Октан

хемиско соединение

Октанјаглеводород и алкан so хемиската формула C
8
H
18
и згусната структурна формула CH
3
(CH
2
)
6
CH
3
. Има многу структурни изомери кои се разликуваат по мерата и местото на разгранување на јаглеродната верига. Еден од овие изомери, 2,2,4-триметилпентан (наречен изооктан) се користи како една од стандардните вредности во октанскиот број.

Октан
Систематско име октан[1]
Назнаки
111-65-9 Ок
3DMet B00281
Бајлштајн 1696875
ChEBI CHEBI:17590 Н
ChEMBL ChEMBL134886 Ок
ChemSpider 349 Ок
DrugBank DB02440 Н
EC-број 203-892-1
82412
3Д-модел (Jmol) Слика
KEGG C01387 Ок
MeSH octane
PubChem 356
RTECS-бр. RG8400000
UNII X1RV0B2FJV Ок
ОН-бр. 1262
Својства
Хемиска формула
Моларна маса 0 g mol−1
Изглед безбојна течност
Мирис бензински
Густина 0,703 г/см3
Точка на топење
Точка на вриење
0,007 мг/дм3 (при 20 °C)
log P 4,783
Парен притисок 1,47 kPa (при 20,0 °C)
29 nmol/(Pa·кг)
Конјуг. киселина октониум
−96,63·10−6 см3/mol
Показател на прекршување (nD) 1,398
Вискозност
  • 0,509 mPa·s (25 °C)[2]
  • 0,542 mPa·s (20 °C)
Термохемија
Ст. енталпија на
образување
ΔfHo298
−252,1 - −248,5 kJ/mol
Ст. енталпија на
согорување
ΔcHo298
−5,53 - −5,33 MJ/mol
Стандардна моларна
ентропија
So298
361,20 J/(K·mol)
Специфичен топлински капацитет, C 255,68 J/(K·mol)
Опасност
GHS-ознаки:
Пиктограми
GHS02: Запаливо GHS07: Извичник GHS08: Опасност по здравјето GHS09: Опасност по животната средина
Сигнални зборови
ОПАСНОСТ
Изјави за опасност
H225, H304, H315, H336, H410
Изјави за претпазливост
P210, P261, P273, P301+P310, P331
NFPA 704
1
3
0
Температура на запалување 130 °C (266 °F; 403 K)
2,200 °C (3,990 °F; 2,470 K)
Граници на запалливост 0,96 – 6,5 %
Смртоносна доза или концентрација:
428 мг/кг (глушец, венски)[3]
NIOSH (здравствени граници во САД):
PEL (дозволива)
TWA 500 мд (2350 мг/м3)
REL (препорачана)
TWA 75 мд (350 мг/м3) C 385 мд (1800 мг/м3) [15-мин.]
IDLH (непосредна опасност)
1000 мд
Дополнителни податоци
 Ок(што е ова?)  (провери)
Освен ако не е поинаку укажано, податоците се однесуваат на материјалите во нивната стандардна состојба (25 °C, 100 kPa)
Наводи

Ова соединение е состојка на бензинот.[4] Како и сите јаглеводороди со мала молекулска маса, октанот е испарлив и многу запалив.

Во бензинот

уреди

Зборот „октан“ се користи за октански број, кој е показател за способноста на горивото да го сузбие тропањето кај моторите со разни соодноси на набивање, што е својствено за разгранетите ланчени изомери на октанот, особено за изооктанот. Октанскиот број на бензинот не е непосредно поврзан со моќноста на моторот. Употребата на повисокооктанско гориво отколку предвиденото за моторот не ја зголемува неговата моќ.

Октанскиот број првично е утврден со мешање на горива само од нормален хептан и изооктан (2,2,4-триметилпентан, високоразгранет октан) и давање на противтропачки оцени од нула за нормален хетптан до 100 за чист изооктан. Противтропачката способност е зависна од уделот на изооктан во смесата. Различните изомери на октанот даваат помал или поголем октански број. На пример, n-октан (правиот ланец со 8 јаглеродни атоми без разгранетост) има негативна оценка од -20, а чистиот изооктан се оценува со 100. Некои горива имаат октански број поголем од 100, особено тие што содржат метанол или етанол.

Изомери

уреди

Октанот има 18 структурни изомери (24 броејќи ги стереоизомерите):

Наводи

уреди
  1. „octane - Compound Summary“. PubChem Compound. USA: National Center for Biotechnology Information. 16 септември 2004. Identification and Related Records. Посетено на 6 јануари 2012.
  2. Dymond, J. H.; Oye, H. A. (1994). „Viscosity of Selected Liquid n‐Alkanes“. Journal of Physical and Chemical Reference Data. 23 (1): 41–53. Bibcode:1994JPCRD..23...41D. doi:10.1063/1.555943. ISSN 0047-2689.
  3. „Octane“. Immediately Dangerous to Life and Health. National Institute for Occupational Safety and Health (NIOSH).
  4. „октан“Дигитален речник на македонскиот јазик

Надворешни врски

уреди