Зборник на Миладиновци

Зборник на Миладиновци, оригинално насловен Бугарски народни песни (Бѫлгарски народни пѣсни) — зборник на народни песни собрани од браќата Димитар и Константин Миладинови. Излегува од печат во Загреб на 24 јуни 1861 година.

Зборник на Миладиновци

Насловна страница на оригиналното прво издание
Автори	Браќа Миладиновци
Изворен наслов	Бѫлгарски народни пѣсни
Земја	Хрватска, Австроунгарија
Жанр	Народно творешво
Издадена	прво издание: 24 Јуни, 1861 година во Загреб
Текст	Зборник на Миладиновци на Викиизвор

Оваа страница е заштитена од понатамошни измени на анонимни корисници, поради сомнителни придонеси на анонимни корисници што треба да се разгледуваат на разговорната страница.
За да ги видите претходните верзии, стиснете на врската историја.

Македонската наука за литература го избегнува терминот Б‘лгарски народни песни од причини што со едно интервентно вклучување на 70 бугарски народни песни од страна на менторот на изданието, хрватскиот бискуп Јосип Јурај Штросмаер и бугарскиот преродбеник Васил Чолаков, наспроти бројката од шестотини македонски народни песни.

Содржина

Во овој Зборник на 538 страници голем формат се објавени вкупно 660 песни, од кои 584 македонски и 76 бугарски. Покрај тоа, во книгата се приклучени уште и свадбени обичаи од Струга и Кукуш, годишни обичаи од Струга, верувања, игри, преданија, сопствени народни имиња, пословици, гатанки и мал македонско-хрватски речник.

Струга

Прилеп

Кукуш

Струмица

Воден

Велес

Дебар

Охрид

Битола

Најголемиот дел од песните во Зборникот се собрани во Струга, Прилеп, Кукуш и Панаѓуриште.
Помал број на песни се собрани од Софија, Струмичко, Воденско, Костурско, Велешко, Дебарско, Охридско и Битолско.

Предговорот кон Зборникот на народни песни е приредувачки и толковен коментар кон неговите содржини. Приредувачкиот коментар, најпрвин, прецизно ги изложува податоците за соработувачкиот тим на кажувачките од една страна, и запишувачите, од друга.

Наведени се имињата на кажувачките на македонските народни песни од кои се чуени најмногу песни (Депа Кавајова од Струга и Ѓурѓа Котева од Прилеп), а искажана им е благодарност и на Рајко Жинзифов, кој ќе им помогне на браќата во запишувањето на народните песни од Македонија, како и на Васил Чолаков, со чие посредство ќе бидат вметнати седумдесет бугарски народни песни (согласно барањето на ѓаковскиот бискуп).

Константин го споменува изоставањето на Богослужбените слова и нотните записи на песните во изданието, кои ќе ги изработи третиот брат, првиот македонски музиколог, Наум Миладинов, чиешто неспоменување ќе му помогне да ја избегне трагичната судбина на своите двајца браќа.

Во продолжение, Константин ги изложува правописните принципи на запишувањето, кои се во функција на изворниот изговор на чуените песни, што е особено значајно за огласувањето на македонската изворна народна реч во овој зборник на македонската преродба.

Васил Чолаков, бугарскиот фолклорист, од кого Константин ги добил песните од Панаѓуриште и Софија

Независно што македонската народна песна е далеку помногубројна, таа е насловно наведена под името "бугарска" и сосема независно од тоа што во своите писма од Русија, Константин Миладинов забележува дека има намера да испечати македонски народни песни. Фонетски доследното бележење на песните и овозможи на македонската песна да се огласи во својата акустичка самобитност.

Значење во македонската литература

Без оглед што оваа епохална книга на Браќата Миладиновци се јавува по изданието на Стефан Верковиќ („Народни песни на Македонските Егзархи“, 1860 година), таа во историјата на македонската книжевност и култура воопшто си го зазема првото, водечкото место во презентацијата на македонското усно народно творештво.

Полемики

Од годината на првообјавата на Зборникот на Миладиновци, науката за литература кај Македонците и Бугарите сè уште не се одважила да го употребува компромисното име на насловот: "Македонски и бугарски народни песни", па до денес книгата е преиздадена во повеќе од десет изданија.

Бидеjќи во средината на ХІХ век не се правела разлика помеѓу Македонци и Бугари, самите Миладиновци кога ги собирале песните пишувале дека собираат бугарски песни.

Пример од првата песна во Зборникот

Оригинален правопис	Македонски правопис	Бугарски правопис
Кинисалъ ми Јо’анъ Поповъ, Да ми о’итъ на Велигденъ На Велигденъ на оранѥ, И ми пойде до пол-пѫти, И излезе Самовила Самовила Самогорска, Пѫтища-та му предстрети: „Врат’ сѣ, врати Јо’анъ Поповъ, Не одай ми на Велигденъ На Велигденъ на оранѥ!” ...	Кинисал ми Јо’ан Попов, Да ми о’ит на Велигден На Велигден на орање, И ми појде до пол-пати, И излезе Самовила Самовила Самогорска, Патиштата му предстрети: „Врат’ се, врати Јо’ан Попов, Не одај ми на Велигден На Велигден на орање!” ...	Кинисал ми Йо'ан Попов, да ми о'ит на Великден, на Великден на оранье. И ми пойде до пол-пъти, и излезе Самовила, Самовила Самогорска, пътищата му предстрети: - Врат' се, врати, Йо'ан Попов, не одай ми на Великден, на Великден на оранье! ...

Надворешни врски

• „Миладиновци Зборник 1861-1961“ (македонски)
• "Бѫлгарски народни пѣсни", Загреб, 1861 година, текст и фототипно преиздавање. (бугарски)