Копачка (област)
Копачка претставува етногеографска област во централниот дел на Западна Македонија, на територијата на Општина Кичево.
Географија и местоположба
уредиКопачка се наоѓа во Западна Македонија, расположена јужно од Кичево, поточно помеѓу областите Кичевија на исток и североисток, Железник (Демир Хисар) на југоисток, Дебрца на југ и југозапад, Жупа на запад и Мала Река на северозапад . Целата територија на областа Копачка (освен с. Кнежино) до 2013 година, административно припаѓаше на Општина Другово, со општински центар во селото Другово. Во областа Копачка се наоѓаат 26 населени места, сите во состав на Општина Кичево. Географски се дели на Горна и Долна Копачка. Најголемо населено место е селото Другово (1 492 ж.), кое поради близината со градот Кичево (само 1 км) всушност претставува и единственото живо село, чие население константно се зголемува, а селото полека почнува да личи на градска населба на влезот на Кичево.
Историја
уредиЕдна од најкрвавите битки во Илинденското востание во Кичевско се одиграла на една голема полјана помеѓу селата Карбуница и Кладник во месноста „Ѓурѓејца“. Според хроничарите оваа битка се одиграла на 4 август 1903 година и претставува една од ретко успешните и добиени битки на востаниците во Илинден, кој успех силно одекнал меѓу востаниците, како и во целиот Битолски револуционерен округ. Оваа битка со својата пожртвуваност се втемели во успехот на познатата Крушевска Република од 1903 година. Загинатите борци на Ѓурѓејца ги испишаа светлите страници на Македонскиот непокор.[1]
Демографија
уредиНајголем број на жители биле регистрирани во 1953 година, односно 9 030 жители. Оваа бројка во сите наредни пописи постепено се намалува, за во последниот попис во 2002 година, во сите 26 села во Копачка да бидат избројани само 3 097 жители, или само 34,2 % од бројот на население во 1953-та. Толку биле силни миграционите движења во овој регион, а и сè уште траат, што од сите 26 села, дури 20 имаат помалку од 100 жители. За разлика пак, во 1961 година не постоело ниту едно село со помалку од 100 жители.
Следува табеларен приказ на бројот на население во пописните години од 1948 до 2021 година:[2]
населено место | 1900 | 1905 | 1917 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1994 | 2002 | 2021 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1. Белица | 750 | 824 | 800 | 873 | 878 | 702 | 466 | 248 | 115 | 103 | 54 |
2. Брждани | 230 | 640 | 478 | 366 | 347 | 328 | 285 | 239 | 209 | 162 | 85 |
3. Видрани | 72 | 80 | 82 | 132 | 134 | 101 | 67 | 45 | 19 | 8 | 15 |
4. Горна Душегубица | 580 | 240 | 398 | 374 | 457 | 336 | 107 | 46 | 15 | 4 | 9 |
5. Горно Добреноец | 500 | 488 | 423 | 347 | 347 | 277 | 237 | 120 | 71 | 56 | 30 |
6. Долна Душегубица | ... | ... | ... | … | … | … | 80 | 48 | 15 | 11 | 3 |
7. Долно Добреноец | ... | ... | ... | 206 | 202 | 120 | 92 | 70 | 62 | 44 | 23 |
8. Другово | 260 | / | 396 | 537 | 615 | 606 | 944 | 1 291 | 1 398 | 1 492 | 1.545 |
9. Ехлоец | 475 | 560 | 371 | 458 | 478 | 431 | 172 | 74 | 23 | 20 | 9 |
10. Иванчишта | 336 | 320 | 389 | 434 | 438 | 388 | 286 | 157 | 57 | 29 | 6 |
11. Извор | / | / | / | 55 | 95 | 163 | 132 | 93 | 52 | 49 | 11 |
12. Јаворец | 160 | 176 | / | 172 | 193 | 139 | 142 | 18 | 7 | 5 | 1 |
13. Јудово | 250 | 240 | 198 | 254 | 299 | 239 | 196 | 94 | 46 | 27 | 6 |
14. Кладник | 480 | 608 | 352 | 411 | 379 | 273 | 164 | 82 | 25 | 20 | 12 |
15. Кленоец | ... | 160 | 212 | 220 | 216 | 149 | 56 | 37 | 22 | 21 | 20 |
16. Кнежино | 280 | 280 | 256 | 214 | 191 | 157 | 48 | 24 | 6 | 12 | 15 |
17. Козица | 585 | 592 | 450 | 393 | 394 | 306 | 206 | 132 | 82 | 82 | 45 |
18. Лавчани | 384 | 440 | 423 | 494 | 513 | 449 | 204 | 70 | 36 | 10 | 4 |
19. Малкоец | 120 | 200 | 219 | 258 | 282 | 290 | 219 | 118 | 43 | 35 | 9 |
20. Манастирско Доленци | 320 | 320 | 185 | 234 | 243 | 210 | 188 | 175 | 126 | 109 | 40 |
21. Подвис | 304 | 280 | 207 | 217 | 198 | 188 | 142 | 90 | 99 | 72 | 55 |
22. Попоец | 410 | 400 | 309 | 397 | 395 | 375 | 267 | 123 | 49 | 34 | 10 |
23. Пополжани | 120 | 128 | 139 | 142 | 166 | 164 | 171 | 152 | 120 | 109 | 115 |
24. Прострање | 560 | 560 | 362 | 509 | 468 | 295 | 175 | 78 | 35 | 31 | 19 |
25. Свињиште | 360 | 320 | 235 | 228 | 243 | 237 | 172 | 125 | 98 | 57 | 38 |
26. Србјани | 304 | 288 | 366 | 526 | 565 | 473 | 496 | 534 | 508 | 495 | 518 |
ВКУПНО: | 7 840 | 8 144 | 7 250 | 8 451 | 9 030 | 7 396 | 5 714 | 4 283 | 3 338 | 3 097 | 2 697 |
Белешка: Во пописот од 1900та селата Долна и Горна Душегубица и Кленоец биле сметани за едно село. Долна и Горна Душегубица биле сметани како едно село и во пописите од 1905 и 1917. Селата Горно и Долно Добреноец во пописите од 1900, 1905 и 1917 биле сметани за едно село.
Според пописот од 2002 година, најголем дел од населението, 2 641 (85,2 %) се Македонци православни, додека во две села, Другово и Србјани живее и муслиманско население, од кои 292 (9,4 %) се декларирале како Турци, а 155 (5,0 %) како Албанци. Дел од споменатите муслимани во Копачка припаѓаат на македонскиот етнички елемент.
Наводи
уреди- ↑ Кичево,110 години Илинден: Битката кај месноста „Ѓурѓејца“ на 4 август 1903 година [4] (http://kicevo.mk)
- ↑ Население на Република Македонија според изјаснувањето за етничката припадност, по населени места, според пописите на население 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 1994 и 2002 година (согласно територијалната организација од 1996 година) *Државен завод за статистика http://makstat.stat.gov.mk Архивирано на 3 февруари 2020 г..