Институт за хемија (Природно-математички факултет - Скопје)

образовна единица при Природно-математичкиот факултет, Скопје
(Пренасочено од Институт за хемија)

Институтот за хемијаинститут по хемија и еден од составните единици на Природно-математичкиот факултет во Скопје.

Институт за хемија
Зградата на Институтот за хемија
Надредена организацијаПриродно-математички факултет
Воспоставен1958 (како Хемиски институт)
Шеф на институтНаташа Ристовска
Подредени организацииЗавод за неор­ганска хемија
Завод за органска хемија и био­хемија
Завод за ана­ли­тичка хемија
Завод за физичка хе­мија
Поранешно имеХемиски институт,
Хемиски факултет
Адресаул. Архимедова бр. 5
Местоположба, ,
Координати42°00′04.4″N 21°27′12.6″E / 42.001222° СГШ; 21.453500° ИГД / 42.001222; 21.453500
Мрежно местоhttps://ih.pmf.ukim.edu.mk/
Зграда на Институтот за хемија
Карта
Општи податоци
Темелот удрен9 јуни 1962
Отворена10 октомври 1968
Проектирање и изградба
АрхитектАлександар Драгомановиќ
Доротеја Ложник
Архит. бироПроектантска куќа „Хидротека“, Белград
Главен изведувач„Граѓевинар“, Ниш

Историја

уреди

Катедрата по хемија започнала со работа во 1946 г., заедно со другите студиски групи на Филозофскиот факултет - прва на кој наставата почна да се изведува на македонски јазик. При првиот упис на студии по хемија се запишувале 56 студенти. Почетокот на работата на новоформираната студиска група, меѓу­тоа, одела со големи потеш­­котии.[1]

Како Хемиски институт

уреди

Со издвојувањето,во 1958 година на Природно-математичкиот оддел од составот на Фи­ло­зофскиот факултет и со создавањето на Природно-математичкиот факултет, Катед­ра­та по хемија прераснала во Хемиски ин­сти­тут. Во Институтот тогаш биле створени три заводи: за неор­ган­ска и аналитич­ка, за органска и за физичка хемија.[1]

Хемиски факултет

уреди

Во периодот од 1976 до 1985 година, со реформите кои во тој период се случувале Хемискиот институт прераснал во Хемиски факултет.[1]

Институт за хемија

уреди

Во периодот од 1985 до денес, Институтот за хемија претставува дел од Природно-математичкиот факултет во Скопје.[1]

Во периодот од конституирањето на Институтот за хемија, должноста шеф на Инсти­тутот ја вршеле:[1]

Иван Петров (1985-1987), Глигор Јовановски (1987-1989), Благоја Топу­зов­ски 91989-1991), Богдан Богданов (1991-1995), Трајче Стафилов (1995-1999), Киро Стојаноски (1999-2001), Орхидеја Групче (2001-2005), Емил Поповски (2005-2007), Слоботка Алексовска (2007-2009), Љупчо Пејов (2009-2013), Марина Стефова (2013-2020), Слоботка Алексовска (2020), Владимир Ивановски (2020-2021), Наташа Ристовска (2021-)

Внатрешна организација на Институтот

уреди

Институтот за хемија се состои од четири заводи: Завод за неорганска хемија, Завод за аналитичка хемија, Завод за физичка хемија, како и Завод за органкса хемија и биохемија.[1]

Подолу е дадена список на вработените наставници и соработници на Институтот поделени по заводи:

Завод за неорганска хемија Завод за аналитичка хемија Завод за физичка хемија Завод за органска хемија и биохемија

Научноистражувачка дејност на Институтот за хемија

уреди

Институтот за хемија е една од најплодните научни установи во Република Македонија. Според податоците од Министерството за образование и наука, бројот на објавените трудови од наставно-научните работници на Институтот во спи­са­нија со фактор на влијание изнесува околу една третина од вкупниот број трудови објавени во вакви списанија од страна на сите истражувачи од Република Македонија.[2]

Треба да се напомене дека во периодот на изми­на­ти­ве 60 години вработените на Институтот за хемија објавиле вкупно 1464 научни труда. Од нив, 929 труда (65 %) се отпечатени во списанија издавани надвор од Македонија. Од овие, пак, 823 се печатени во научни спи­­са­ни­ја, а 106 во зборници на трудови од меѓународни научни собири. Преостанатите 535 биб­ли­о­граф­ски еди­ни­ци (35 %) ги сочинуваат 435 труда објавени во научни списанија во Македонија и 100 труда во зборници на тру­до­ви од научни манифестации одржани во Македо­ни­ја. Посебно заслужува да се одбележи фактот дека, според Science Citation Index, 617 труда (42 %) се објавени во списанија со фактор на влијание.

Разно

уреди
 
Предавањето на Шехтман во Скопје.

На 23 мај 2023 година, Институтот и Сојузот на хемичарите и технолозите на Македонија организирале предавање на кое зборувал нобеловецот за хемија од 2011 година, Дан Шехтман. Тој го посетил Институтот за хемија, и направил го предавањето насловено „Демографија, технолошко претприемништво и иднината на Македонија“ во тамошниот амфитеатар.[3]

Наводи

уреди
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 „Историјат“. Институт за хемија. 20 март 2022. Архивирано од изворникот на |archive-url= requires |archive-date= (help). Посетено на 22 март 2022.
  2. Г. Јовановски (уредник), Природно-математички факултет, (1946-2006), Природно-математички факултет, Скопје, 2006, 221
  3. Дан Шехтман. (23 мај 2023) (in en). Technological Entrepreneurship - Key to World Prosperity and Peace. Скопје: Институт за хемија. https://www.youtube.com/watch?v=b5KzJTOwl14. 

Надворешни врски

уреди