Рубидиум хлорид
Рубидиум хлорид — хемиско соединение со формула RbCl. Овој халид на алкален метал која е сол е составена од рубидиум и хлор,и наоѓа различни употреби кои се движат од електрохемија до молекуларна биологија.
| |
| |
Други називи рубидиум(I) хлорид | |
| Назнаки | |
|---|---|
7791-11-9 
| |
| ChEBI | CHEBI:78672 
|
| ChemSpider | 56434
|
| |
| 3Д-модел (Jmol) | Слика |
| PubChem | 62683 |
| RTECS-бр. | VL8575000 |
| |
| UNII | N3SHC5273S
|
| Својства | |
| Хемиска формула | |
| Моларна маса | 0 g mol−1 |
| Изглед | бели кристали хигроскопна |
| Густина | 2.80 g/cm3 (25 °C) 2.088 g/mL (750 °C) |
| Точка на топење | |
| Точка на вриење | |
| 77 g/100mL (0 °C) 91 g/100 mL (20 °C) 130 g/100 mL (100 °C) | |
| Растворливост во methanol | 1.41 g/100 mL |
| −46.0·10−6 cm3/mol | |
| Показател на прекршување (nD) | 1.5322 |
| Термохемија | |
| Ст. енталпија на образување ΔfH |
−435.14 kJ/mol |
| Стандардна моларна ентропија S |
95.9 J K−1 mol−1 |
| Специфичен топлински капацитет, C | 52.4 J K−1 mol−1 |
| Опасност | |
| NFPA 704 | |
| Температура на запалување | Non-flammable |
| Смртоносна доза или концентрација: | |
LD50 (средна доза)
|
4440 mg/kg (rat) |
| Безбедносен лист | Fisher Scientific |
| Слични супстанци | |
| Други анјони | Рубидиум флуорид Рубидиум бромид Рубидиум јодид Рубидум астатид |
| Други катјони | Литиум хлорид Натриум хлорид Калиум хлорид Цезиум хлорид Франциум хлорид |
| Дополнителни податоци | |
| (што е ова?) (провери) Освен ако не е поинаку укажано, податоците се однесуваат на материјалите во нивната стандардна состојба (25 °C, 100 kPa) | |
| Наводи | |
Структура
уредиВо неговата гасовита фаза, RbCl е двоатомски со должина на врската проценета на 2,7868 Å.[1] Ова растојание се зголемува на 3.285 Å fза кубен RbCl, што го одразува поголемиот координативен број на јоните во цврстата фаза.[2]
Во зависност од условите, цврстиот RbCl постои во еден од трите аранжмани или полиморфи како што е одредено со холографско снимање:[3]
Натриум хлорид (октаедрална 6:6)
уредиПолиморфот на натриум хлорид (NaCl) е најчест. Кубна блиска поставеност на хлоридни анјони со рубидиумски катјони кои ги исполнуваат октаедралните дупки го опишува овој полиморф.[4] И двата јони се шесткоординатни во овој распоред. Енергијата на решетката на овој полиморф е само 3,2 kJ/mol помала од следнава структура.[5]
Цезиум хлорид (кубична 8:8)
уредиПри висока температура и притисок, RbCl ја прифаќа структурата на цезиум хлорид (CsCl) (NaCl и KCl се подложени на истата структурна промена при високи притисоци). Овде, хлоридните јони формираат едноставен кубен распоред со хлоридни анјони кои ги зафаќаат темињата на коцката што го опкружува централниот Rb+. Ова е најгустиот мотив за пакување на RbCl.[2] Бидејќи коцката има осум темиња, координативниот број на двата јони е еднаков на осум. Ова е највисокиот можен координативен број на RbCl. Затоа, според правилото за однос на радиус, катјоните во овој полиморф ќе го достигнат својот најголем привиден радиус бидејќи растојанијата анјон-катјон се најголеми.[4]
Сфалерит (тетраедрална 4:4)
уредиСфалеритниот полиморф на рубидиум хлорид не е забележан експериментално. Ова е во согласност со теоријата; се предвидува дека енергијата на решетката е речиси 40,0 kJ/mol помала по магнитуда од оние на претходните структури.[5]
Синтеза и реакции
уредиНајчестата подготовка на чист рубидиум хлорид вклучува реакција на неговиот хидроксид со хлороводородна киселина, проследена со рекристализација:[6]
- RbOH + HCl → RbCl + H2O
Бидејќи RbCl е хигроскопен, мора да биде заштитен од атмосферска влага, на пр. со помош на десикатор. RbCl првенствено се користи во лаборатории. Затоа, бројни добавувачи (види подолу) го произведуваат во помали количини по потреба. Се нуди во различни форми за хемиски и биомедицински истражувања.
Рубидиум хлорид реагира со сулфурна киселина и дава рубидиум водород сулфат.
Радиоактивност
уредиСекои 18 mg рубидиум хлорид е еквивалентно на приближно една еквивалентна доза на банана поради големиот дел (27,8%) на природно-настанатиот радиоактивен изотоп рубидиум-87.
Употреба
уреди- Рубидиум хлоридот се користи како додаток на бензин за да се подобри неговиот октански број.[7]
- Се покажа дека рубидиум хлоридот го модифицира спојувањето помеѓу деноноќните осцилатори преку намален фотаичен влез во супрахијазматичните јадра. Исходот е поизедначен деноноќен ритам, дури и за организми под стрес.[8]
- Рубидиум хлорид е одличен неинвазивен биомаркер. Соединението добро се раствора во вода и може лесно да се апсорбира од организмите. Откако ќе се скрши во телото, Rb+ го заменува K+ во ткивата бидејќи тие се од иста хемиска група.[9] Пример за ова е употребата на радиоактивен изотоп за да се оцени перфузијата на срцевиот мускул.
- Трансформацијата на рубидиум хлорид за компетентни клетки е веројатно најобемната употреба на соединението. Клетките третирани со хипотоничен раствор кој содржи RbCl се прошируваат. Како резултат на тоа, исфрлањето на мембранските белковини овозможува врзување на негативно наелектризираната ДНК.[10]
- Рубидиум хлоридот покажал антидепресивни ефекти во експериментални човечки студии, во дози кои се движат од 180 до 720 mg. Наводно делува со подигање на нивото на допамин и норепинефрин, што резултира со стимулирачки ефект, што би било корисно за анергична и апатична депресија.[11]
Наводи
уреди- ↑ Lide, D. R.; Cahill, P.; Gold, L. P. (1963). „Microwave Spectrum of Lithium Chloride“. Journal of Chemical Physics. 40 (1): 156–159. doi:10.1063/1.1724853.
- ↑ 2,0 2,1 Wells, A. F. (1984). Structural Inorganic Chemistry. Oxford University Press. стр. 410, 444.
- ↑ Kopecky, M.; Fábry, J.; Kub, J.; Busetto, E.; Lausi, A. (2005). „X-ray diffuse scattering holography of a centrosymmetric sample“. Applied Physics Letters. 87 (23): 231914. Bibcode:2005ApPhL..87w1914K. doi:10.1063/1.2140084.
- ↑ 4,0 4,1 Shriver, D. F.; Atkins, P. W.; Cooper, H. L. (1990). „Chapter 2“. Inorganic Chemistry. Freeman.
- ↑ 5,0 5,1 Pyper, N. C.; Kirkland, A. I.; Harding, J. H. (2006). „Cohesion and polymorphism in solid rubidium chloride“. Journal of Physics: Condensed Matter. 18 (2): 683–702. Bibcode:2006JPCM...18..683P. doi:10.1088/0953-8984/18/2/023.
- ↑ Winter, M. (2006). „Compounds of Rubidium“. WebElements.
- ↑ Budavari, S. (1996). The Merck index: an encyclopedia of chemicals, drugs, and biologicals. Rahway, NJ, U.S.A.: Merck. ISBN 0-911910-12-3.
- ↑ Hallonquist, J.; Lindegger, M.; Mrosovsky, N. (1994). „Rubidium chloride fuses split circadian activity rhythms in hamsters housed in bright constant light“. Chronobiology International. 11 (2): 65–71. doi:10.3109/07420529409055892. PMID 8033243.
- ↑ Hougardy, E.; Pernet, P.; Warnau, M.; Delisle, J.; Grégoire, J.-C. (2003). „Marking bark beetle parasitoids within the host plant with rubidium for dispersal studies“. Entomologia Experimentalis et Applicata. 108 (2): 107. doi:10.1046/j.1570-7458.2003.00073.x. S2CID 85691705.
- ↑ „RbCl Transformation Protocol“. New England Biolabs. 2006. Архивирано од изворникот на 2006-03-19.
- ↑ Gian F. Placidi; Liliana Dell'Osso; Giuseppe Nistico; Hagop S. Akiskal (6 December 2012). Recurrent Mood Disorders: New Perspectives in Therapy. Springer Science & Business Media. стр. 293–. ISBN 978-3-642-76646-6.