или jōhōka shakai ,情報化社会).

Прашањето на технологиите и нивната улога во современото општество се дискутирани во научната литература користејќи низа ознаки и концепти. Овој дел воведува некои од нив. Идеите за знаење или информациска економија, постиндустриско општество, постмодерно општество, мрежно општество, информациска револуција, информациски капитализам, мрежен капитализам и слично, се дебатирале во последните неколку децении.

Фриц Махлуп (1962) го вовел концептот на индустријата на знаење. Тој започнал да ги проучува ефектите на патентите врз истражувањето пред да разликува пет сектори од секторот на знаење: образование, истражување и развој, масовни медиуми, информациски технологии, информациски услуги. Врз основа на оваа категоризација тој пресметал дека во 1959 година 29% проценти од БНП во САД биле произведени во индустриите на знаење. 

Економска транзиција

Питер Дракер тврдел дека има транзиција од економија заснована на материјални добра кон економија заснована на знаење. Марк Порат разликува примарен (информациски добра и услуги кои директно се користат во производството, дистрибуција или обработката на информации) и секундарен сектор (информациски услуги произведени за внатрешна потрошувачка од владини и неинформациски претпријатија) на информациската економија.

Порат ја користи вкупната додадена вредност од примарниот и секундарниот информациски сектор на БНП како показател за информациската економија. ОЕЦД ја употребила дефиницијата на Порат за пресметување на учеството на информациската економија во вкупната економија (на пр. ОЕЦД 1981, 1986). Врз основа на ваквите показатели, информациското општество е дефинирано како општество во кое се произведува повеќе од половина од БНП и повеќе од половина од вработените се активни во информациската економија.

За Даниел Бел, бројот на вработени кои произведуваат услуги и информации е показател за информацискиот карактер на едно општество. „Постиндустриското општество се заснова на услуги. (…) Она што е важно не е сирова мускулна моќ, или енергија, туку информации. (…) Постиндустриско општество е она во кое мнозинството од вработените не се вклучени во производството на материјални добра.“

Ален Турен веќе во 1971 година зборувал за постиндустриско општество. „Преминот во постиндустриско општество се случува кога инвестициите резултираат со производство на симболични добра кои ги менуваат вредностите, потребите, претставите, многу повеќе отколку во производството на материјални добра или дури и „услуги“. Индустриското општество ги трансформирало средствата за производство: постиндустриското општество ги менува краевите на производството, односно културата. (...) Овде одлучувачка точка е дека во постиндустриското општество целиот економски систем е предмет на интервенција на општеството врз себе. Затоа можеме да го наречеме програмирано општество, бидејќи оваа фраза го доловува нејзиниот капацитет да создава модели на управување, производство, организација, дистрибуција и потрошувачка, така што таквото општество се појавува, на сите негови функционални нивоа, како производ на акција спроведена од самото општество, а не како резултат на природни закони или културни специфичности“ (Touraine 1988: 104). Во програмираното општество би се индустријализирала и областа на културната репродукција вклучувајќи аспекти како што се информации, потрошувачка, здравје, истражување, образование. Тоа што модерното општество го зголемува својот капацитет да дејствува врз себе, за Турен значи дека општеството реинвестира уште поголеми делови од производството и така самото се произведува и трансформира. Ова го прави концептот на Турен суштински различен од оној на Даниел Бел кој се фокусира на капацитетот за обработка и генерирање информации за ефикасно функционирање на општеството.

Жан-Франсоа Лиотар тврди дека „знаењето стана принципот [sic] силата на производството во последните неколку децении“. Знаењето би се трансформирало во стока. Лиотар вели дека постиндустриското општество го прави знаењето достапно за лаик бидејќи знаењето и информациските технологии би се прошириле во општеството и би ги разбиле Големите наративи на централизираните структури и групи. Лиотар ги означува овие променливи околности како постмодерна состојба или постмодерно општество.

Слично на Бел, Петер Ото и Филип Зонтаг (1985) велат дека информациското општество е општество каде што поголемиот дел од вработените работат на информациски работни места, т.е. тие треба да се занимаваат повеќе со информации, сигнали, симболи и слики отколку со енергија и материја. Радован Рихта (1977) тврди дека општеството е трансформирано во научна цивилизација заснована на услуги, образование и креативни активности. Оваа трансформација би била резултат на научно-технолошката трансформација заснована на технолошкиот напредок и зголеменото значење на компјутерската технологија. Науката и технологијата би станале непосредни сили на производство (Аристовник 2014: 55).

Нико Штер (1994, 2002а, б) вели дека во општеството на знаење, повеќето работни места вклучуваат работа со знаење. „Современото општество може да се опише како општество на знаење засновано на широко навлегување во сите негови сфери на животот и институции од страна на научното и технолошкото знаење“ (Stehr 2002b: 18). За Штер, знаењето е капацитет за општествено дејствување. Науката би станала непосредна продуктивна сила, знаењето повеќе не би било примарно отелотворено во машините, туку веќе присвоената природа што го претставува знаењето би се преуредила според одредени дизајни и програми (Ibid.: 41-46). За Штер, економијата на општеството на знаење во голема мера не е водена од материјални велзови, туку на симболични или велзови засновани на знаење (Ibid.: 67), би имало голем број професии кои вклучуваат работа со знаење, а се намалува бројката на работни места кои бараат ниски когнитивни вештини, како и во производството (Stehr 2002a).

Исто така, Алвин Тофлер тврди дека знаењето е централниот ресурс во економијата на информациското општество: „Во економијата на Третиот бран, централниот ресурс – еден збор што опширно опфаќа податоци, информации, слики, симболи, култура, идеологија и вредности – е акционо знаење“ (Dyson/Gilder/Keyworth/Toffler 1994).

На крајот на дваесеттиот век, концептот на мрежното општество доби важност во теоријата на информациското општество. За Мануел Кастелс, мрежната логика покрај информациите, продорноста, флексибилноста и конвергенцијата е централна одлика на парадигмата на информациската технологија (2000a: 69ff). „Една од клучните одлики на информациското општество е логиката на вмрежување на неговата основна структура, што ја објаснува употребата на концептот „мрежно општество““ (Кастелс 2000: 21). „Како историски тренд, доминантните функции и процеси во информациската ера сè повеќе се организираат околу мрежите. Мрежите ја сочинуваат новата социјална морфологија на нашите општества, а дифузијата на мрежна логика суштински ја менува работата и резултатите во процесите на производство, искуство, моќ и култура“ (Кастелс 2000: 500). За Кастелс, мрежното општество е резултат на информацијализмот, нова технолошка парадигма.

Јан Ван Дијк (2006) го дефинира мрежното општество како „општествена формација со инфраструктура од социјални и медиумски мрежи што го овозможува нејзиниот прв начин на организација на сите нивоа (индивидуално, групно/организациско и општествено). Сè повеќе овие мрежи ги поврзуваат сите единици или делови од оваа формација (поединци, групи и организации)“ (Ван Дијк 2006: 20). Зашто мрежите на Ван Дијк станаа нервниот систем на општеството, додека Кастелс го поврзува концептот на мрежното општество со капиталистичката трансформација, Ван Дијк го гледа како логичен резултат на зголеменото проширување и задебелување на мрежите во природата и општеството. Дарин Барни го користи поимот за карактеризирање на општествата кои покажуваат две темелни одлики: „Првата е присуството во тие општества на софистицирани – речиси исклучиво дигитални – технологии на мрежна комуникација и управување/дистрибуција на информации, технологии кои ја формираат основната инфраструктура што посредува во зголемена низа на социјалните, политичките и економските практики. (…) Втората, веројатно поинтригантна, особина на мрежните општества е репродукцијата и институционализацијата низ (и помеѓу) тие општества на мрежи како основен облик на човекова организација и врска низ широк опсег на социјални, политички и економски конфигурации и асоцијации."

Критики

Главната критика на концептите како што се информациско општество, постмодерно општество, општество на знаење, мрежно општество, постиндустриско општество итн., која главно беше искажана од критичките научници е дека тие создаваат впечаток дека сме влегле во сосема нов вид на општество. „Ако има само повеќе информации, тогаш е тешко да се разбере зошто некој треба да сугерира дека имаме пред нас нешто радикално ново“ (Webster 2002a: 259). Критичарите како Френк Вебстер тврдат дека овие пристапи го нагласуваат дисконтинуитетот, како современото општество да нема ништо заедничко со општеството како што било пред 100 или 150 години. Ваквите претпоставки би имале идеолошки карактер бидејќи би се вклопиле во ставот дека не можеме да направиме ништо за промените и дека мора да се прилагодиме на постојните политички реалности (kasiwulaya 2002b: 267).

Овие критичари тврдат дека современото општество пред сè е сè уште капиталистичко општество ориентирано кон акумулирање на економски, политички и културен капитал. Тие признаваат дека теориите на информациското општество нагласуваат некои важни нови квалитети на општеството (особено глобализацијата и информацизацијата), но обвинуваат дека не успеваат да покажат дека тоа се атрибути на севкупните капиталистички структури. Критичарите како Вебстер инсистираат на континуитетите што ги карактеризираат промените. На овој начин Вебстер прави разлика помеѓу различните епохи на капитализмот: капитализам laissez-faire од 19 век, корпоративен капитализам во 20 век и информациски капитализам за 21 век (kasiwulaya 2006).

За опишување на современото општество засновано на нова дијалектика на континуитет и дисконтинуитет, други критички научници предложиле неколку поими како:

• транснационален мрежен капитализам, транснационален информациски капитализам (Кристијан Фукс 2008, 2007): „Компјутерските мрежи се технолошка основа што дозволи појава на глобален мрежен капитализам, односно режими на акумулација, регулација и дисциплина кои помагаат да се заснова сè повеќе акумулација на економски, политички и културен капитал на транснационалните мрежни организации кои го користат кибер просторот и другите нови технологии за глобална координација и комуникација. [. . . ] Потребата од изнаоѓање нови стратегии за извршување на корпоративна и политичка доминација резултираше со реструктуирање на капитализмот што се одликува со појава на транснационални, мрежни простори во економскиот, политичкиот и културниот систем и беше посредуван од кибер просторот како алатка за глобална координација и комуникација. Економскиот, политичкиот и културниот простор се реструктуирани; тие станаа пофлуидни и динамични, ги зголемија своите граници до транснационална скала и се справуваат со вклучувањето и исклучувањето на јазлите на флексибилен начин. Овие мрежи се сложени поради големиот број на јазли (поединци, претпријатија, тимови, политички актери итн.) кои можат да бидат вклучени и големата брзина со која се произведуваат и пренесуваат голем број ресурси во нив. Но, глобалниот мрежен капитализам се заснова на структурни нееднаквости; тој е составен од сегментирани простори во кои центрите (транснационални корпорации, одредени политички актери, региони, земји, западен начин на живот и погледи на светот) го централизираат производството, контролата и тековите на економскиот, политичкиот и културниот капитал (имот, моќ). Оваа сегментација е израз на севкупниот натпреварувачки карактер на современото општество“. (Фукс 2008: 110+119).
• дигитален капитализам (Шилер 2000, сп. и Питер Глоц ): „мрежите директно го генерализираат општествениот и културниот опсег на капиталистичката економија како никогаш досега“ (Шилер 2000: xiv)
• виртуелен капитализам: „комбинацијата на маркетингот и новата информациска технологија ќе им овозможи на одредени претпријатија да добијат повисоки профитни маржи и поголеми пазарни удели, а со тоа ќе промовира поголема концентрација и централизација на капиталот“ (Досон/ Џон Белами Фостер 1998: 63 квадратни метри).
• високотехнолошки капитализам или информациски капитализам (Фицпатрик 2002) – да се фокусира на компјутерот како водечка технологија која ги трансформира производните сили на капитализмот и овозможи глобализирана економија.

Други научници претпочитаат да зборуваат за информациски капитализам (Морис-Сузуки 1997) или информациски капитализам (Мануел Кастелс 2000, Кристијан Фукс 2005, Шмиде 2006а, б). Мануел Кастелс го гледа информацијализмот како нова технолошка парадигма (тој зборува за начин на развој) што се одликува со „генерирање, обработка и пренос на информации“ кои станаа „фундаментални извори на продуктивност и моќ“ (Castells 2000: 21). „Најодлучувачкиот историски фактор што ја забрзува, канализира и обликува парадигмата на информациската технологија и ги поттикнува нејзините придружни општествени облици, беше/е процесот на капиталистичко преструктуирање преземен уште од 1980-тите, така што новиот техно-економски систем може соодветно да се одликува како информациски капитализам“ (Кастелс 2000: 18). Кастелс ја додаде на теориите за информациското општество идејата дека во современото општество доминантните функции и процеси сè повеќе се организираат околу мрежи кои ја сочинуваат новата социјална морфологија на општеството (Кастелс 2000: 500). Николас Гарнам е критичен кон Кастелс и тврди дека приказот на вториот е технолошки детерминистички бидејќи Кастелс истакнува дека неговиот пристап се заснова на дијалектиката на технологијата и општеството во кое технологијата го отелотворува општеството и општеството ја користи технологијата (Кастелс 2000: 5sqq). Но, Кастелс, исто така, јасно кажува дека подемот на новиот „начин на развој“ е обликуван од капиталистичкото производство, т.е. од општеството, што имплицира дека технологијата не е единствената движечка сила на општеството.

Антонио Негри и Мајкл Хард тврдат дека современото општество е Империја која се одликува со единствена глобална логика на капиталистичка доминација која се заснова на нематеријален труд. Со концептот на нематеријалниот труд Негри и Хард воведуваат идеи за дискурс на информациското општество во нивниот марксистички приказ на современиот капитализам. Нематеријалниот труд би бил труд „кој создава нематеријални производи, како што се знаење, информации, комуникација, врска или емоционален одговор“ (Hardt/Negri 2005: 108; cf., исто така, 2000: 280-303), или услуги, културни производи, знаење (Hardt/Negri 2000: 290). Би имало два облици: интелектуален труд кој произведува идеи, симболи, кодови, текстови, лингвистички фигури, слики итн.; и афективен труд кој произведува и манипулира со афекти како што се чувство на леснотија, благосостојба, задоволство, возбуда, страст, радост, тага итн. (Ibid.).

Севкупно, неомарксистичките извештаи за информациското општество имаат заедничко тоа што нагласуваат дека знаењето, информациските технологии и компјутерските мрежи одиграле улога во реструктуирањето и глобализацијата на капитализмот и појавата на флексибилен режим на акумулација (Дејвид Харви 1989) . Тие предупредуваат дека новите технологии се вградени во општествените антагонизми кои предизвикуваат структурна невработеност, зголемена сиромаштија, социјална исклученост, дерегулација на социјалната држава и работничките права, намалување на платите, социјалната помош итн.

Концептите како општество на знаење, информациско општество, мрежно општество, информациски капитализам, постиндустриско општество, транснационален мрежен капитализам, постмодерно општество итн. покажуваат дека постои жива дискусија во современата социологија за карактерот на современото општество и улогата што ја имаат технологиите, информациите., комуникацијата и соработката играат во него.^{[се бара извор]} Теоријата на информациското општество ја дискутира улогата на информациската и информациската технологија во општеството, прашањето кои клучни концепти ќе се користат за карактеризирање на современото општество и како да се дефинираат таквите концепти. Таа стана специфична гранка на современата социологија.

Втора и трета природа

Информациското општество е средство за испраќање и примање информации од едно до друго место. Како што технологијата напредувала, така напредувал и начинот на кој луѓето се адаптирале во споделувањето информации едни со други.

„Втора природа“ се однесува на група на искуства кои се направени од културата. Тие потоа се преправаат во нешто друго што потоа може да добие ново значење. Како општество ние го трансформираме овој процес и ни станува нешто природно, односно втора природа. Значи, следејќи одредена шема создадена од културата, ние сме во состојба да препознаеме како ги користиме и пренесуваме информациите на различни начини. Од споделување информации преку различни часовни појаси (како што е разговор онлајн) до информации што завршуваат на друга локација (испраќање писмо во странство) сето ова стана вообичаен процес што ние како општество го земаме здраво за готово.

Меѓутоа, преку процесот на споделување информации, векторите ни овозможија да ги шириме информациите уште повеќе. Со употребата на овие вектори информациите се способни да се движат, а потоа да се одвојат од почетните работи што им овозможиле да се движат. Оттука се развило нешто што се нарекува „трета природа“. Како проширување на втората природа, третата природа е во контрола на втората природа. Се проширува на она со што е ограничена втората природа. Има способност да обликува информации на нови и различни начини. Значи, третата природа е способна да „забрзува, да размножува, да дели, да мутира и да нè зрачи од друго место. Таа има за цел да создаде рамнотежа помеѓу границите на просторот и времето (види втора природа). Тоа може да се види преку телеграфот, тоа беше првата успешна технологија која можеше да испраќа и прима информации побрзо отколку што човечко суштество може да придвижи предмет. Како резултат на тоа, различни вектори на луѓе имаат способност не само да ја обликуваат културата, туку и да создадат нови можности кои на крајот ќе го обликуваат општеството.

Затоа, преку употребата на втората и третата природа, општеството може да користи и истражува нови вектори на можности каде што може да се обликуваат информации за да се создадат нови облици на интеракција.

Социолошки употреби

Во социологијата, информациското општество се однесува на постмодерен вид на општество. Теоретичари како Улрих Бек, Ентони Гиденс и Мануел Кастелс тврдат дека од 1970-тите се случи трансформација од индустриско општество во информациско општество на глобално ниво.

Како што парната машина била технологијата која стоела зад индустриското општество, така и информатичката технологија се смета за катализатор за промените во организацијата на работата, општествената структура и политиката што се случиле кон крајот на 20 век.

Во книгата Future Shock, Алвин Тофлер ја користел фразата супериндустриско општество за да го опише овој вид на општество. Други писатели и мислители користеле поими како „постиндустриско општество“ и „постмодерно индустриско општество“ со слично значење.

Поврзани изрази

Голем број изрази во сегашната употреба нагласуваат поврзани, но различни аспекти на новонастанатиот глобален економски поредок. Информациското општество има намера да биде најопфатно со тоа што економијата е подгрупа на едно општество. Информациската ера е донекаде ограничувачка, со тоа што се однесува на 30-годишен период помеѓу широко распространетата употреба на компјутерите и економијата на знаење, наместо на економски поредок што се појавува. Ерата на знаење е за природата на содржината, а не за социо-економските процеси со кои ќе се тргува. Компјутерската револуција и револуцијата на знаењето се однесуваат на специфични револуционерни транзиции, наместо на крајната состојба кон која се развиваме. Информациската револуција е поврзана со добропознатите изрази земјоделска револуција и индустриска револуција.

• Информациската економија и економијата на знаење ја нагласуваат содржината или интелектуалната сопственост со која се тргува преку пазарот на информации или пазарот на знаење, соодветно. Електронската трговија и електронскиот бизнис ја нагласуваат природата на трансакциите и водење бизнис, соодветно, користејќи Интернет и World Wide Web. Дигиталната економија се фокусира на тргување со битови во кибер просторот, наместо на атомите во физичкиот простор. Мрежната економија нагласува дека бизнисите ќе работат колективно во мрежи или како дел од деловните екосистеми наместо како самостојни единици. Друштвеното вмрежување се однесува на процесот на соработка на масивни, глобални размери. Интернет економијата се фокусира на природата на пазарите кои се овозможени од интернет.
• Услугите на знаење и вредноста на знаењето ја ставаат содржината во економски контекст. Услугите на знаење го интегрираат управувањето со знаење, во организација на знаење, која тргува на пазар на знаење. Со цел поединците да добијат повеќе знаење, се користи надзор. Ова се однесува на употребата на дронови како алатка со цел да се соберат знаења за други поединци. Иако навидум е синоним, секој поим пренесува повеќе од нијанси или малку различни гледишта за истото. Секој поим претставува еден атрибут на веројатната природа на економската активност во новото постиндустриско општество. Алтернативно, новиот економски поредок ќе ги инкорпорира сите горенаведени плус други атрибути кои сè уште не се појавиле целосно.
• Во врска со развојот на информациското општество, се појави загадување на информациите, кое пак еволуираше информациска екологија – поврзана со информациската хигиена.

Прашања за интелектуална сопственост

Еден од централните парадокси на информациското општество е тоа што ги прави информациите лесно репродуцирани, што доведува до различни проблеми со слободата/контролата поврзани со интелектуалната сопственост. Во суштина, бизнисот и капиталот, чие место е производство и продажба на информации и знаење, се чини дека бараат контрола врз овој нов ресурс за да може делотворно да се управува и продава како основа на информациската економија. Сепак, таквата контрола може да се покаже како технички и социјално проблематична. Технички затоа што заштитата од копирање честопати лесно се заобиколува и социјално се отфрла бидејќи корисниците и граѓаните на информациското општество може да покажат дека не се подготвени да прифатат таква апсолутна комодификација на фактите и информациите што ја сочинуваат нивната околина.

Одговорите на оваа загриженост се движат од Законот за дигитални милениумски авторски права во Соединетите Американски Држави (и слично законодавство на други места) кои го прават заобиколувањето на заштитата од копирање незаконско, до движењата за слободниот софтвер, отворениот код и копилефтот, кои се обидуваат да поттикнат и дистрибуираат „слобода“ на различни информациски производи (традиционално и како „гратис“ или бесплатно, и слобода, како во слободата за користење, истражување и споделување).

Забелешка: Информациското општество често се користи од политичарите што значи нешто како „сите сега правиме интернет“; социолошкиот термин информациско општество има некои подлабоки импликации за промената на општествената структура. Бидејќи ни недостасува политичка контрола на интелектуалната сопственост, ни недостасува конкретна мапа на прашања, анализа на трошоците и придобивките, и функционални политички групи кои се обединети со заеднички интереси кои застапуваат различни мислења за овие разни ситуации што се истакнати во информациското општество. .

Поврзано

• Кибернетски простор
• Дигитализација
• Дигитална трансформација
• Дигитален темен век
• Користење на дигитални медиуми и ментално здравје
• Информациска култура
• Информациска историја
• Информациска индустрија
• Информациска револуција
• Киберкултура
• Мрежно општество
• Ноосфера
• Надзорен капитализам
• The Information Society (journal)
• World Summit on the Information Society (WSIS)
• Yoneji Masuda

Литература

• Alan Mckenna (2011) A Human Right to Participate in the Information Society. New York: Hampton Press. ISBN 978-1-61289-046-3.
• Lev Manovich (2009) How to Represent Information Society?, Miltos Manetas, Paintings from Contemporary Life, Johan & Levi Editore, Milan . Online: [1]
• Manuel Castells (2000) The Rise of the Network Society. The Information Age: Economy, Society and Culture. Volume 1. Malden: Blackwell. Second Edition.
• Michael Dawson/John Bellamy Foster (1998) Virtual Capitalism. In: Robert W. McChesney/Ellen Meiksins Wood/John Bellamy Foster (Eds.) (1998) Capitalism and the Information Age. New York: Monthly Review Press. pp. 51–67.
• Aleksander Aristovnik (2014) Development of the information society and its impact on the education sector in the EU : efficiency at the regional (NUTS 2) level. In: Turkish online journal of educational technology. Vol. 13. No. 2. pp. 54–60.
• Alistair Duff (2000) Information Society Studies. London: Routledge.
• Esther Dyson/George Gilder/George Keyworth/Alvin Toffler (1994) Cyberspace and the American Dream: A Magna Carta for the Knowledge Age. In: Future Insight 1.2. The Progress & Freedom Foundation.
• Tony Fitzpatrick (2002) Critical Theory, Information Society and Surveillance Technologies. In: Information, Communication and Society. Vol. 5. No. 3. pp. 357–378.
• Vilém Flusser (2013) Post-History, Univocal Publishing, Minneapolis ISBN 9781937561093 [2]
• Christian Fuchs (2008) Internet and Society: Social Theory in the Information Age. New York: Routledge. ISBN 0-415-96132-7.
• Christian Fuchs (2007) Transnational Space and the ’Network Society’. In: 21st Century Society. Vol. 2. No. 1. pp. 49–78.
• Christian Fuchs (2005) Emanzipation! Technik und Politik bei Herbert Marcuse. Aachen: Shaker.
• Christian Fuchs (2004) The Antagonistic Self-Organization of Modern Society. In: Studies in Political Economy, No. 73 (2004), pp. 183– 209.
• Michael Hardt/Antonio Negri (2005) Multitude. War and Democracy in the Age of the Empire. New York: Hamish Hamilton.
• Michael Hardt/Antonio Negri Empire. Cambridge, MA: Harvard University Press.
• David Harvey (1989) The Condition of Postmodernity. London: Blackwell.
• Fritz Machlup (1962) The Production and Distribution of Knowledge in the United States. Princeton: Princeton University Press.
• OECD (1986) Trends in The Information Economy. Paris: OECD.
• OECD (1981) Information Activities, Electronics and Telecommunications Technologies: Impact on Employment, Growth and Trade. Paris: OECD.
• Pasquinelli, M. (2014) Italian Operaismo and the Information Machine, Theory, Culture & Society, first published on February 2, 2014.
• Pastore G. (2009) Verso la società della conoscenza, Le Lettere, Firenze.
• Peter Otto/Philipp Sonntag (1985) Wege in die Informationsgesellschaft. München. dtv.
• Pinterič, Uroš (2015): Spregledane pasti informacijske družbe. Fakulteta za organizacijske študije v Novem mestu ISBN 978-961-6974-07-3
• Radovan Richta (1977) The Scientific and Technological Revolution and the Prospects of Social Development. In: Ralf Dahrendorf (Ed.) (1977) Scientific-Technological Revolution. Social Aspects. London: Sage. pp. 25–72.
• Dan Schiller (2000) Digital Capitalism. Cambridge, MA: MIT Press.
• Rudi Schmiede (2006a) Knowledge, Work and Subject in Informational Capitalism. In: Berleur, Jacques/Nurminen, Markku I./Impagliazzo, John (Eds.) (2006) Social Informatics: An Information Society for All? New York: Springer. pp. 333–354.
• Rudi Schmiede (2006b) Wissen und Arbeit im “Informational Capitalism”. In: Baukrowitz, Andrea et al. (Eds.) (2006) Informatisierung der Arbeit – Gesellschaft im Umbruch. Berlin: Edition Sigma. pp. 455–488.
• Seely Brown, John; Duguid, Paul (2000). The Social Life of Information. Harvard Business School Press.
• Nico Stehr (1994) Arbeit, Eigentum und Wissen. Frankfurt/Main: Suhrkamp.
• Nico Stehr (2002a) A World Made of Knowledge. Lecture at the Conference “New Knowledge and New Consciousness in the Era of the Knowledge Society", Budapest, January 31, 2002. Online: [3] Архивирано на 2 март 2011 г.
• Nico Stehr (2002b) Knowledge & Economic Conduct. Toronto: University of Toronto Press.
• Alain Touraine (1988) Return of the Actor. Minneapolis. University of Minnesota Press.
• Jan Van Dijk (2006) The Network Society. London: Sage. Second Edition.
• Yannis Veneris (1984) The Informational Revolution, Cybernetics and Urban Modelling, PhD Thesis, University of Newcastle upon Tyne, UK.
• Yannis Veneris (1990) Modeling the transition from the Industrial to the Informational Revolution, Environment and Planning A 22(3):399-416. [4]
• Frank Webster (2002a) The Information Society Revisited. In: Lievrouw, Leah A./Livingstone, Sonia (Eds.) (2002) Handbook of New Media. London: Sage. pp. 255–266.
• Frank Webster (2002b) Theories of the Information Society. London: Routledge.
• Frank Webster (2006) Theories of the Information Society. 3rd edition. London: Routledge
• Gelbstein, E. (2006) Crossing the Executive Digital Divide. ISBN 99932-53-17-0

Надворешни врски

• Special Report - "Information Society: The Next Steps"
• Knowledge Assessment Methodology - interactive country-level data for the information society and knowledge economy
• The origin and development of a concept: the information society.
• Global Information Society Project at the World Policy Institute
• UNESCO - Observatory on the Information Society
• I/S: A Journal of Law and Policy for the Information Society - Ohio State law journal which addresses legal aspects related to the information society.
• [5] Архивирано на 15 август 2022 г. - Participation in the Broadband Society. European network on social and technical research on the emerging information society.