CH Лебед
CH Лебед (CH Cyg / HIP 95413 / BD +49 2999) — променлив црвен џин и симбиотска двојна ѕвезда во Лебед. Станува збор за најблиската симбиотска ѕвезда до Земјата, и една од најсјајните, што ја прави идеален кандидат за изучување.
  | |
| Податоци од набљудување Епоха J2000 Рамноденица J2000 | |
|---|---|
| Соѕвездие | Лебед |
| Ректасцензија | 19ч 24м 33,06773с[1] |
| Деклинација | +50° 14′ 29,1263″[1] |
| Прив. величина (V) | 5.60 – 8.49[2] |
| Особености | |
| Спектрален тип | M7IIIab + Be[3] |
| Променлив тип | Z Андромеда и SR[2] |
| Астрометрија | |
| Радијална брзина (Rv) | -59,74[4] км/с |
| Сопствено движење (μ) | Рект: -7,09[1] млс/г Дек.: -59,74[1] млс/г |
| Паралакса (π) | 5.4642 ± 0.2172[5] млс |
| Оддалеченост | 600 ± 20 сг (183 ± 7 пс) |
| Орбита[6] | |
| Период (P) | 15,58 ± 0,13 г. |
| Голема полуоска (a) | 8,5 ае |
| Занесеност (e) | 0,122 ± 0,024 |
| Наклон (i) | 84° |
| Полузамав (K1) (главна) | 4,45 ± 0,12 км/с |
| Податоци [6] | |
| Црвен џин | |
| Маса | 2 M☉ |
| Полупречник | 280 R☉ |
| Сјајност | 5012 L☉ |
| Температура | 3.100 K |
| Бело џуџе | |
| Маса | 0,7 M☉ |
| Сјајност | 0,25 L☉ |
| Други ознаки | |
| Наводи во бази | |
| SIMBAD | — податоци |
Својства уреди
CH Лебед има маса од 2 M☉ и полупречник од 280 R☉. Нејзиниот сопатник белото џуџе имам маса од 0.75 M☉, и орбиталниот период на двете ѕвезди е 5.689 денови.[6] CH Cygni is classified as M7IIIab + Be.[3]
Историја на набљудувања уреди
Најраните набљудувања на CH Лебед биле направени во 1890 година од Пикеринг и Вендел користејќи разделен фотометар, и била класифицирана како M6III променлива ѕвезда во 1924 година.[7] Во 1963 година се набљудувални изразени силни H I одливи, што укажувало дека CH Лебед е најверојатно во симбиотска врска со белото џуџе. Слични одливи биле забележани и во 1965, 1967, 1977, 1992 и 1998 година.[8] Кратко време се сметало дека системот има и трета ѕвезда[9] но ова мислење било поништено.[6]
Во 1984 биполарни млазови биле забележани како надоаѓаат од CH Лебед, за кои постоел сомнеж дека потекнуваат од забрзувањето на материјалот од придружната ѕвезда.[7][8] Сјајноста на системот значително се намалила во 1986 година, најверојатно ова се должело на прашината исфрлена од малзовите при хелиумскиот блесок. Оваа прашина се развееала до 2002 година, кога сјајноста се вратила на нивоата пред 1985 година.[3]
Наводи уреди
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 van Leeuwen, F. (13 August 2007). „Validation of the new Hipparcos reduction“. Astronomy & Astrophysics. 474 (2): 653–664. arXiv:0708.1752. Bibcode:2007A&A...474..653V. doi:10.1051/0004-6361:20078357.
- ↑ 2,0 2,1 Samus, N. N.; Durlevich, O. V.; и др. (2009). „VizieR Online Data Catalog: General Catalogue of Variable Stars (Samus+ 2007-2013)“. VizieR On-line Data Catalog: B/gcvs. Originally published in: 2009yCat....102025S. 1. Bibcode:2009yCat....102025S.
- ↑ Famaey, B.; Pourbaix, D.; Frankowski, A.; Van Eck, S.; Mayor, M.; Udry, S.; Jorissen, A. (18 February 2009). „Spectroscopic binaries among Hipparcos M giants“. Astronomy & Astrophysics. 498 (2): 627–640. arXiv:0901.0934. Bibcode:2009A&A...498..627F. doi:10.1051/0004-6361/200810698.
- ↑ Brown, A. G. A.; и др. (Gaia collaboration) (август 2018). „Gaia Data Release 2: Summary of the contents and survey properties“. Astronomy & Astrophysics. 616. A1. arXiv:1804.09365. Bibcode:2018A&A...616A...1G. doi:10.1051/0004-6361/201833051.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Hinkle, Kenneth H; Fekel, Francis C; Joyce, Richard R (2009). „Infrared Spectroscopy of Symbiotic Stars. Vii. Binary Orbit and Long Secondary Period Variability of Ch Cygni“. The Astrophysical Journal. 692 (2): 1360. arXiv:0811.0631. Bibcode:2009ApJ...692.1360H. doi:10.1088/0004-637X/692/2/1360.
- ↑ 7,0 7,1 Mikołajewski, M.; Mikołajewska, J.; Khudiakova, T.N. (August 1990). „A long-period symbiotic binary CH Cygni. I - A hundred years' history of variability“. Astronomy and Astrophysics. 235 (1–2): 219–233. Bibcode:1990A&A...235..219M. ISSN 0004-6361.
- ↑ 8,0 8,1 Burmeister, M.; Leedjärv, L. (9 July 2009). „Spectroscopy of the symbiotic binary CH Cygni from 1996 to 2007“. Astronomy & Astrophysics. 504 (1): 171–180. arXiv:0907.2017. Bibcode:2009A&A...504..171B. doi:10.1051/0004-6361/200911686.
- ↑ Hinkle, Kenneth H.; Fekel, Francis C.; Johnson, Diana S.; Scharlach, Werner W. G. (March 1993). „The triple symbiotic system CH Cygni“. The Astronomical Journal. 105: 1074. Bibcode:1993AJ....105.1074H. doi:10.1086/116494.