Соборна црква во Неготин

Соборниот храм Света Троица во Неготин се наоѓа на аголот на плоштадот Стеван Мокрањац и улицата Ајдук Вељко, а е изграден во 1872 година до 1876 година и претставува Културно наследство како споменик на културата.

Црквата Св. Tроица

Црковниот простор со својата богата акустика и амбиент овозможува одлични услови за одржување концерти на духовна музика.

Архитектот Драгутин Милутиновиќ, професор на Големата школа во Белград, го направил урбанистичкиот план на новата населба, прва од ваков вид во Србија. Меѓу првите згради што биле изградени во 1870 година била катедралата, за која веќе постоел проект. Меѓутоа, доселувањето на населбата не се случило бидејќи имало силно противење на преселбата во самото Неготин и изградбата на црквата започнала на 8 мај 1872 година и завршена во 1874 година. Црквата Света Троица во Неготин е осветена во 1876 година на Ѓурѓовден.

Новата црква е изградена од средствата на старата неготинска црква, престолнина на еснафите и општинската помош, а во тоа време чинела 978.172,14 гроша. Изградена е под надзор на градежниот изведувач Штајнхелер и искусни италијански занаетчии.

Архитектура

Катедралата е изградена според плановите направени во Министерството за градежништво во 1867 година и е еднокорабна градба со нагласени влезни портали, многуаголна апсида и испакнати четириаголни хорови над кои се издигаат куполи со надвиснати осумаголни тамбури.

Од западната пристапна страна се издига масивна октагонална камбанарија како вертикала која доминира во центарот на градот. Таа е монументална по својот изглед и пропорции, црквата е изградена со концизни одлики во духот на доцниот класицизам со елементи на неоренесансата, па како таква е една од единствените во Србија. Се одликува со фасадна пластика со нагласени кровни венци, тимпани, флејтирани јонски пиластри и др. Иконостасот на црквата и фреските се од 1901 година. Иконите ги изработиле академскиот зограф Стеван Тодоровиќ и неговата сопруга Полексија.

Во црквата Света Троица во Неготин се живописани северниот, јужниот ѕид и сводот. На северниот ѕид од храмот се претставени владетелите на средновековна Србија, владејачката линија Немањиќ (Стефан Немања, Стефан Првовенчани, кралот Милутин, Стефан Дечански, цар Душан и цар Урош). Над српските владетели од лозата на Немањиќ се прикажани значајни настани од нивниот живот (Крунисување на Стефан Првокрунисан, Свети Сава ги помирува браќата, Свети Сава ја отфрла царската круна). На јужниот ѕид на црквата Света Троица се претставени црковни великодостојници, односно српски архиепископи, имајќи предвид дека во тоа време српската црква имала достоинство на архиепископија (Свети Сава, Арсеније Сремац, Јоаникије прво, Евстатиј прво, Сава второ), а завршува со женски фигури (мајка Ангелина Крушедолска, Света Петка ). А сводот на црквата, кој е симбол на рајот и се состои од четири композиции, е живописен. На сводот се прикажани Христовиот влез во Светиот град Ерусалим, Преображението Господово, Беседа на гората и слегувањето на Светиот Дух врз апостолите. Трезорот го насликал Милисав Марковиќ според дизајнот на неговиот учител Стеван Тодоровиќ.

Портата била опкружена со железна ограда во 1893 година. Колоните и постаментот се изработени од песочник од околината на Неготин. На врвовите на оградните столбови има капи, а како декоративен елемент бил користен ѓулиња од Фетисламската тврдина кај Кладово.

Во североисточниот дел на портата се наоѓала барутана, а во југоисточниот дел е изградена црковна заедница на регулационата линија на улицата Ајдук Вељко. Зградата е изградена кон крајот на 19 век со карактеристичен венец и плитка фасадна пластика.

Со својата богата акустика и амбиент, црковниот простор овозможува одлични услови за одржување концерти на духовна музика.

Поврзано

• Список на споменици на културата во областа Бор

Галерија

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Надворешни врски

• „Нова црква во Неготин - културни споменици во Србија“ . САНУ (на српски). 
• САНУ / Споменици на културата
• Катедралата Св. Три