Вртекица
Вртекица — село во Општина Студеничани, во околината на градот Скопје.
| Вртекица | |
.jpg)
Влезот во селото Вртекица | |
  Вртекица Местоположба на Вртекица во Македонија
Вртекица на карта
| |
| Координати 41°53′6″N 21°30′38″E / 41.88500° СГШ; 21.51056° ИГД | |
| Општина |  Студеничани
|
| Население | 90 жит. (поп. 2021)[1]
|
| Шифра на КО | 25140 |
| Надм. вис. | 587 м |
|
Вртекица на општинската карта  Атарот на Вртекица во рамките на општината | |
 Вртекица на Ризницата
| |
Географија и местоположба
уредиВртекица се наоѓа во областа Торбешија, во долниот слив на Маркова Река.
Историја
уредиПодрачјето на Вртекица е населено уште од доцната антика, за што сведочат остатоците од утврдена населба на наоѓалиштето Исар југоисточно од селото.
Во XIX век, селото е дел од нахијата Каршијак во Скопската каза во Отоманското Царство.
Според опширните османлиски дефтери за населението на Скопската Каза од 1832/33 година, селото било муслиманско, со 38 муслимански домаќинства. На овој попис биле забележани 125 мажи муслимани, со 20 новороденчиња. Се проценува дека селото во тој период имало 292 жители.[2]
Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија, Етнографија и статистика“) од 1900 година, во Вртекица живееле 360 жители, сите Албанци муслимани.[3]
Население
уреди
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||
Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралството Југославија во 1931 година, селото имало 550 Албанци.[4]
Според пописот од 2002 година, селото имало население од 111 жители, сите Албанци.[5]
Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 90 жители, сите Албанци.
Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:
| Година | 1900 | 1905 | 1948 | 1953 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 1994 | 2002 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Население | 360 | — | 602 | 605 | 460 | 434 | 237 | 0 | 213 | 111 | 90 |
- Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[6]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[7]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[8]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[9]
Родови
уредиВртекица е албанско село.
Според истражувањата од 1950 година. Родови во селото биле:
- Доселеници: Мали Цок (15 к.) доселени се од северна Албанија. Овде живеат од втората половина на XVIII век; Дервише (25 к.) доселени се од северна Албанија; Кале или Шеелар (18 к.) доселени се од местото Чаје во Љума, северна Албанија. Го знаат следното родословие: Имер (жив на 48 г. во 1950 година) Шукри-Џемаил-Муарем-Дурмиш, кој се доселил; Дибран (12 к.) доселени се од околината на Пешкопеја (Долен Дебар) во северна Албанија. Овде живеат од почетокот на XIX век; Укалар (17 к.) доселени се од северна Албанија; Ѓец (1 к.) потекнуваат од фисот Тсач во северна Албанија. Имаат роднини во селото Рамни Габер.[10]
Археолошки наоѓалишта
уреди- Исар — населба од доцноантичкото време. На границата од атарите на селата Вртекица и Рамни Габер се гледаат остатоци од утврдена населба.
- Св. Димитрија — средновековен сакрален објект. Во Шелско Маало се наоѓа текија со девет гробови која била изградена пред во последните децении на XVIII век врз темели на средновековна црква која, според преданието, била посветена на св. Димитрија. Дека селото било населено од христијанско македонско население сведочи податокот на листот 42 од Кодикот на манастирот Матка од 1570-1580 година, во кој како приложник од ова село е заведена „рабинката божја Тода“. Денешните муслимански жители започнале да се населуваат во селото кон крајот на XVII век.
Иселеништво
уредиОколу 26 семејства се иселени во Скопје до 1950 година. Припаѓале на разни селски родови.[10]
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
- ↑ Османлиски документи за историјата на Македонија - пописи од XIX век на муслиманското население - Скопски Санџак, каза Скопје. Скопје: д-р Емил Крстески. 2020.
- ↑ Кънчов, В. Македония. Етнография и статистика, София, 1900, с.209
- ↑ „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
- ↑ „Попис на Македонија“ (PDF). Завод за статистика на Македонија. 2002. Посетено на 24 март 2016.
- ↑ К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
- ↑ Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
- ↑ „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
- ↑ „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
- ↑ 10,0 10,1 Трифуноски, Јован. Филозофски факултет-Скопје. Отсутно или празно
|title=(help)
Надворешни врски
уреди- Сателитска снимка на Вртекица на Карти на Гугл
 | Оваа статија за место во Македонија е никулец. Можете да помогнете со тоа што ќе ја проширите. |