Битка кај Ростов (1941)

Битка кај Ростов (1941)
	Дел од Источен фронт на Втората светска војна
	; Источен фронт
Датум	17 ноември 1941 – 2 декември 1941; (2 недели и 1 ден)
Место	Ростов на Дон, Советски Сојуз
Исход	Советска победа
Завојувани страни
СССР	Германија; Романија; Предлошка:Country data Slovak Republic (1939–1945) Slovak Republic
Команданти и водачи
Јаков Червеченко	Герд фон Рундштет; Валтер фон Рајхенау; Евалд фон Клајст
Сила
Јужен Фронт	Армиска група „Југ“ 1-ва тенковска армија
Жртви и загуби
33,000 (17 ноември –2 декември)	4,316 луѓе (11 ноември – 30 ноември ) 733 убиени 3,396 повредени 187 исчезнати

Битката кај Ростов — битка на Источниот фронт во Втората светска војна, која се одвила кај градот Ростов на Дон помеѓу германската Армиска група „Југ“, командувана од генерал Герд фон Рундштет и советскиот јужниот фронт со команда на генералот Јаков Червеченко во текот на 1941 година.

Битката се состоела од три фази: Азовска офанзива (започна на 12 септември 1941) спроведена од германските сили, Советска Ростовска одбрана (5 ноември 1941 - 16 ноември 1941^[3]) од страна на Советите и Ростовска офанзива (27 ноември 1941 - 2 декември 1941).

Откако го пробиле патот низ реката Миус на 17 ноември, Германците заробиле 10.000 советски војници и го освоиле Ростов на 21 ноември. Шест дена подоцна, Јужниот фронт, засилен со новоизбраната 37-та армија, започнала противнапад од север и се заканила дека ќе го опкружи преоптоварениот германски моторизиран армиски корпус. Рундштет потоа наредил да се повлече кон линијата Миус од Ростов за да го спречи опкружувањето, што го поттикнало на Адолф Хитлер веднаш да го отпушти. Наследникот на Рундштет, Валтер фон Рајхенау, го потврдил повлекувањето, со поддршка на началникот на Генералштабот на армијата, Франц Халдер по кое Хитлер попуштил. Црвената армија го вратила Ростов на 28 ноември. Тоа била првата успешна голема советска контра-офанзива на војната.

Позадина уреди

По завршувањето на Битката кај Киев во септември 1941 година, германската Армиска група „Југ“ напредувала од Днепар до брегот на Азовското Море. Шестата армија на Валтер фон Рајхенау го освоила Харков. 17-тата армија на Карл-Хајнрих фон Штулпагел марширала низ Полтава кон Ворошиловград. 11-тата армија на Ерих фон Манштајн се префрлила во Крим и ја презела контролата на целиот полуостров до есента (освен Севастопол, кој се одржал до 3 јули 1942 година).

Првата армија на Еванд фон Клеист напредувала од Киев и ги опколила советските трупи во Мелитопол во октомври, а потоа го нападнала источниот крај на брегот на Азовското Море кон Ростов на устието на реката Дон, позната како порта на Кавказ.

Азовска офанзива уреди

Ростов бил означен како цел за 11-тата армија, сега командувана од генералот фон Шоберт, но сепак тој загинал во несреќа истиот ден по слетувањето на неговиот авион на минско поле. За да го замени, на генералот на пешадијата фон Манштајн му било наредено да патува од Ленинград на фронтот до крајниот јужен сектор. Тој, исто така, добил поддршка од 4-та воздушна флота Луфтвафе.

Во тоа време армискиот корпус на 11-тата армија сè уште бил ангажиран во Крим, а бидејќи романските сили биле зафатени во Опсадата на Одеса, ресурсите на армијата за ростовската цел биле строго ограничени дури и против повлекувачките трупи на Црвената армија. Затоа, најпрвин фон Манштајн го заменил ЛИВ корпусот со помалиот ХХХ армиски корпус и XLIX планински корпус и го ставил на ЛИВ корпусот во првиот ред кон Ростов.

Доцна во септември, 3-та романска армија се приклучила на 11-тата армија во својот напредок кон Ростов, но била сериозно оштетена од нападите на советските 9-та и 18-та армија на 26 септември.

Ростовска дефанзивна операција уреди

Советскиот контра-напад, како дел од општата стратегиска одбранбена операција Донбас-Ростов (29 септември 1941 - 16 ноември 1941 година), исто така, го принудило на фон Рундштет да нареди на својата прва армија да биде подобро поставена за да се спротивстави на понатамошните советски нагони во романскиот сектор на фронтот, а исто така и да се обиде да опкружи две советски армии, што било делумно успешно во областа на Черниговска, каде што на 8 октомври командантот на 18-тата советска армија генерал-полковник АК Смирнов, бил убиен од артилериски оган на неговото командно работно место во селото Поповка^[4] за време на обидот за прекин на огнот меѓу 5 и 10 октомври 1941 година^[5] . Ова го протолкувал Хитлер како успех по кое изјавил дека Битката за Азовско Море е готова, и тоа на 11 октомври пред војниците дури да ја достигнат својата цел^[6]. Како комеморативен гест, Хитлер издал наредба за промена на бригадата како Прва СС дивизија СС Адолф Хитлер.

На германската 11-та армија и било наредено да се врати на Крим за да го направи пробивот на Истмус од Перекоп. До 17 октомври 1941 година реката Миус ја преминала 14-та тенковска дивизија, а Таганрог бил окупиран од германски војници, при што планинските војници влегле во Сталино, при што новоформираната 12-та армија ја принудила повторно да се повлече. Меѓутоа, Црвената армија имала бидејќи започнале есенските дождови, а злогласната распутица била спремна да го забави напредокот на Првата армија^[7]. Ова значело дека водечките германски единици не стигнале до периферијата на Ростов до средината на ноември, а во меѓувреме изгубиле контакт со Црвената армија^[8].

Нападот врз Ростов започнал на 17 ноември, а на 21 ноември Германците го зазеле Ростов. Меѓутоа, предупредувањата на фон Клеист дека неговата лева страна од армијата е ранлива и дека неговите тенкови биле неефикасни во времето на замрзнување, биле игнорирани.

Ростовска офанзива уреди

На 27 ноември 37-тата армија, под команда на генерал-полковник Антон Иванович Лопатин, како дел од Ростовската стратегиска офанзива (17 ноември 1941 - 2 декември 1941 година), ја нападнала првата армија од северот, принудувајќи ги да се повлечат надвор од градот. Адолф Хитлер се спротивставил повлекувањето. Кога фон Рундштет одбил да го почитува, Хитлер го отпуштил и го заменил со фон Рајхенау. Сепак, фон Рајхенау веднаш видел дека фон Рундштет бил во право и успеал да го убеди Хитлер, преку Франц Халдер, да го одобри повлекувањето^[9], а првата армија била принудена да се повлече назад кон реката Миус во Таганрог. Тоа беше првото значително повлекување на Германија во војната.

Наводи уреди

↑ „Архивиран примерок“. Архивирано од изворникот на 13 април 2009. Посетено на 8 јануари 2009.
↑ „Архивиран примерок“. Архивирано од изворникот на 25 мај 2013. Посетено на 10 декември 2017.
↑ p.87, Haupt, Army Group South
↑ Aleksander A. Maslov, Fallen Soviet Generals, ed. & trans. by David M. Glantz, Frank Cass Publishing, London, 1998, p. 44
↑ p.91, Haupt, Army Group South
↑ p.92, Haupt, Army Group South
↑ p.95, Haupt, Army Group South
↑ p.101, Haupt, Army Group South
↑ Clark, Alan (1965). Barbarossa: The Russian-German Conflict 1941–45; p. 178

Надворешни врски уреди

Haupt, Werner, Army Group South: The Wehrmacht in Russia 1941-1945, Schiffer Publishing, Atglen, 1998

[http://velikvoy.narod.ru/bitvy/1941/rostov_nast_oper_1941.htm-1] „Архивиран примерок“. Архивирано од изворникот на 13 април 2009. Посетено на 8 јануари 2009.

[2] „Архивиран примерок“. Архивирано од изворникот на 25 мај 2013. Посетено на 10 декември 2017.

[p.87,_Haupt,_Army_Group_South-3] .87, Haupt, Army Group South

[4] Aleksander A. Maslov, Fallen Soviet Generals, ed. & trans. by David M. Glantz, Frank Cass Publishing, London, 1998, p. 44

[p.91,_Haupt,_Army_Group_South-5] .91, Haupt, Army Group South

[6] .92, Haupt, Army Group South

[7] .95, Haupt, Army Group South

[8] .101, Haupt, Army Group South

[9] Clark, Alan (1965). Barbarossa: The Russian-German Conflict 1941–45; p. 178

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]