Еколошки протести во Србија (2021-2022)

Еколошки протести во Србија (2021-2022) — серија еколошки протести кои започнале во септември 2021 година во Белград и други места во Србија. Протестите, на кои присуствувале десетици илјади луѓе, траеле до февруари 2022 година. Во 2004 година, англо-австралиската корпорација Рио Тинто добила дозвола да истражува рудници во близина на долината Јадар, а во 2017 година, Владата на Србија потпишала договор за спроведување на „Проектот Јадар“, според кој на Рио Тинто му била дадена дозвола за експлоатација на силикатниот минерал јадарит. Проектот првично бил планиран да започне во 2023 година. По парламентарните избори во 2020 година, владејачката Српска напредна партија (СНС) освоила супермнозински места во Националното собрание, и како одговор, Националното собрание усвоило закон за референдум и народна иницијатива и измени на законот за експропријација во ноември 2021 година. Двата закони наишле на противење од активисти и политичари.

Еколошки протести во Србија (2021-2022)
Демонстрантите го блокираат мостот Газела на 11 декември 2021 година
Демонстрантите го блокираат мостот Газела на 11 декември 2021 година
Датум11 септември 2021 – 15 февруари 2022 (5 месеци и 4 денови)
МестоСрбија
Повод
Цели
  • Повлекување на законите за експропријација и референдум
  • Ослободување на уапсените демонстранти
  • Одбивање на инвестицијата на Рио Тинто
  • Мораториум за истражување и експлоатација на бор и литиум
НачиниДемонстрации, граѓански блокади, граѓански отпор
Направени
отстапки
  • Законот за експропријација бил повлечен
  • Изменет законот за референдум
  • Укинување на просторниот план за инвестиција во рудникот за литиум во Рио Тинто
  • Сите управни акти поврзани со Рио Тинто биле поништени
Страни во судирот

Влада на Србија

  • Полиција
  • Провладини активисти
  • Вооружени хулигани

Владини партии

Предводници
Број
4 декември :
31,000[б 2]−110,000[б 3]

Во периодот помеѓу септември 2021 и февруари 2022 година, еколошките организации организирале протести барајќи од владата да ги повлече законите за експропријација и референдум и да го откаже проектот Јадар. Протестите продолжиле во ноември 2021 година, а по усвојувањето на законите протестите ескалирале и станале поголеми. Организациите Еколошко востание и Крени-Промени воделе серија протести за блокирање на патиштата, кои станале насилни. Демонстрантите биле нападнати од вооружени хулигани и провладини активисти; а дел од нив бие приведени. По протестите во декември, бројот на демонстрантите се намалил. Протестите продолжиле до 15 февруари 2022 година. Неколку протести за поддршка биле организирани и на меѓународно ниво. Еколошките протести добиле поддршка од опозициските политички партии и јавни личности, додека академици, геолози и невладини организации ја критикувале одлуката на владата да ја поддржи инвестицијата на Рио Тинто. Владата и поединци поврзани со неа ги критикувале протестите и нивните организатори.

Претседателот Александар Вучиќ првично изјавил дека законите нема да бидат укинати, но по ескалацијата на протестите, законот за експропријација бил повлечен и законот за референдум бил изменет на 8 декември, додека Градското собрание на Лозница го укинал просторниот план кој го опфатил планот на Рио Тинто. рудната инвестиција на 16 декември, одложувајќи го работењето на корпорацијата до понатамошно известување. Во јануари 2022 година, владата ги поништила и сите административни акти поврзани со Рио Тинто. Активистите изјавиле дека Рио Тинто продолжила да работи по овие забелешки, но Рио Тинто ги отфрлила тие тврдења.

Заднина

уреди

Во декември 2004 година, англо-австралиската рударска корпорација Рио Тинто го открила силикатниот минерал јадарит во рудник во близина на долината Јадар.[3] Во јули истата година, за време на администрацијата на Воислав Коштуница, Рио Тинто добил дозвола да ги истражува рудниците,[4] и во неколку документи кои биле потпишани подоцна, неговите граници на истражување биле дополнително проширени.[5] Меѓународното минералошко здружение го признал минералот во ноември 2006 година [3] Во 2017 година, Владата на Србија потпишала меморандум со Рио Тинто за спроведување на „Проект Јадар“, со кој на Рио Тинто ќе му се даде дозвола за експлоатација на рудници кај Горње Недељице и долината Јадар.[6] Проектот требало да започне во 2023 година, а производството требало да започне во 2027 година [7][8]

Во ноември 2021 година, Народното собрание на Србија усвоило закон за референдум и народна иницијатива и го изменила законот за експропријација на земјата.[9][10] Законот за референдум и народна иницијатива го укинал цензусот од 50 отсто кој бил потребен за референдумот да помине. Опозициските политичари шпекулирале дека изменетиот закон ќе биде злоупотребен во случаи како Рио Тинто.[11][12] На 25 ноември, претседателот Александар Вучиќ го потпишал законот и изјавил дека нема да го укине.[13][14] Законот за експропријација наишол на противење и добил негативно известување од новинарите.[15][16][17] Истата била критикувана и од политичари, активисти и адвокати; сите повикале на негово повлекување.[18][19] Владините претставници одговориле со изјавата дека законите немаат никаква врска со Рио Тинто.[20][21][22]

Поврзани протести

уреди

Еколошки протести се одржале во јануари 2021 година од страна на иницијативата „Еко гарда“.[23] Околу 2.000 демонстранти присуствувале на протестот наречен „Протести за безопасен воздух“.[24][25] На протестот, кој останал мирен, присуствувале и неколку професори и активисти, како Александар Јовановиќ Ќута.[25]

Во март 2021 година, Ќута објавил дека неговата организација „Брани ги реките на Стара Планина“ планира да организира протест „Еколошко востание“ на 10 април.[26][27] Протестот го привлекол вниманието на јавноста и учествувале околу 60 еколошки организации.[28][29] Протестот се одржал пред Домот на Националното собрание,[30] и на него присуствувале 2.000 демонстранти кои барале прекин на сите еколошки проекти и прилагодување на прописите кон највисоките еколошки стандарди.[29][31] Организациите кои учествувале на протестот објавиле документ во кој има повеќе барања за владата.[32] Премиерката Ана Брнабиќ ги критикувала демонстрантите [33] иако таа подоцна потврдила дека е подготвена да разговара за нивните барања.[34]

Времеплов

уреди

2021 година

уреди

11 септември

уреди

Организацијата „Еколошко востание“, која ја формирал Александар Јовановиќ Ќута, во август 2021 година најавила дека ќе организира протест на 11 септември во Белград.[35] По објавата, Партијата за слобода и правда (ССП), Демократската партија (ДС), Народната партија и движењето Не дозволувај Белград да се удави (НДБ), ја изразиле својата поддршка за протестот,[36] вклучително и глумците Светлана Бојковиќ, Сека Саблиќ, Петар Божовиќ[37] Небојша Зеленовиќ, лидерот на Заедно за Србија (ЗЗС), ги повикал сите да се приклучат на протестот без разлика на нивната политичка определба.[38] Демонстрантите се собрале во Паркот на Пионерите, Белград околу 14:00 часот (UTC+01:00),[39][40] и побарале Рио Тинто да ја напушти Србија.[41] На протестот присуствувале неколку илјади демонстранти.[42] Ќута изјавил дека ќе го блокираат патот на Бранковиот мост и доколку „механизацијата“ се појави кон Лозница, ќе почнат да „пречкаат низ Србија“.[43] Набргу потоа демонстрантите се упатиле кон Бранковиот мост каде два часа го блокирале сообраќајот.[44] Вицепремиерката Зорана Михајловиќ го критикувала протестот додека Вучиќ ги споредил демонстрантите со антиваксерите.[45][46][47]

6 ноември

уреди

Следниот протест се одржал на 6 ноември пред зградата на Радио телевизија на Србија (РТС).[48][49] Ден пред протестот, свиркачите во јавноста го објавиле планот за „Проект Јадар“.[50] Регулаторното тело за електронски медиуми (РЕМ) му дозволил на РТС да ги рекламира пораките на Рио Тинто во врска со проектот,[51] иако одлуката наишла на противење од 30 организации кои побарале рекламата да биде симната бидејќи наводно го прекршила Законот за огласување.[48] На протестот присуствувале околу 200 демонстранти кои побарале РТС да ги отстрани рекламите на проектот.[52][53]

19 ноември

уреди

Уште еден протест што го организирал „Крени-промени“ се одржал пред зградата на РТС на 19 ноември.[54] На него присуствувале 200 демонстранти,[55] кои побарале РТС да емитува реклама против Рио Тинто.[56] РТС подоцна јавно одбила да ја емитува рекламата.[57]

22-24 ноември

уреди

На 21 ноември 2021 година, „Еколошко востание“ најавил дека ќе организира протест во Макиш на денот кога ќе започне изградбата на белградското метро.[58] Ќута ги поканил опозициските лидери да учествуваат на протестот.[59] ССП го прифатил неговото барање.[60] Демонстрантите еден час го блокирале патот на градилиштето, а на местото на протестот не биле забележани никакви инциденти.[61][62] Ден подоцна, „Собрание на слободна Србија“ повикало на протест пред Домот на народното собрание по усвојувањето на законот за експропријација и законот за референдум и народна иницијатива.[63] На протестот присуствувале 200 демонстранти,[64][65] и тие побарале владата да ги укине двата закони.[64] На протестот учествувале и актерката Бојана Новаковиќ.[66][67] Саво Манојловиќ, директорот на кампањата на „Крени-Промени“, објавил дека испратил петиција со 68.000 потписници кои се спротивставиле на законот за референдум и над 200.000 потписници кои биле против Рио Тинто.[68] Истиот ден се одржале протести пред Новиот двор,[69] на кои учествувале илјадници демонстранти.[70][71] Тие побарале Владата да го укине законот за референдум.[71]

27-29 ноември

уреди

  Набргу по протестите на 24 ноември, „Еколошко востание“ повикало на одржување на уште еден протест на 27 ноември, на кој два часа ќе ги блокира главните патишта низ Србија.[72][73][74] Покрај нив, учество најавила и „Крени-промени“.[75] Организаторите ја повикале полицијата да застане на нивна страна иако за време на протестите полицијата ги блокирала демонстрантите и се случила полициска бруталност.[76][77][78]

На протестите учествувале две илјади демонстранти; тие еден час блокирале неколку патишта низ Србија.[79][80][81] Неколку демонстранти биле приведени, а дошло и до тепачки меѓу демонстрантите и групи маскирани лица.[82] Насилниот инцидент што се случил во Шабац го привлекло вниманието на државата; демонстрант запрел булдожер кој се обидел да помине низ група демонстранти.[83][84] Демонстрантот бил накратко приведен и пуштен на слобода два дена по протестот.[85][86] Во текот на денот биле пријавени голем број насилни инциденти; вооружени хулигани нападнале демонстранти.[87][88][89] Во тепачка со демонстрантите учествувал и пратеник во Народното собрание, поврзан со Српската напредна партија (СНС).[90]Собранието на слободна Србија“ побарало ослободување на приведените,[91] додека ССП, ДС, Народна партија и НДБ ги осудиле инцидентите.[92] Брнабиќ ги споредила протестите со „фашизам“, додека Александар Вулин, министерот за внатрешни работи, повикал полицијата да употреби насилство.[93][94] Градоначалникот на Нови Сад Милош Вучевиќ изјавил дека вооружените хулигани не биле испратени од СНС.[95]

Еден ден подоцна, во Белград се одржале уште два протести.[96] Демонстрантите побарале ослободување на приведените.[97] СНС организирала контрапротест во Шабац на 29 ноември во знак на поддршка на провладиниот активист кој се возел на булдожерот.[98] На контрапротестот биле нападнати двајца набљудувачи, а опремата на еден фотограф била украдена.[99][100] Истиот ден во Лозница се одржал протест организиран од локални еколошки здруженија.[101]

4 декември

уреди
 
Протести на мостот Газела на 4 декември 2021 година

Здружението на еколошки организации на Србија (СЕОС) повикало на продолжување на протестите додека не се исполнат барањата.[102] Манојловиќ повикал на ненасилство и изјавил дека доколку пристигнат провокатори, демонстрантите да се повлечат од протестот.[103] Непосредно пред протестот на 4 декември, било најавено дека патиштата во над педесет градови ќе бидат блокирани.[104] Еден ден пред протестот, медиумите поврзани со владата ја пренеле пораката на „Лила револуција“ иницијатива во која се наведува дека луѓето треба да фрлаат кофи со виолетова боја на автомобилите што се обидуваат да го блокираат сообраќајот.[105][106] Група адвокати ја изразиле својата поддршка за протестот, додека невладините организации изјавиле дека полицијата треба да ги заштити новинарите за време на протестите.[107][108]

Илјадници демонстранти се одржале на протестите низ Србија.[109] Мостот Газела бил блокиран од неколку илјади демонстранти.[110] Во Нови Сад се случиле повеќе инциденти; група провладини активисти нападнале група демонстранти, а новинар бил испрскан со бибер.[111][112][113] Во Белград, група мажи држеле факели пред демонстрантите.[114] Дополнително, протести за поддршка на еколошките протести се одржале во Њујорк, Берлин, Париз и Лондон.[115][116] Некои демонстранти потоа биле обвинети за прекршоци.[117]

За време на протестите, Вучиќ бил во Горње Недељице, каде одржал прес-конференција на која најавил дека ќе предложи измени на законот за експропријација.[118][119] Манојловиќ и „Еколошко востание“ ги прогласиле протестите за „успех“ и „голема победа на граѓаните“;[120][121] Манојловиќ подоцна ја повлекол својата изјава.[122] Ден по протестите, Манојловиќ и Зеленовиќ имале полемика за време на неделното шоу „Утисак“.[123] Зеленовиќ изразил поддршка за проширување на барањата, но Манојловиќ се спротивставил на потегот бидејќи „приказната ќе се разводни“; тој го споредил овој потег со 1 од 5 милиони протестанти, кои пропаднале поради овој потег.[124] Два дена подоцна, Манојловиќ изјавил дека протестите нема да завршат додека не се исполнат барањата.[125]

11-14 декември

уреди

Еколошко востание“ најавило дека на 11 декември ќе има блокади на педесетина локации.[126] На протестот учествувале 40 граѓански иницијативи; Манојловиќ и неговата организација „Крени-промени“ не учествувале.[127][128] Откако владата усвоила две главни барања, демонстрантите продолжиле да бараат Рио Тинто да ја напушти Србија.[129][130] Спорадични инциденти се случиле во Белград и Ниш.[131] Во Белград, група десничарски и анти-вакцински активисти учествувале на протестот,[132] и група провладини активисти вееле про-Рио Тинто транспаренти.[133] Протести за поддршка на демонстрантите се одржале во Брисел, Прага, Вашингтон, Берлин, Њујорк и Лондон.[134][135] По протестот, Михајловиќ изјавил дека Ќута ја поддржува „насилната промена на власта“.[136] Еден ден подоцна, се случил протест во Зрењанин, додека на 14 декември, неколку стотини средношколци протестирале против Рио Тинто во Чачак.[137][138]

16-18 декември

уреди

СЕОС и „Еко бригада“ организирале протест во Јагодина на 16 декември.[139] Неколку стотици демонстранти кои го изразиле своето противење на отворањето на рудник за литиум во долината Морава, учествувале на протестот.[140] Ќута најавил дека на 16 декември следниот протест ќе се одржи на 18 декември [141] Активисти од неколку еколошки организации изјавиле дека побарале владата да го повлече документот со кој ќе се утврди просторниот план за проектот Јадар;[142] и изјавил дека протестите „треба да се радикализираат“ доколку не се исполнат барањата.[143] Протестот на 18 декември започнал во 14:00 часот (UTC+01:00) пред зградата на Владата на Србија;[144] протести се одржале и на неколку други локации во Србија.[145][146] Бројот на демонстрантите бил помал во споредба со претходните протести.[147][148] Во Ужице, полицијата идентификувала повеќе новинари и демонстранти кои учествувале на протестот.[149]

24-25 декември

уреди

Група средношколци организирале уште еден протест против Рио Тинто на 24 декември.[150] Во соработка со неколку еколошки организации, ЗЗС соопштил дека следниот протест ќе се одржи на 25 декември.[151] На протестот учествувале околу 200 демонстранти.[152] Во Лазница, село во близина на Жагубица, истиот ден се одржал уште еден протест [153] во организација на „Еколошко востание“.[153]

2022 година

уреди

3 јануари

уреди
 
Демонстранти во Нови Сад на 3 јануари 2022 година

Откако Вучиќ изјавил дека Проектот Јадар нема да биде откажан,[154] СЕОС објавил дека ќе организира протест на 3 јануари.[155] На протестот учествувале и „Еколошко востание“ и „Собрание на слободна Србија“.[156][157] Протестот траел три часа и се одржал во Горње Недељице и други градови низ Србија и во Лондон, пред зградата на Рио Тинто.[158] Инцидент се случил во Прељина, село кај Чачак, во кој автомобил удрил жена.[159] Во Белград, група активисти против вакцините го блокирале автопатот околу 15 минути.[160] Вучиќ по протестите изјавил дека „власта ги исполнила барањата, а продолжувањето на протестите е само политичко“.[161][162]

8-12 јануари

уреди

Протестите на 8 јануари се одржале на седум локации низ Србија.[163] Дополнително, полицијата ги снимала демонстрантите за време на протестите.[164] За време на протестите во Белград и Нови Сад се случиле неколку инциденти.[165][166] Вучевиќ и Михајловиќ ги критикувале протестите.[167][168] Еден ден подоцна, протест се случил во Горњи Милановац.[169] На 10 јануари, група активисти „Нема да го дадеме Јадар“ фрлале јајца врз зградата на Рио Тинто; еден активист подоцна бил приведен.[170][171] Протестите продолжиле на 12 јануари; се одржале пред зградата на Владата на Србија.[172][173] „Еколошко востание“ и СЕОС побарале владата да објави документи поврзани со Рио Тинто и нејзиниот просторен план.[174][175]

15-16 јануари

уреди

Понатамошни протести биле одржани на 15 јануари.[176] Неколку илјади демонстранти присуствувале на протестите, кои се одржале на единаесет места.[177][178] Инцидент се случил околу 14:00 часот (UTC+01:00) во Прељина кога група луѓе се обиделе да поминат низ толпата демонстранти.[179] Во Белград, возач се обидел да помине низ толпата демонстранти, но бил принуден да се врати назад.[177] Во Шабац возач повредил еден демонстрант.[180] Марчело, кој учествувал во протестите 2018-2020 година, учествувал на протестот во Белград.[181] Ден подоцна, група српски граѓани одржале протест во Брисел.[182]

18-22 јануари

уреди

На 18 јануари се случил инцидент пред зградата на Народното собрание, кога Саво Манојловиќ и другите активисти на „Крени-промени“ сакале да побараат итна проверка на иницијативата на народот во парламентот за забраната за експлоатација на литиум.[183][184] Ова го поттикнало Манојловиќ да организира протест на 20 јануари; Манојловиќ побарал од владата да го укине просторниот план на Рио Тинто и да воведе мораториум за забрана на ископувањето на литиум и бор во следните 20 години.[184][185] Протестот се одржал пред Новиот двор.[186] Брнабиќ на денот на протестот објавила дека просторниот план е укинат.[187] Манојловиќ и Ќута тогаш изјавиле дека укинувањето на просторниот план наводно е направено на некоректен начин и тврделе дека Рио Тинто ќе се врати по општите избори во април 2022 година.[188][189] СЕОС и организацијата „Еколошко востание“ најавиле дека ќе организираат протест на 22 јануари во Лозница.[190][191] На протестот учествувале група активисти и еколошки организации.[192][193]

27 јануари – 3 февруари

уреди

„Крени-Промени“ и неколку еколошки активисти го организирале протестот на 27 јануари.[194][195] Се започнало пред зградата на претседателството, по што се одржала протестна прошетка која завршила пред зградата на владата.[196] Иницијативата „Еко гарда“ организирала протест на 30 јануари; учествуваа неколку стотици демонстранти.[197] На протестот присуствувале и „Крени-промени“ и НДБ.[197] На 1 февруари во Нов Белград се одржал мал протест.[198]

Понатамошни масовни протести биле одржани на 2 февруари во Ваљево.[199] Еден ден подоцна, полицијата стапила во контакт со Манојловиќ, кој го организирал протестот на 2 февруари, и изјавла дека понатамошните протести ќе се сметаат за „нелегални“. Манојловиќ го игнорирал известувањето и организирал протест на 3 февруари.[200] На протестот учествувале околу 2.000 демонстранти.[201][202]

8-15 февруари

уреди

На 8 февруари во Крагуевац се одржал протест; го организирал СЕОС и „Крени-Промени“, кои најавиле дека ќе кампуваат пред зградата на Нови двор додека владата не спроведе мораториум за ископ на литиум и бор.[203] Манојловиќ подоцна изјавил дека демонстрантите ќе кампуваат до распуштањето на Националното собрание, што се одржало на 15 февруари.[204] На 10 февруари се одржал протест пред Нови двор.[205][206] Активистите одржале уште еден протест на 13 февруари.[207] Ден пред распуштањето на Народното собрание, Манојловиќ изјавил дека протестот на 15 февруари ќе учествува пред Палатата Србија .[208] На денот на протестот, полицијата распоредила кордон околу Палатата Србија за да ги спречи активистите да се приближат до зградата.[209] Се случиле повеќе инциденти; еден демонстрант бил удрен од автомобил во движење, додека други двајца биле прегазени од друг автомобил.[210][211]

Одговор и реакции

уреди

Поддршка и опозиција

уреди

Одлуката на владата да ја поддржи инвестицијата на Рио Тинто и да го усвои изменетиот закон за експропријација наишла на противење од еколошки активисти, академици, геолози и невладини организации.[212] Голем број јавни личности, како Новак Ѓоковиќ, Бојана Новаковиќ и Емир Кустурица, ја изразиле својата поддршка за протестите.[213][214][215] Зоран Томиќ, професор на Правниот факултет во Белград, изјавил дека владата наводно извршила три прекршоци поврзани со протестите [216] и на 11 декември деканот Ратко Ристиќ ја изразил својата поддршка за протестите.[217]

Еколошките протести биле поддржани и од Двери, чии членови учествувале на протестите во Ниш ;[218] Српската партија заклетници (ССЗ),[219] Ослободително движење,[220] и Сојузот на социјалдемократите на Војводина (ЛСВ).[221] Милош Јовановиќ, претседателот на Демократската партија на Србија (ДСС), го осудил насилството што се случило на 27 ноември.[222] Поранешниот претседател Борис Тадиќ и поранешниот министер Горан Триван ја изразиле својата поддршка за протестите.[223][224] Епископот Григорије Дуриќ, исто така, ја изразил својата поддршка за протестите [225], но патријархот Порфириј ги повикал демонстрантите „да ја прекинат борбата“.[226] Поддршка за протестот изјавил и Филип Караѓорѓевиќ.[227] Според анкетата на јавното мислење објавена на почетокот на декември 2021 година, мнозинството од испитаниците ги поддржале протестите;[228] околу 14% од приврзаниците на Српската напредна партија (СНС) ги поддржале протестите.[229] Братислав Југовиќ, пратеник на СНС, изјавил дека „протестите се оправдани“, но дека „ [<i>Драган] Ѓилас</i> и неговата клика ги злоупотребуваат“.[230] Хрватскиот пратеник во Европскиот парламент (ЕП) Иван Вилибор Синчиќ, лидер на партијата Човечки штит (ЖЗ), го критикувал пристапот на владата кон Рио Тинто.[231]

Претседателката на Регулаторното тело за електронски медиуми (РЕМ) Оливера Зекиќ изјавила дека „секој што протестира треба да биде уапсен[232] додека претседателот на крајнодесничарската Српска радикална партија (СРС) Воислав Шешељ го изразил своето противење на протестите велејќи „Блокадите се насочени надвор од [Србија] и дека тоа не се еколошки протести“.[233] Небојша Крстиќ изјавил „членовите на Крени-Промени треба да вежбаат скокање од мостот“;[234] Крстиќ повикал и на апсење на Саво Манојловиќ.[235] Пратеникот Владимир Ѓукановиќ ги критикувал протестите и изразил поддршка за Рио Тинто.[236]

Одговор на владата

уреди

Вучиќ на 28 ноември изјавил дека „ќе чека мислење од неговиот правен тим пред да го потпише законот за експропријација“.[237] По протестите на 4 декември, Вучиќ ги предложил измените на законот за експропријација, но четири дена подоцна, тој објавил дека законот за експропријација е повлечен.[119][238] Народното собрание на 10 декември ги усвоил измените на законот за референдум и народна иницијатива.[239] Истиот ден, Вучиќ најавил дека Градското собрание на Лозница ќе го укине просторниот план за проектот Јадар, што ќе го одложи почетокот на работата на Рио Тинто до понатамошно известување;[240] планот бил укинат два дена подоцна.[241] Вучиќ, кој првично го поддржувал проектот Јадар, во јануари 2022 година изјавил дека „би се надевал дека владата ќе ги раскине договорите со Рио Тинто“.[154][242] Еколошките организации „Нема да го дадеме Јадар“ и „Заштити Јадар“ ги оцениле потезите како опортунистички.[243][244] „Заштитете го Јадар“ изјавил „Вучиќ да престане да манипулира со празни ветувања“.[245]

На 8 јануари Брнабиќ објавила дека владата „била блиску до поништување на сите дозволи дадени на Рио Тинто“, додека Михајловиќ изјавил дека „Проектот Јадар бил привремено запрен на барање на граѓаните“.[246][247] Во декември 2021 година и јануари 2022 година, Брнабиќ дала мешани изјави; таа изјавила дека владата никогаш не склучила договор со Рио Тинто,[248] но во исто време изјавила дека владата му дала дозволи на Рио Тинто.[249][250] Брнабиќ подоцна објавила дека владата го укинала просторниот план.[251] Брнабиќ ги обвинила западните влади дека наводно ги поддржуваат протестите, но нивните амбасади изјавиле дека тие немале вмешаност.[252][253]

Последици

уреди

Весна Продановиќ, генералниот директор на „Рио Сава Експлорејшн“, изјавила на 23 декември дека компанијата ќе планира да го запре Проект Јадар.[254] Набргу по објавата, жителите на Горње Недељице рекле дека работниците од Рио Тинто оделе од куќа до куќа во Горње Недељице и дека жителите добивале СМС пораки од нив.[255] По поништувањето на просторниот план на Рио Тинто, неговите акции пропаднале.[8] Активистите продолжиле да велат дека Рио Тинто продолжил да работи по изјавите на Брнабиќ во јануари, иако Рио Тинто јавно ги отфрлила тврдењата.[256][257] Саво Манојловиќ собрал над 32.000 потписи за народната иницијатива против експлоатација на литиумот;[258] тој подоцна рекол дека биле поднесени и преку 290.000 онлајн потписи.[259]

Во средината на ноември 2021 година, Ќута објавил дека „Еколошко востание“ ќе учествува на општите избори во 2022 година,[260] и на 14 ноември потпишал договор со партијата ЗЗС на Зеленовиќ за учество на заедничка листа на општите избори.[261] По објавувањето, нивната коалиција била анкетирана со 9 отсто на национално ниво и 13 отсто во Белград.[262] Во јануари 2022 година, коалицијата била официјализирана под името „Ние мораме“.[263] На општите избори, коалицијата освоила околу 5% од гласовите на народот и 13 места во Националното собрание.[264]

На 21 јули 2022 година во Нови Сад се одржале еколошки протести [265] Полицијата интервенирала и група хулигани ги нападнале демонстрантите.[266][267] Нападите ги осудиле СЈО, Народна партија, ДС, Двери и Заедно.[268] Друг протест што се одржал на 28 јули добил поддршка од локалните еколошки организации. Демонстрантите фрлиле кофи со боја и упаднале во просториите на СНС, а возач се обидел да вози низ толпата демонстранти.[269][270]

Наводи

уреди
  1. „Vučić: Na subotnjim protestima u celoj Srbiji 31.000 ljudi, to su veliki brojevi, zabrinut sam“. Danas. 7 December 2021. Архивирано од изворникот 7 December 2021. Посетено на 7 December 2021.
  2. „Srđan Škoro: Opozicija ne razlikuje predizborne skupove od aktuelnih protesta“ (српски). Danas. 6 December 2021. Архивирано од изворникот 14 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  3. 3,0 3,1 Anđelković, Nataša (20 January 2021). „Jadarit, Rio Tinto i šta o tome treba da znate“. BBC News (српски). Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  4. „Tadić: Rio Tinto došao u vreme Koštuničine vlasti, Vučić razvodnjava pritisak“. N1 (српски). 3 December 2021. Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  5. „Rio Tinto! Litijum - velika šansa I/ILI velika pretnja Detaljna Analiza Kurira“. Kurir (српски). 3 December 2021. Архивирано од изворникот на 3 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  6. „Projekat Jadar – Kompanija Rio Tinto nastavlja ulaganje u rudnik litijuma kod Loznice“. Insajder (српски). 24 July 2017. Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  7. „Rio Tinto 2023. otvara rudnik litijuma kod Loznice“. Moja Loznica (српски). 27 July 2017. Архивирано од изворникот на 15 December 2021. Посетено на 15 December 2021.
  8. 8,0 8,1 Stevanović, Katarina; Vujić, Petar (20 January 2022). „Vlada Srbije stopirala projekat Jadar, pala vrednost akcija Rio Tinta na berzama“. BBC News (српски). Архивирано од изворникот на 23 January 2022. Посетено на 23 January 2022.
  9. „Vlada usvojila Predlog zakona o referendumu i narodnoj inicijativi“. Danas (српски). 9 November 2021. Архивирано од изворникот на 9 November 2021. Посетено на 25 November 2021.
  10. Novaković, Ana (26 November 2021). „Skupština Srbije usvojila Zakon o eksproprijaciji“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 27 November 2021. Посетено на 26 November 2021.
  11. Gajić, Petar (10 November 2021). „Predlog o ukidanju cenzusa na referendumu: NVO strahuju od zloupotreba“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 25 November 2021. Посетено на 25 November 2021.
  12. „Jovanović (Narodna stranka): Zakon o referendumu priprema za Rio Tinto“. N1 (српски). 13 November 2021. Архивирано од изворникот на 17 January 2022. Посетено на 25 November 2021.
  13. „Ukaz o proglašenju Zakona o referendumu i narodnoj inicijativi“. Pravno Informacioni Sistemi (српски). 25 November 2021. Архивирано од изворникот на 29 November 2021. Посетено на 29 November 2021.
  14. „Vučić: Neću ukinuti Zakon o referendumu, Srbiju neće voditi oni koji ne pobede na izborima“. Danas (српски). 4 December 2021. Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  15. „Novaković: Izmene zakona o eksproprijaciji legalizovaće korupciju i kolonizaciju Srbije“. Novinska agencija Beta (српски). 21 November 2021. Архивирано од изворникот на 21 November 2021. Посетено на 25 November 2021.
  16. „Meštani Gornjih Nedeljica: Svaki dan nam se preti eksproprijacijom“. N1 (српски). 23 November 2021. Архивирано од изворникот на 26 November 2021. Посетено на 25 November 2021.
  17. Anđelković, Nataša (23 November 2021). „Šta treba da znate o izmenama Zakona o eksproprijaciji u Srbiji“. BBC News (српски). Архивирано од изворникот на 23 November 2021. Посетено на 25 November 2021.
  18. „Stevanović (SSP): Zakon o eksproprijaciji legalizuje ugrožavanje imovine, zdravlja i života ljudi“. Danas (српски). 23 November 2021. Архивирано од изворникот на 23 November 2021. Посетено на 25 November 2021.
  19. Tasić, T. (23 November 2021). „Advokati tumače izmene Zakona o eksproprijaciji: Privatna imovina na izvol'te“. Južne vesti (српски). Архивирано од изворникот на 23 November 2021. Посетено на 25 November 2021.
  20. „Dačić: Zakon o referendumu nema veze s Rio Tintom“. N1 (српски). 25 November 2021. Архивирано од изворникот на 26 November 2021. Посетено на 25 November 2021.
  21. „Vučić: Zakon o eksproprijaciji nema veze sa Rio Tintom“. Novinska agencija Beta (српски). 24 November 2021. Архивирано од изворникот на 1 February 2022. Посетено на 25 November 2021.
  22. „Brnabić: Zakon o eksproprijaciji nije potreban Rio Tintu, oni su kupili zemlju“. N1 (српски). 23 November 2021. Архивирано од изворникот на 25 November 2021. Посетено на 25 November 2021.
  23. Todorović, Igor (6 January 2021). „Protest za bezopasan vazduh zakazan za 10. januar u Beogradu“. Balkan Green Energy News (српски). Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  24. Đurić, Dimitrije (10 January 2021). „Protest protiv zagađenja, građani traže - gradove bez smoga“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  25. 25,0 25,1 „Održan protest za bezopasan vazduh: građani traže Srbiju bez smoga“. Balkan Green Energy News (српски). 10 January 2021. Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  26. Dejanović, M. (10 March 2021). „ORSP: Protest "Ekološki ustanak" 10. aprila u Beogradu“. Južne vesti (српски). Архивирано од изворникот на 10 March 2021. Посетено на 4 December 2021.
  27. Popović, Aleksandra (11 March 2021). „Jovanović: I dalje važi poziv za ekološki ustanak“. Danas (српски). Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  28. Spasić, Vladimir (5 April 2021). „Ko sve dolazi u Beograd na Ekološki ustanak 10. aprila?“. Balkan Green Energy News (српски). Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 4 December 2021.
  29. 29,0 29,1 Komarčević, Dušan. „Ekološki protest u Beogradu: Traži se obustava projekata štetnih po životnu sredinu“. Radio Free Europe (српски). Архивирано од изворникот на 10 April 2021. Посетено на 4 December 2021.
  30. „Ekološki ustanak u Beogradu: Potreban nam je ekološki patriotizam“. Voice of America (српски). 10 April 2021. Архивирано од изворникот на 2 November 2021. Посетено на 4 December 2021.
  31. „Završen Protest 'Ekološki ustanak', organizator traži emisiju na RTS“. Novinska agencija Beta (српски). 10 April 2021. Архивирано од изворникот на 10 April 2021. Посетено на 4 December 2021.
  32. Milovančević, Vojislav (10 April 2021). „Objavljeni zahtevi učesnika "Ekološkog ustanka". NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  33. „Brnabić: "Ekološki ustanak" primer nepoštovanja, većina ljudi nije nosila maske“. N1 (српски). 10 April 2021. Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  34. „Premijerka: Spremili smo odgovore na sve zahteve sa ekološkog protesta“. N1 (српски). 12 April 2021. Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  35. Spasić, Vladimir (13 August 2021). „Protest Ustanak za opstanak - narod protiv Rio Tinta zakazan za 11. septembar u Beogradu“. Balkan Green Energy News (српски). Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  36. Latković, Nataša (18 August 2021). „Opozicija će podržati Ekološki ustanak 11. septembra“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  37. Lisinac, Nemanja (9 September 2021). „Ceca, Seka, Gagi, Božović: Velikani srpskog glumišta u borbi za reke i vazduh“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  38. „Zelenović: Građani da dođu na ekološki protest bez obzira na političku opredeljenost“. Danas (српски). 10 September 2021. Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  39. „Ekološki protest "Ustanak za opstanak – narod protiv Rio Tinta". Energetski Portal (српски). 14 August 2021. Посетено на 20 August 2022.[мртва врска]
  40. „Građani protiv Rio Tinta: Ekološki ustanak 11. septembra ispred Predsedništva“. N1 (српски). 29 August 2021. Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  41. Savić, Danilo (11 September 2021). „Danas je Ekološki ustanak: Gde i kada, ko će i o čemu govoriti“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  42. „Ekološki ustanak - "marš Rio Tinto" i kritike vlastima uz tenzije na mostu“. N1 (српски). 11 September 2021. Архивирано од изворникот на 24 January 2022. Посетено на 4 December 2021.
  43. „Jovanović: Ako krene mehanizacija ka Loznici, blokiraćemo puteve“. N1 (српски). 11 September 2021. Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  44. „Demonstranti u Beogradu zatražili zaštitu od zagađivača“. Radio Slobodna Evropa (српски). 11 September 2021. Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  45. „Mihajlović: Ekološki skup iskorišćen za promociju pojedinih koji žele u politiku“. N1 (српски). 11 September 2021. Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  46. „Mihajlović: Ćuta i Zelenović zloupotrebili ekološki protest“. NOVA portal (српски). 12 September 2021. Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  47. „Vučić o ekološkom protestu: Pored antivaksera, u Srbiji se pojavili i antirudari“. N1 (српски). 12 September 2021. Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  48. 48,0 48,1 Milovanović, Bojana (21 October 2021). „Novi Ekološki ustanak 6. novembra ispred RTS-a“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  49. „Protest "Ekološki ustanak" održan ispred zgrade RTS“. Euronews (српски). 6 November 2021. Архивирано од изворникот на 5 December 2021. Посетено на 5 December 2021.
  50. Latković, Nataša (5 November 2021). „Kako će izgledati rudnik Rio Tinta u Gornjim Nedeljicama“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  51. „Ekološki ustanak: Protest u subotu zbog odluke REM-a o spotu Rio Tinta“. Danas (српски). 3 November 2021. Архивирано од изворникот на 4 November 2021. Посетено на 4 December 2021.
  52. „Protest ekoloških udruženja ispred zgrade RTS zbog reklame kompanije Rio Tinto“. N1 (српски). 6 November 2021. Архивирано од изворникот на 5 December 2021. Посетено на 5 December 2021.
  53. „Završen protest u Beogradu zbog reklame kompanije Rio Tinto“. Danas (српски). 6 November 2021. Архивирано од изворникот на 6 November 2021. Посетено на 5 December 2021.
  54. „Kreni-Promeni: Protest ispred RTS-a, zbog cenzure, zakazan za petak“. Danas (српски). 18 November 2021. Архивирано од изворникот на 18 November 2021. Посетено на 5 December 2021.
  55. „Beograd: Protest ispred RTS-a zbog neemitovanja spota protiv Rio Tinta“. Radio Slobodna Evropa (српски). 19 November 2021. Архивирано од изворникот на 5 December 2021. Посетено на 5 December 2021.
  56. „Manojlović: Brutalna cenzura, RTS neće da pusti reklamu protiv Rio Tinta“. NOVA portal (српски). 18 November 2021. Архивирано од изворникот на 5 December 2021. Посетено на 5 December 2021.
  57. „RTS saopštio zašto neće emitovati spot protiv Rio Tinta“. NOVA portal (српски). 19 November 2021. Архивирано од изворникот на 5 December 2021. Посетено на 5 December 2021.
  58. „Ekološki ustanak najavljuje protest na Makišu na dan početka gradnje metroa“. N1 (српски). 21 November 2021. Архивирано од изворникот на 5 December 2021. Посетено на 5 December 2021.
  59. „Ćuta: Sutra ustanak na Makišu, pozivam Đilasa i Jeremića da se priključe“. NOVA portal (српски). 21 November 2021. Архивирано од изворникот на 5 December 2021. Посетено на 5 December 2021.
  60. Manojlović, Iva (21 November 2021). „Đilas odgovorio Ćuti na poziv za protest: Sutra ustanak na Makišu“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 5 December 2021. Посетено на 5 December 2021.
  61. Nešić, Nenad (22 November 2021). „Protest na Makiškom polju, građani i aktivisti blokirali put“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 5 December 2021. Посетено на 5 December 2021.
  62. Nastevski, Aleksandar (22 November 2021). „Kolo i frula za kraj protesta, demonstranti se razišli - mašine ostale da rade“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 5 December 2021. Посетено на 5 December 2021.
  63. „Protest zbog eksproprijacije i referenduma 23. novembra ispred Skupštine Srbije“. Danas (српски). 21 November 2021. Архивирано од изворникот на 21 November 2021. Посетено на 5 December 2021.
  64. 64,0 64,1 „Na protestu zatraženo povlačenje zakona o eksproprijaciji i referendumu“. N1 (српски). 23 November 2021. Архивирано од изворникот на 27 November 2021. Посетено на 5 December 2021.
  65. Gajić, Petar (23 November 2021). „Protest zbog Zakona o eksproprijaciji: Pisan da Rio Tinto sprovede svoje zamisli“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 25 November 2021. Посетено на 5 December 2021.
  66. Jovićević, Mihailo (23 November 2021). „Glumica stala ispred kordona policije kod Skupštine“. Nova portal (српски). Архивирано од изворникот на 23 November 2021. Посетено на 5 December 2021.
  67. „Bojana Novaković hrabro stala pred policajce i podsetila ih koga bi trebalo da čuvaju“. Luftika (српски). 23 November 2021. Архивирано од изворникот на 24 November 2021. Посетено на 5 December 2021.
  68. „Civilni sektor predao Skupštini Srbije peticiju sa 68.000 potpisa protiv Zakona o referendumu“. N1 (српски). 24 November 2021. Архивирано од изворникот на 25 November 2021. Посетено на 5 December 2021.
  69. „Ekološki protest u Beogradu - blokada autoputeva ako prođu zakoni“. BBC News (српски). 24 November 2021. Архивирано од изворникот на 5 December 2021. Посетено на 5 December 2021.
  70. Petrović, Jelena (24 November 2021). „Učesnici protesta: Ako budu potpisali zakone, blokiraćemo autoputeve i Srbiju“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 30 November 2021. Посетено на 5 December 2021.
  71. 71,0 71,1 Božinović, Milica (24 November 2021). „Foto, Video Hiljade ljudi na protestu u Beogradu“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 5 December 2021. Посетено на 5 December 2021.
  72. „Ekološki ustanak najavio blokadu puteva u Srbiji u subotu“. N1 (српски). 26 November 2021. Архивирано од изворникот на 5 December 2021. Посетено на 5 December 2021.
  73. „Aktivisti najavili blokadu Gazele i Mostarske petlje u Beogradu“. N1 (српски). 26 November 2021. Архивирано од изворникот на 5 December 2021. Посетено на 5 December 2021.
  74. „Manojlović: Blokadom puteva kršimo zakone, ali nam ništa drugo ne preostaje“. NOVA portal (српски). 25 November 2021. Архивирано од изворникот на 5 December 2021. Посетено на 5 December 2021.
  75. „Inicijativa "Kreni-Promeni" blokira most Gazela, blokade širom Srbije“. Danas (српски). 26 November 2021. Архивирано од изворникот на 26 November 2021. Посетено на 6 December 2021.
  76. „Ekološki ustanak pozvao policiju da stane uz građane tokom blokade“. NOVA portal (српски). 27 November 2021. Архивирано од изворникот на 6 December 2021. Посетено на 6 December 2021.
  77. „Anti-Government Protesters Block Bridges, Roads in Serbia“. Voice of America (англиски). 27 November 2021. Архивирано од изворникот на 28 November 2021. Посетено на 6 December 2021.
  78. Božinović, Milica (27 November 2021). „Policajac na protestu bacio devojku preko bankine“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 6 December 2021. Посетено на 6 December 2021.
  79. „Serbian anti-mining activists block roads to protest against new laws“. Reuters (англиски). 27 November 2021. Архивирано од изворникот на 7 December 2021. Посетено на 6 December 2021.
  80. „Ekološki ustanak: Blokade paralisale Beograd, uspele preko očekivanja“. N1 (српски). 27 November 2021. Архивирано од изворникот на 21 March 2022. Посетено на 6 December 2021.
  81. Savić, Danilo (26 November 2021). „Danas u 14 sati blokada puteva: Srbija staje na sat vremena“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 6 December 2021. Посетено на 6 December 2021.
  82. „Environmental protests and roadblocks across Serbia, masked men attack citizens“. European Western Balkans (англиски). 28 November 2021. Архивирано од изворникот на 21 March 2022. Посетено на 6 December 2021.
  83. Lazić, Miloš (28 November 2021). „Naprednjaci u Šapcu tražili Crnog, da se osvete za bageristu“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 6 December 2021. Посетено на 6 December 2021.
  84. Bogosavljev, Sofija (29 November 2021). „Ovo je Dragan Milovanović Crni, Srbija čeka njegovo oslobađanje“. Nova portal (српски). Архивирано од изворникот на 7 December 2021. Посетено на 6 December 2021.
  85. Milovančević, Vojislav (28 November 2021). „Saznajemo Pritvor muškarcu koji je zaustavio bager u Šapcu“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 6 December 2021. Посетено на 6 December 2021.
  86. Savkić, Stefan (29 November 2021). „Oslobođen Dragan Milovanović Crni, junak koji je zaustavio bager na demonstracijama“. Luftika (српски). Архивирано од изворникот на 6 December 2021. Посетено на 6 December 2021.
  87. „Serbia: Protesters block roads over new mining laws“. Deutsche Welle (англиски). 27 November 2021. Архивирано од изворникот на 27 November 2021. Посетено на 6 December 2021.
  88. Savić, Danilo (28 November 2021). „Čekić, motka, čizma: 5 najvećih negativaca i zlikovaca sa jučerašnjih blokada“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 29 November 2021. Посетено на 6 December 2021.
  89. Sovrlić, Sanja (27 November 2021). „Incidenti širom Srbije tokom blokade - ima povređenih, više učesnika uhapšeno“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 29 November 2021. Посетено на 6 December 2021.
  90. „Poslanik SNS i bivši predsednik opštine Trgovište napao demonstrante u Beogradu“. N1 (српски). 27 November 2021. Архивирано од изворникот на 7 December 2021. Посетено на 6 December 2021.
  91. Jovićević, Mihailo (27 November 2021). „Skupština slobodne Srbije: Pustite na slobodu uhapšene građane“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 6 December 2021. Посетено на 6 December 2021.
  92. „Opozicione stranke i pokreti osudili nasilje, traže oslobađanje privedenih“. N1 (српски). 27 November 2021. Архивирано од изворникот на 6 December 2021. Посетено на 6 December 2021.
  93. „Brnabić: Jučerašnji protesti nisu demokratija, već fašizam i zamena teza“. N1 (српски). 28 November 2021. Архивирано од изворникот на 9 December 2021. Посетено на 6 December 2021.
  94. Aleksić, Jovana (30 November 2021). „Vulin preti batinama: Najavio da će policija primeniti nasilje“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 10 December 2021. Посетено на 10 December 2021.
  95. „Vučević o mladićima sa šipkama u Šapcu: To nije stranačka vojska SNS“. N1 (српски). 1 December 2021. Архивирано од изворникот на 10 December 2021. Посетено на 10 December 2021.
  96. Latković, Nataša (28 November 2021). „Danas dva velika protesta u Beogradu: Šta će biti blokirano i kada“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 7 December 2021. Посетено на 6 December 2021.
  97. Sovrlić, Sanja (28 November 2021). „Na protestu u Beogradu zatraženo hitno oslobađanje čoveka koji je stopirao bager“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 6 December 2021. Посетено на 6 December 2021.
  98. Gajić, Petar (29 November 2021). „Pristalice naprednjaka protestovale u Šapcu: Da se osudi napadač na Prokića“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 10 December 2021. Посетено на 10 December 2021.
  99. Gajić, Petar (29 November 2021). „Incident tokom skupa SNS u Šapcu, dva mladića pregledana u hitnoj pomoći“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 10 December 2021. Посетено на 10 December 2021.
  100. „Fotograf povređen tokom skupa SNS u Šapcu, ukradena mu oprema“. N1 (српски). 29 November 2021. Архивирано од изворникот на 10 December 2021. Посетено на 10 December 2021.
  101. Đurić, Vanja (29 November 2021). „Revolt u Loznici: Ako predsednik ne povuče zakone, blokiraćemo celu Srbiju“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 10 December 2021. Посетено на 10 December 2021.
  102. „U subotu blokade puteva duže od sat vremena i protest advokata“. N1 (српски). 1 December 2021. Архивирано од изворникот на 7 July 2022. Посетено на 10 December 2021.
  103. „Manojlović građanima: Ako na lokaciji bude više provokatora, povucite se“. N1 (српски). 2 December 2021. Архивирано од изворникот на 10 December 2021. Посетено на 10 December 2021.
  104. Jovićević, Mihailo (3 December 2021). „MAPA Blokade po Srbiji: Lokacije na kojima sve staje“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 10 December 2021. Посетено на 10 December 2021.
  105. „NVO Lila revolucija: Izađite u subotu naoružane kanticama ljubičaste boje“. B92 (српски). 3 December 2021. Архивирано од изворникот на 10 December 2021. Посетено на 10 December 2021.
  106. Kalaba, Ana (3 December 2021). „Lila revolucija: Dosad najbizarnija pretnja učesnicima protesta u subotu“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 10 December 2021. Посетено на 10 December 2021.
  107. Milovanović, Tanja (1 December 2021). „Advokati najavili protest zbog Rio Tinta, pridružuju se građanima i nude pomoć“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 10 December 2021. Посетено на 10 December 2021.
  108. „NUNS i NDNV: Policija da zaštiti novinare koji izveštavaju sa blokada i protesta“. N1 (српски). 3 December 2021. Архивирано од изворникот на 10 December 2021. Посетено на 10 December 2021.
  109. Stojanović, Dušan (4 December 2021). „Protesters block roads in Serbia to criticize mining plans“. Washington Post (англиски). ISSN 0190-8286. Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 10 December 2021.
  110. „Protesti u Srbiji - blokade puteva, bakljada i poruka Novaka Đokovića“. BBC News (српски). 4 December 2021. Архивирано од изворникот на 9 December 2021. Посетено на 10 December 2021.
  111. Pavkov, Ksenija (4 December 2021). „Više incidenata u Novom Sadu, došlo i do tuče“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 10 December 2021. Посетено на 10 December 2021.
  112. „021.rs: Naprednjak Marko Bosanac u sukobu sa demonstrantima u Novom Sadu“. N1 (српски). 4 December 2021. Архивирано од изворникот на 10 December 2021. Посетено на 10 December 2021.
  113. „Snimatelj napadnut na protestima u Novom Sadu dao iskaz tužilaštvu“. N1 (српски). 7 December 2021. Архивирано од изворникот на 12 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  114. Jovićević, Mihailo (4 December 2021). „Svet je video Beograd: Blokade, baklje i grad na nogama FOTO VIDEO“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 10 December 2021. Посетено на 10 December 2021.
  115. „Protesti podrške u Njujorku, Berlinu, Parizu: "Ne" Rio Tintu, SNS marš sa vlasti“. N1 (српски). 4 December 2021. Архивирано од изворникот на 10 December 2021. Посетено на 10 December 2021.
  116. „Srpska dijaspora organizovala protest ispred centrale Rio Tinta u Londonu“. N1 (српски). 5 December 2021. Архивирано од изворникот на 10 December 2021. Посетено на 10 December 2021.
  117. Panić, Slavica (8 December 2021). „Užice: Pljušte prekršajne prijave za učesnike protesta“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 12 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  118. „Vučić: Idem da rešavam problem u Gornjim Nedeljicama“ (српски). 4 December 2021. Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 10 December 2021.
  119. 119,0 119,1 „Vučić za donošenje izmena Zakona o eksproprijaciji“. N1 (српски). 4 December 2021. Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  120. „Akcija i Ekološki ustanak: Današnji protesti i blokade velika pobeda građana“. N1 (српски). 4 December 2021. Архивирано од изворникот на 10 December 2021. Посетено на 10 December 2021.
  121. „Manojlović: Ako se pravno sprovedu svi zahtevi do petka - slavlja na trgovima“. N1 (српски). 8 December 2021. Архивирано од изворникот на 12 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  122. „Manojlović: Ne možemo da pogazimo reč koju smo dali - kraj blokada“. N1 (српски). 9 December 2021. Архивирано од изворникот на 12 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  123. „Manojlović i Zelenović različito o novim zahtevima opozicije u vezi sa ekološkim protestima“. Danas (српски). 6 December 2021. Архивирано од изворникот на 6 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  124. „Polemika Manojlovića i Zelenovića: Da li novi zahtevi razvodnjavaju protest“. N1 (српски). 5 December 2021. Архивирано од изворникот на 12 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  125. „Manojlović: Ultimativni zahtev vlastima bez čijeg ispunjenja protesti neće stati“. N1 (српски). 7 December 2021. Архивирано од изворникот на 12 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  126. Jelovac, Jelena (11 December 2021). „MAPA Blokada Srbije: Gde će sve danas biti održani protesti“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 12 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  127. „Aktivisti ne odustaju od novih protesta u Srbiji“. Radio Slobodna Evropa (српски). 10 December 2021. Архивирано од изворникот на 12 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  128. „Nove blokade saobraćajnica u Srbiji - koji su zahtevi protesta“. BBC News (српски). 11 December 2021. Архивирано од изворникот на 12 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  129. „Protesters In Serbia Block Roads For Third Consecutive Weekend Over Lithium Project“. Radio Free Europe (англиски). 11 December 2021. Архивирано од изворникот на 12 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  130. „Thousands of Serbians block roads to protest lithium mine project“. Al Jazeera (англиски). 11 December 2021. Архивирано од изворникот на 12 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  131. „Završene blokade u gradovima Srbije, sporadični incidenti u Beogradu i Nišu“. Danas (српски). 11 December 2021. Архивирано од изворникот на 11 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  132. „Blokada u Beogradu - miran protest, pa tuča i dolazak desničara“. N1 (српски). 11 December 2021. Архивирано од изворникот на 12 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  133. Milovančević, Vojislav (11 December 2021). „Simpatizeri vlasti šalju lažne pozive na blokade“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 12 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  134. Radišić, Nikola (11 December 2021). „Građani Srbije u Briselu održali skup podrške ekološkim protestima“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 12 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  135. Nastevski, Aleksandar (11 December 2021). „Stigla podrška iz dijaspore, protest ispred Ambasade Srbije u Češkoj“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 12 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  136. „Mihajlović: Nastavak zloupotrebe teme životne sredine u predizbornoj kampanji“. N1 (српски). 11 December 2021. Архивирано од изворникот на 28 March 2022. Посетено на 12 December 2021.
  137. Pavkov, Ksenija (12 December 2021). „Protest meštana sela kod Zrenjanina: Odsečeni smo od sveta“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 12 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  138. „Srednjoškolci u Čačku protestovali protiv iskopavanja litijuma u Srbiji“. N1 (српски). 14 December 2021. Архивирано од изворникот на 14 December 2021. Посетено на 14 December 2021.
  139. Nikić, Milan (16 December 2021). „Jagodinci protiv otvaranja rudnika litijuma u Pomoravlju“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  140. „Jagodinci rekli NE rudniku litijuma u Pomoravlju“. Direktno (српски). 18 December 2021. Архивирано од изворникот на 16 December 2021. Посетено на 10 January 2022.
  141. „Jovanović Ćuta: U subotu protest ispred Vlade Srbije“. N1 (српски). 16 December 2021. Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  142. Đurić, Vanja (17 December 2021). „Aktivisti i pravnici o sledećem, najvažnijem koraku u borbi protiv Rio Tinta“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  143. Stajić, Saša (17 December 2021). „Rio Tinto ne odustaje od kopanja u Srbiji, Ćuta najavljuje radikalizaciju“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  144. Milovanović, Bojana (17 December 2021). „Sutra protest ispred Vlade: "Da proteramo Rio Tinto iz Srbije". NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  145. „Protest u Gornjem Milanovcu: Rio Tinto - gubi se hitno“. N1 (српски). 18 December 2021. Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  146. Pavkov, Ksenija (18 December 2021). „Novi protest meštana sela kod Zrenjanina, najavljuju svakodnevne blokade“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  147. Rujević, Nemanja (18 December 2021). „Opozicija sporija od dešavanja u Srbiji“. Deutsche Welle (српски). Архивирано од изворникот на 18 December 2021. Посетено на 10 January 2022.
  148. „Da li manje ljudi na protestima znači i manji pritisak na vlast?“. NOVA portal (српски). 18 December 2021. Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  149. „Nova.rs: Policija u Užicu legitimisala demonstrante, ali i novinare“. N1 (српски). 18 December 2021. Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  150. „Novi protest učenika u Čačku: Nećemo stati dok Rio Tinto ne ode iz Srbije“. N1 (српски). 24 December 2021. Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  151. „Zelenović najavio: Novi protest u Šapcu u subotu“. NOVA portal (српски). 24 December 2021. Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  152. „S protesta u Šapcu poručeno: Ova vlast je kriminogena, ne preza ni od čega“. N1 (српски). 25 December 2021. Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  153. 153,0 153,1 „Ćuta na protestu: Mihajlović da prestane da štanca dozvole stranim kompanijama“. N1 (српски). 25 December 2021. Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  154. 154,0 154,1 „Vučić: Projekat Jadar neće biti povučen“. NOVA portal (српски). 27 December 2021. Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  155. Savić, Danilo (28 December 2021). „Ekološki aktivisti najavili blokadu puteva 3. januara“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  156. Savić, Danilo (28 December 2021). „Ćuta: Pridružićemo se blokadi 3. januara“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  157. Nastevski, Aleksandar (2 January 2022). „Skupština slobodne Srbije podržala blokade: Okupljamo se da sprečimo zločin“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  158. „Gde su danas planirane blokade puteva: Od Gornjih Nedeljica do Londona“. NOVA portal (српски). 3 January 2022. Архивирано од изворникот на 11 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  159. „Protesti ekoloških aktivista i građana, blokirani putevi u nekoliko gradova“. Radio Television of Serbia (српски). 3 January 2022. Архивирано од изворникот на 3 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  160. „Blokade saobraćaja u Srbiji zbog rudnika litijuma“. Radio Slobodna Evropa (српски). 3 January 2022. Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  161. „Vučić o blokadama: Vlast ispunila zahteve, nastavak protesta je politička igra“. N1 (српски). 3 January 2022. Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  162. „Vučić o blokadama i protestima: Vlast ispunila zahteve, ljudi su besni“. NOVA portal (српски). 3 January 2022. Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  163. „MAPA Stop za Rio Tinto: Lokacije današnjih blokada u Srbiji“. NOVA portal (српски). 8 January 2022. Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  164. Savić, Danilo (7 January 2022). „Policija najavila da će snimati učesnike protesta protiv Rio Tinta“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  165. Lukić, Filip; Mirković, Jelena; Nikić, Milan (8 January 2022). „Završene blokade u Beogradu i Novom Sadu, najavljena radikalizacija protesta“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  166. „Ekološki protesti širom Srbije protiv Rio Tinta i projekta Jadar“. N1 (српски). 8 January 2022. Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  167. „Vučević: Koliko treba da budete budala da se hvalite što ste blokirali autoput“. N1 (српски). 8 January 2022. Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  168. „Mihajlović o protestima zbog Rio Tinta: Žele da zaustave razvoj Srbije“. N1 (српски). 8 January 2022. Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  169. Nikić, Milan (9 January 2022). „Poruka sa protesta u Gornjem Milanovcu: Brnabić, ništa ti ne verujemo“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  170. „Rio Tinto's building in western Serbia pelted with eggs; Police detain activist“. N1 (српски). 10 January 2022. Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  171. Tatalović, Žaklina (10 January 2022). „Kokanović: Gađali smo jajima Rio Tinto, jer jaja su za "jajare". N1 (српски). Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  172. Ranković, Rade (12 January 2022). „Ekološke organizacije protestovale ispred Vlade i najavile blokadu granice“. Voice of America (српски). Архивирано од изворникот на 18 January 2022. Посетено на 16 January 2022.
  173. „Protest ispred Vlade Srbije, predati zahtevi u vezi sa Rio Tintom“. Euronews (српски). 12 January 2022. Архивирано од изворникот на 16 January 2022. Посетено на 16 January 2022.
  174. Spasić, Vladimir (11 January 2022). „Ekološke organizacije pozivaju na protest protiv Rio Tinta ispred Vlade Srbije u 12 sati“. Balkan Green Energy News (српски). Архивирано од изворникот на 18 January 2022. Посетено на 16 January 2022.
  175. „Ispred Vlade Srbije održani protesti: Zatraženo ukidanje realizacije projekta eksploatacije i prerade minerala jadarit "Jadar". Dnevni Avaz. 12 January 2022. Архивирано од изворникот на 15 January 2022. Посетено на 16 January 2022. Занемарен непознатиот параметар |langauge= (се препорачува |language=) (help)
  176. Lazarević, Andrija (13 January 2022). „Ćuta: U subotu blokiramo i granični prelaz“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 16 January 2022. Посетено на 16 January 2022.
  177. 177,0 177,1 „Srbija ponovo bila blokirana - verbalni incidenti, udaren jedan demonstrant“. N1 (српски). 15 January 2022. Архивирано од изворникот на 16 January 2022. Посетено на 16 January 2022.
  178. „Serbia: Activists block roads to protest lithium mine“. Deutsche Welle (англиски). 15 January 2022. Архивирано од изворникот на 15 January 2022. Посетено на 16 January 2022.
  179. Božović, Nenad (15 January 2022). „Na blokadi kod Preljine umalo tuča, vozači pokušali da prođu kroz grupu ljudi“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 16 January 2022. Посетено на 16 January 2022.
  180. „Ovaj čovek je bukvalno pregažen: Incident u Šapcu, reagovala i Hitna pomoć“. NOVA portal (српски). 15 January 2022. Архивирано од изворникот на 15 January 2022. Посетено на 16 January 2022.
  181. „Marčelo: Da razumemo i one koji žele da prođu kroz blokadu, i za njih se borimo“. N1 (српски). 15 January 2022. Архивирано од изворникот на 16 January 2022. Посетено на 16 January 2022.
  182. Radišić, Nikola (16 January 2022). „Građani Srbije u Briselu održali skup podrške ekološkim protestima“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 16 January 2022. Посетено на 16 January 2022.
  183. Tatalović, Žaklina (18 January 2022). „Napadnuti aktivisti Kreni-promeni, Manojlović pozvao na nove proteste“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 21 January 2022. Посетено на 21 January 2022.
  184. 184,0 184,1 Todorović, Igor (19 January 2022). „Kreni-promeni odustao od narodne inicijative zbog napada – sutra protest ispred Predsedništva“. Balkan Green Energy News (српски). Архивирано од изворникот на 21 January 2022. Посетено на 21 January 2022.
  185. „Manojlović: Dva zahteva na protestu, ne postoje uslovi za prikupljanje potpisa“. N1 (српски). 19 January 2022. Архивирано од изворникот на 21 January 2022. Посетено на 21 January 2022.
  186. Savić, Danilo (20 January 2022). „Završen protest: Ispred Vlade ostavljena karta u jednom pravcu za Rio Tinto“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 21 January 2022. Посетено на 21 January 2022.
  187. Ambrose, Jillian (21 January 2022). „Serbia scraps plans for Rio Tinto lithium mine after protests“. The Guardian (англиски). Архивирано од изворникот на 21 January 2022. Посетено на 21 January 2022.
  188. „Manojlović: Način ukidanja uredbe je prevara, vraćaju Rio Tinto nakon izbora“. N1 (српски). 22 January 2022. Архивирано од изворникот на 23 January 2022. Посетено на 23 January 2022.
  189. „Ćuta: Odluka o Rio Tintu zbog izbora, bez novih blokada - za sada“. N1 (српски). 22 January 2022. Архивирано од изворникот на 23 January 2022. Посетено на 23 January 2022.
  190. „Ekološki pokreti pozvali sve na blokadu autoputa u Beogradu u subotu“. NOVA portal (српски). 18 January 2022. Архивирано од изворникот на 21 January 2022. Посетено на 21 January 2022.
  191. „Ekološki ustanak: Čestitamo građanima, u subotu u 13h ispred Sava centra“. N1 (српски). 20 January 2022. Архивирано од изворникот на 21 January 2022. Посетено на 21 January 2022.
  192. „Protest u Loznici: Povlačenje uredbe mali korak, treba ostaviti stražu da motri“. N1 (српски). 22 January 2022. Архивирано од изворникот на 23 January 2022. Посетено на 23 January 2022.
  193. Savić, Danilo (22 January 2022). „Protest u Loznici: Zabraniti kopanje litijuma, stop guzonjama u Beogradu“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 23 January 2022. Посетено на 23 January 2022.
  194. „Serbia's green activists rally to demand moratorium on lithium mining“. Reuters (англиски). 27 January 2022. Архивирано од изворникот на 29 January 2022. Посетено на 28 January 2022.
  195. Savatović, Mladen (27 January 2022). „Ekološki aktivisti i Kreni-Promeni: Ako treba, blokada i na izbore“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 29 January 2022. Посетено на 28 January 2022.
  196. Savić, Danilo (27 January 2022). „Šta će sve u Beogradu biti blokirano zbog večerašnjeg protesta“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 29 January 2022. Посетено на 28 January 2022.
  197. 197,0 197,1 Miljuš, Stefan (30 January 2022). „Održan protest protiv zagađenja vazduha, građani prošetali do Skupštine i Vlade“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 1 February 2022. Посетено на 1 February 2022.
  198. Komazec, Marija (1 February 2022). „Stanari Bloka 8 brane svoj kraj: Nova zgrada bi nam uzela zelenu površinu“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 1 February 2022. Посетено на 1 February 2022.
  199. Kuzmanović, Milena (2 February 2022). „Protest u Valjevu protiv istraživanja litijuma: Srbija nije na prodaju“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 6 February 2022. Посетено на 6 February 2022.
  200. „Manojlović: Policija zabranila skup, ali će protest biti održan“. N1 (српски). 3 February 2022. Архивирано од изворникот на 6 February 2022. Посетено на 6 February 2022.
  201. Lazarević, Andrija (3 February 2022). „Završen protest: Najavljena radikalizacija i kampovanje ispred Predsedništva“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 6 February 2022. Посетено на 6 February 2022.
  202. Gotev, Georgi (4 February 2022). „Serbia's green activists rally against lithium mining“. Euractiv (англиски). Архивирано од изворникот на 5 February 2022. Посетено на 6 February 2022.
  203. Nikić, Milan (8 February 2022). „Održan protest u Kragujevcu, najavljeno "kampovanje ispred Predsedništva Srbije". N1 (српски). Архивирано од изворникот на 16 February 2022. Посетено на 16 February 2022.
  204. „Manojlović: Na protestu u Beogradu i meštani Jadra, spremamo šatore i grejalice“. N1 (српски). 9 February 2022. Архивирано од изворникот на 16 February 2022. Посетено на 16 February 2022.
  205. Sovrlić, Sanja (10 February 2022). „Aktivisti kampuju ispred Predsedništva, traži se trajna zabrana za litijum i bor“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 16 February 2022. Посетено на 16 February 2022.
  206. Savić, Danilo (10 February 2022). „Završen protest, aktivisti počinju kampovanje ispred Predsedništva“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 16 February 2022. Посетено на 16 February 2022.
  207. Savić, Danilo (12 February 2022). „Sutra protest ispred Predsedništva u 14 sati, građani idu do zgrade RTS“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 16 February 2022. Посетено на 16 February 2022.
  208. „Manojlović: U utorak u 12h ćemo blokirati Palatu Srbiju i delove Novog Beograda“. N1 (српски). 14 February 2022. Архивирано од изворникот на 16 February 2022. Посетено на 16 February 2022.
  209. „Police cordon stops environmental activists' march“. N1 (српски). 15 February 2022. Архивирано од изворникот на 15 July 2022. Посетено на 16 February 2022.
  210. Savić, Danilo (15 February 2022). „Gaženje, tenzije i incidenti obeležili protest ispred Palate Srbija“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 17 February 2022. Посетено на 16 February 2022.
  211. Gec, Jovana (15 February 2022). „Serbia: Mine protesters block roads near Statehood Day event“. ABC News (англиски). Архивирано од изворникот на 16 February 2022. Посетено на 16 February 2022.
  212. Milovanović, Bojana (5 May 2021). "Rio Tinto je rizičan za Srbiju, ugrožen je i Beograd". NOVA portal (in Serbian). Archived from the original on 4 December 2021. Retrieved 4 December 2021.
  213. Nikolić, Strahinja (4 December 2021). „Novak podržao proteste u Srbiji“. NOVA portal (српски). Посетено на 4 December 2021.
  214. Mirić, Bojana (23 November 2021). „Bojana Novaković ispred policijskog kordona kod Skupštine - hrabra glumica ustala protiv Rio Tinta“. Noizz (српски). Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  215. Panić, Slavica (6 December 2021). „Emir Kusturica za Nova.rs: Ideja zaustavljanja Rio Tinta sigurno dobra“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 6 December 2021. Посетено на 6 December 2021.
  216. „Tomić: Vlast počinila tri protivpravnosti vezane za proteste“. N1 (српски). 7 December 2021. Архивирано од изворникот на 12 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  217. „Ristić: Protesti će trajati dok se ne zaustavi projekat iskopavanja litijuma“. Danas (српски). 11 December 2021. Архивирано од изворникот на 11 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  218. „Blokade puteva širom Srbije, zabeleženo više incidenata“. Danas (српски). 4 December 2021. Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 5 December 2021.
  219. „Đurđević (Zavetnici): Ne vidimo u SNS partnera, nećemo biti novi Šapić“. N1 (српски). 6 December 2021. Архивирано од изворникот на 6 December 2021. Посетено на 6 December 2021.
  220. „Oslobođenje: Nastaviti sa protestima, Vučiću se ne može verovati“. NOVA portal (српски). 9 December 2021. Архивирано од изворникот на 12 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  221. „LSV pozvala pristalice da se sutra pridruže građanskim protestima“. 021.rs (српски). 3 December 2021. Архивирано од изворникот на 5 December 2021. Посетено на 5 December 2021.
  222. „Jovanović: Pokazalo se da je pogubno kad vlast zanemari demokratske procedure“. N1 (српски). 28 November 2021. Архивирано од изворникот на 11 December 2021. Посетено на 6 December 2021.
  223. Latković, Nataša (28 November 2021). „Tadić pozvao na protest: Režim stotinama Belivuka širi nasilje“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 6 December 2021. Посетено на 6 December 2021.
  224. „Trivan: Nije mi poznato da postoji ugovor s Rio Tintom, to bi moglo da se utvrdi“. N1 (српски). 18 December 2021. Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  225. Milovančević, Vojislav (21 November 2021). „Vladika Grigorije podržao borbu protiv Rio Tinta“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 5 December 2021. Посетено на 5 December 2021.
  226. „Porfirije: Da čuvamo jedni druge, da se ne bijemo, ne možemo jedni bez drugih“. N1 (српски). 28 November 2021. Архивирано од изворникот на 6 December 2021. Посетено на 6 December 2021.
  227. Miladinović, Veljko (5 December 2021). „Protiv Kralja se ne ide: Kako je juče princ Filip Karađorđević podržao proteste (a ovaj put nije mislio na svog dedu, oca, brata...)“. Nedeljnik (српски). Архивирано од изворникот на 6 December 2021. Посетено на 5 December 2021.
  228. „Istraživanje Demostata: Većina je za proteste“. Vreme (српски). 2 December 2021. Архивирано од изворникот на 2 December 2021. Посетено на 5 December 2021.
  229. „Demostat: Ekološke proteste podržava 14 odsto pristalica SNS i stranaka vlasti“. N1 (српски). 2 December 2021. Архивирано од изворникот на 2 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  230. Radonjić, Marko (5 December 2021). „Član GO SNS Jugović: Protesti naroda opravdani, većina poslanika misli kao ja“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 5 December 2021. Посетено на 5 December 2021.
  231. Milovančević, Vojislav (18 December 2021). „Hrvatski poslanik u EU brani Srbiju: Zašto Rio Tinto ne ode u Nemačku“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  232. „Zekić: Sve koji protestuju treba uhapsiti, naši građani nemaju ekološku svest“. N1 (српски). 4 December 2021. Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  233. „Šešelj o protestima: Blokade dirigovane spolja“. Novosti (српски). 4 December 2021. Архивирано од изворникот на 5 December 2021. Посетено на 5 December 2021.
  234. Savić, Danilo (27 November 2021). „Nebojša Krstić preti inicijativi Kreni-promeni "vežbanjem laste sa mosta". NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 6 December 2021. Посетено на 6 December 2021.
  235. Milovančević, Vojislav (5 January 2022). „Nebojša Krstić pozvao Vučića da uhapsi Sava Manojlovića“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  236. „Vladimir Đukanović: Hoću protest zato što vi ometate da dođe Rio Tinto“. N1 (српски). 3 December 2021. Архивирано од изворникот на 10 December 2021. Посетено на 10 December 2021.
  237. „Vučić: Očekujem mišljenje svog pravnog tima o zakonima o eksproprijaciji i referendumu“. N1 (српски). 28 November 2021. Архивирано од изворникот на 30 November 2021. Посетено на 29 November 2021.
  238. „Vučić ispunio sve zahteve protesta: Izašao sam u susret narodu, ne političarima“. N1 (српски). 8 December 2021. Архивирано од изворникот на 19 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  239. „Skupština Srbije usvojila izmene Zakona o referendumu“. Radio Slobodna Evropa (српски). 10 December 2021. Архивирано од изворникот на 12 December 2021. Посетено на 12 December 2021.
  240. „Vučić: Loznica ukida prostorni plan, drugačije ćemo razgovarati sa Rio Tinto“. N1 (српски). 14 December 2021. Архивирано од изворникот на 14 December 2021. Посетено на 14 December 2021.
  241. Petrović, Jelena (16 December 2021). „Skupština grada Loznice ukinula prostorni plan za izgradnju rudnika litijuma“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 16 December 2021. Посетено на 16 December 2021.
  242. „Vučić očekuje da Vlada raskine ugovore sa Rio Tintom“. Al Jazeera (босански). 13 January 2022. Архивирано од изворникот на 16 January 2022. Посетено на 16 January 2022.
  243. „Petković o ukidanju prostornog plana: Svesni smo da je ovo predizborna kampanja“. N1 (српски). 15 December 2021. Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  244. „Alimpić o ukidanju prostornog plana: Predsednik nam baca prašinu u oči“. N1 (српски). 16 December 2021. Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  245. „Zaštitimo Jadar i Rađevinu: Vlada da prestane da manipuliše praznim obećanjima“. N1 (српски). 14 January 2022. Архивирано од изворникот на 16 January 2022. Посетено на 16 January 2022.
  246. „Brnabić: Vlada blizu odluke da poništi sve dozvole date Rio Tintu“. N1 (српски). 8 January 2022. Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  247. „Mihajlovićeva: Sa projektom "Jadar" se zastalo na zahtev građana, važno da sačekamo studije“. Radio Television of Serbia (српски). 9 January 2022. Архивирано од изворникот на 9 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  248. Savić, Danilo (9 January 2022). „Brnabić: Nemamo nikakav ugovor sa Rio Tintom, nismo se ni videli sa njima“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  249. „Brnabić o povlačenju Rio Tinta: Srbija se obavezala, dala dozvole, mogu da tuže“. N1 (српски). 28 December 2021. Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  250. Tatalović, Žaklina (28 December 2021). „Brnabić: Nismo se obavezali, ali smo obavezani prema Rio Tintu“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  251. „Brnabić: Poništene dozvole, odluke, rešenja - stavili smo tačku na Rio Tinto“. N1 (српски). 20 January 2022. Архивирано од изворникот на 21 January 2022. Посетено на 21 January 2022.
  252. „Western embassies reject Serbian PM allegations of funding environmental protests“. European Western Balkans (англиски). 27 January 2022. Архивирано од изворникот на 29 January 2022. Посетено на 29 January 2022.
  253. Marković, Nina (27 January 2022). „Power plays: the growing competition to fuel energy transitions“. The Lowy Institute (англиски). Архивирано од изворникот на 29 January 2022. Посетено на 29 January 2022.
  254. „Direktorka Rio Tinta: Zastaćemo sa projektom "Jadar". NOVA portal (српски). 23 December 2021. Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  255. Nastevski, Aleksandar (23 December 2021). „Rio Tinto proganja meštane Nedeljica: Šalju poruke, idu i po kućama“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 10 January 2022. Посетено на 10 January 2022.
  256. Savatović, Mladen (9 February 2022). „Aktivisti sumnjaju da je s Rio Tintom gotovo: Umesto da se pakuju, oni se šire“. N1 (српски). Архивирано од изворникот на 16 February 2022. Посетено на 16 February 2022.
  257. „Rio Tinto: Mašine ne stižu u Srbiju, ne počinjemo sa iskopavanjem“. N1 (српски). 29 March 2022. Архивирано од изворникот на 9 April 2022. Посетено на 9 April 2022.
  258. „Kreni-Promeni: Više od 32.000 građana potpisalo narodnu inicijativu“. N1 (српски). 2 April 2022. Архивирано од изворникот на 9 April 2022. Посетено на 9 April 2022.
  259. „Kreni-promeni predao potpise: Ako se ukine plan neće biti odštete Rio Tintu“. N1 (српски). 14 January 2022. Архивирано од изворникот на 16 January 2022. Посетено на 16 January 2022.
  260. „Pokret Ekološki ustanak izlazi na izbore na svim nivoima“. Novinska agencija Beta (српски). 11 November 2021. Архивирано од изворникот на 11 November 2021. Посетено на 16 November 2021.
  261. „Ćuta otkrio s kim će na izbore: Za ovo treba biti lud, mogao sam da ostanem superheroj“. N1 (српски). 14 November 2021. Архивирано од изворникот на 16 November 2021. Посетено на 16 November 2021.
  262. Latković, Nataša (2 December 2021). „Najnovije istraživanje: Kako stoje Vučić i opozicija u Republici i Beogradu“. NOVA portal (српски). Архивирано од изворникот на 4 December 2021. Посетено на 4 December 2021.
  263. „Formirana zeleno-leva koalicija "Moramo". NOVA portal (српски). 19 January 2022. Архивирано од изворникот на 7 July 2022. Посетено на 21 January 2022.
  264. Stanković, J. (4 April 2022). „RIK objavio rezultate parlamentarnih izbora na 94,44 odsto obrađenih glasova“. Danas (српски). Архивирано од изворникот на 8 April 2022. Посетено на 9 April 2022.
  265. „Sukob građana i obezbeđenja ispred Skupštine Vojvodine, GUP usvojen“. N1 (српски). 21 July 2022. Архивирано од изворникот на 21 July 2022. Посетено на 21 July 2022.
  266. „Pogledajte snimak incidenta i privođenja demonstranta u Novom Sadu“. N1 (српски). 21 July 2022. Архивирано од изворникот на 21 July 2022. Посетено на 21 July 2022.
  267. „Tuča demonstranata i policije na protestu, policijski štitovi ofarbani u zeleno“. 021.rs (српски). 21 July 2022. Архивирано од изворникот на 21 July 2022. Посетено на 21 July 2022.
  268. „Opozicija traži odgovor ko je tukao građane Novog Sada“. Radio Slobodna Evropa (српски). 21 July 2022. Архивирано од изворникот на 21 July 2022. Посетено на 21 July 2022.
  269. Mandić, Arsenije (28 July 2022). „Protest u Novom Sadu: Jedan automobil probao da se probije kroz masu, protestanti legli na haubu, bačena farba na prostorije SNS-a“. Danas (српски). Архивирано од изворникот на 28 July 2022. Посетено на 28 July 2022.
  270. „Građani stali kod Banovine, podrška za CK13, razbijen izlog i bačena farba na SNS“. 021.rs (српски). 28 July 2022. Архивирано од изворникот на 28 July 2022. Посетено на 28 July 2022.

Дополнителна литература

уреди


Грешка во наводот: Има ознаки <ref> за група именувана како „б“, но нема соодветна ознака <references group="б"/>.