Тркалезна маса на кралот Артур (легенда)
Тркалезна маса — митска маса на легендарниот британски крал Артур, првпат спомната во Романот за Брут од 1155 година на Вејс. Во таа витешка поема, се вели дека Артур имал тркалезна маса, така што никој од неговите витези, кога седел на маса, не можел да се чувствува лишен и помалку важен од другите.[1]
Историја уреди
Книжевната вредност на Тркалезната маса, особено во романтичните поеми од XIII век и подоцна, лежи во фактот што витезите од дворот на Артур ја користеле како персонификација на нивното колективно јас и симбол на нивното единство.[1]
Во реалниот живот — Тркалезната маса, во многу аспекти, стана — прототип за основање на многу големи витези кои се појавиле во Европа во доцниот среден век. Така, до крајот на 15 век, кога Малори го напишал Le Morte D'Arthur, витештвото станало идентично со големите воени братства, основани со поддршка на моќни феудалци.[1]
Во песната Јосиф од Ариматеја на Роберт де Борон, напишана околу 1200 година — Светиот грал, кој го бара херојот Персивал, е идентификуван како стомна што Христос ја користел за Тајната вечера. Според неа, Јосиф од Ариматеја добил задача да направи маса во спомен на Тајната вечера, но да остави едно место празно, како симбол на местото каде што седел Јуда, Христовиот предавник. На тоа празно место, наречено место на Перилус, никој не седел од страв од сопствената судбина, бидејќи било резервирано исклучиво за херојот што може да го врати светиот грал.[1] Во текот на 13 век, кога темата на светиот грал била целосно интегрирана во легендата за кралот Артур во група приказни од Опус вулгата и Поствулагата, се искристализирало дека тркалезната маса — направена токму за светиот грал, како и празен простор, но го направи волшебникот Мерлин за Утер Пендрагон, таткото на кралот Артур.[1]
Со игра на судбината стана сопственост на кралот Леодегранс од Камелијар, кој му го подарил на својот зет Артур како дел од миразот на неговата ќерка Гиневра. Приемот во Друштвото на тркалезната маса бил резервиран само за најхрабрите, а местото на Перилоус останало празно до појавата на Галахад, храбар витез кој го пронашол светиот грал и донел чудесии во кралството на Артур.[1]
Постои голема сала во градот Винчестер, како единствен остаток од поранешниот замок што започнал да го гради Вилијам I Освојувачот, а бил завршен во 1235 година. Во него се наоѓа допрена на ѕидот — тркалезна маса со пречник од 5,5 метри, наречена Маса на кралот Артур. Направена е кон крајот на XIII или почетокот на XIV век и била обоен во тудорските бои зелена и бела, за време на владеењето на Хенри VIII.[1]
