Википедија

Вогези (департман)

департман во Франција

Вогези — департман во регионот Голем Исток во североисточна Франција. Зафаќа дел од планинскиот венец Вогези, по кој го добил името. Вогези го сочинуваат три арондисмани, 17 кантони и 507 општини,[2] вклучувајќи го Донреми-ла-Писел, каде што е родена Јованка Орлеанка.[3] Во 2019 година департманот броел 364.499 жители и се протега на површина од 5.874 км2;[4] негова префектура е Епинал.

Вогези
Vosges
Француски департман
Одозгора надолу во насока на стрелките на часовникот: поглед на Епинал од урнатините на замокот Бисанг, Бријер со Монт Авизон во позадина, Ла Брес
Знаме на Вогези Vosges
Знаме
Грб на Вогези Vosges
Грб
Местоположба на Вогезите во Франција
Местоположба на Вогезите во Франција
ДржаваФранција
РегионГолем Исток
ПрефектураЕпинал
ПотпрефектуриНефшато
Сен-Дие-де-Вож
Управа
 • Претседател на Советот на департманотФрансоа Вансон[1] (Републиканци)
Површина1
 • Вкупна5.874 км2 (2,268 ми2)
Население (2019)
 • Вкупно364.499
 • Ранг67.
 • Густина62/км2 (160/ми2)
Часовен појасСЕВ (UTC+1)
 • Лете (ЛСВ)СЕЛВ (UTC+2)
Број на департманот88
Арондисмани3
Кантони17
Општини507
^1 Француски земјиштен регистер, кој ги исклучува естуарите, езерата, водени површини и ледници поголеми од 1 км2

Историја уреди

Стогодишна војна уреди

Јованка Орлеанка е родена во селото Донреми, тогаш во францускиот дел на Војводството Бар, или Бароа муван, сместено западно од Мезa. Делот од војводството кој се наоѓа источно од Меза бил дел од Светото Римско Царство. Војводството Бар подоцна станало дел од покраината Лорена. Селото Донреми било преименувано во Донреми-ла-Писел во чест на Јованка.[5]

Француска револуција уреди

Департманот Вогез е еден од првичните 83 департмани во Франција, создаден на 4 март 1790 година за време на Француската револуција. Тој бил направен од територии кои биле дел од покраината Лорена. На германски се нарекува Vogesen.

Во 1793 година, независното Кнежевство Салм-Салм (градот Сенон и неговата околина), затворено во департманот Вогези, било припоено кон Франција и станало дел од Вогезите. Во 1795 година, областа Ширмек била одвоена од департманот Долна Рајна и вклучена во департманот Вогези.[6] Департманот Вогези тогаш имал површина од 6.127 km2, која ја држел до 1871 година.

Во 1794 година, Вогезите биле место на голема битка меѓу силите на револуционерната Франција и сојузничката коалиција. Најстариот плоштад во Париз, Кралски плоштад (Place Royale), бил преименуван во Плоштад Вогези (Place des Vosges) во 1800 година, кога департманот станал првиот што ги плаќал новите револуционерни даноци.

Француско-пруска војна уреди

По францускиот пораз во Француско-пруската војна од 1870–1871 година, 4% од департманот Вогези, од крајниот североисточен дел од департманот, бил припоен кон Германското Царство со Франкфуртскиот договор врз основа на тоа што луѓето таму зборувале германски дијалекти. Областа припоена на 18 мај 1871 година одговара на кантонот Ширмек и северната половина на кантонот Сал. Ширмек и Сал биле историски дел од Алзас. Овие територии, заедно со остатокот од Алзас и припоените територии на Лорена, станале дел од Рајхсланд Елзас-Лотринген. На тој начин, областа на департманот Вогези била намалена на сегашните 5.874 km2.

Прва и Втора светска војна уреди

Во 1919 година, со сојузничката победа во Првата светска војна, со Версајскиот договор Алзас-Лорена ѝ била вратена на Франција. Сепак, Ширмек и Сал не му биле вратени на департманот Вогези, туку биле вклучени во повторно создадениот департман Долна Рајна.

Несреќната мисија на Специјалната воздушна служба (САС) наречена операција Лојтон се одвивала во шумите на Вогезите во 1944 година.

Во департманот има разни воени гробишта, од кои најголеми се американските гробишта и споменикот Епинал во Динозе, во близина на Епинал. Гробиштата почнала да ги гради американската 45-та пешадиска дивизија во септември 1944 година и биле завршени во 1959 година. Во нив се погребани 5.253 војници убиени во акција за време на борбите во Франција, Вогезите, долината на Рајна и Германија.[7]

Географија уреди

Додека западниот дел на Вогезите е рамно седиментно земјиште (добро прилагодено за минерални води), на исток доминира планинскиот венец Вогези и природниот парк Балони на Вогезите. Онек со 1363 метри е највисокиот врв во департманот Вогези.[8] Мон Фосиј го минува југот на департманот во широка крива која се спушта на север во издигнати висорамнини, на југ опкружувајќи го горниот слив на реката Сона. Оваа верига, која ги дели басените на Рона и Рајна, претставува дел од европскиот слив помеѓу сливовите на Медитеранот и Атлантикот. 48% од департманот е покриен со дрми и шуми (трет највисок во Франција), додека 45% се користи како земјоделско земјиште.[9]

Сона (наречена по келтската божица Сагона) [10] се извира во Виоменил, во Вогезите. Низ департманот минува и реката Анже.

Главни градови уреди

Најнаселена општина е Епинал, која е префектура на департманот. Во 2019 година, имало 9 општини со повеќе од 5.000 жители:[11]

Комуна Население (2019)
Епинал 32.256
Сен Дие-де-Вож 19.576
Голбе 8.798
Таон-ле-Вож 8.634
Жерарме 7.807
Ремиремон 7.691
Нефшато 6.636
Раон-л'Етап 6.205
Рамбервиле 5.096

Демографија уреди

Движење на населението од 1801 година:

Население во минатото
ГодинаНас.±%
1801308,92—    
1806334,169+8.2%
1831397,987+19.1%
1841419,992+5.5%
1851427,409+1.8%
1861415,485−2.8%
1872392,988−5.4%
1881406,862+3.5%
1891410,196+0.8%
1901421,104+2.7%
1911433,914+3.0%
1921383,684−11.6%
1931377,98−1.5%
1936376,926−0.3%
1946342,315−9.2%
1954372,523+8.8%
1962380,676+2.2%
1968388,201+2.0%
1975397,957+2.5%
1982395,769−0.5%
1990386,258−2.4%
1999380,952−1.4%
2006379,975−0.3%
2011378,83−0.3%
2016369,641−2.4%

Култура уреди

Римскиот утврден град Гран, кој се наоѓа на 30 км од Тул, има амфитеатар и храм на култот на Аполон. Во Ла Бир, што се наоѓа на неколку километри од Сен Дие-де-Вож, археолозите пронашле докази за човечко живеалиште кое датира од околу 2000 година пр.н.е.

Тврдини Сере де ривиер уреди

Како погранична област, регионот Вогези бил пат за можна инвазија. Од овие причини, во департманот биле изградени четири важни тврдини: Тврдината Бурлемон во Мон-ле-Нефшато (изградена помеѓу 1878 и 1881 година); Тврдината Иксење (Uxegney) (изградена помеѓу 1882 и 1884 година); Боа л'Абе Фор (Bois l'Abbé Fort) (изградена во 1884 и 1885 година); и тврдината Ле Пармон во Ремиремон (изградена помеѓу 1874 и 1876 година).[12]

Политика уреди

Претседател на Советот на департманот е Франсоа Вансон, првпат избран во 2015 година.

Претседателски избори 2 круг уреди

Избор Победнички кандидат Забава % Кандидат за второ место Забава %
2022 Емануел Макрон LREM 47,59 Марин Ле Пен RN 52,41
2017 [13] Емануел Макрон LREM 55,26 Марин Ле Пен FN 44,74
2012 Никола Саркози UMP 50,94 Франсоа Оланд П.С 49.06
2007 Никола Саркози UMP 54,72 Сеголен Ројал П.С 45,28
2002 [13] Жак Ширак РПР 78,81 Жан-Мари Ле Пен FN 21.19
1995 [14] Жак Ширак РПР 51,44 Лионел Жоспен П.С 48,56

Туризам уреди

Поврзано уреди

Наводи уреди

  1. ↑ „Répertoire national des élus: les conseillers départementaux“. data.gouv.fr, Plateforme ouverte des données publiques françaises (француски). 4 May 2022.
  2. ↑ Département des Vosges (88), INSEE
  3. ↑ „Joan of Arc's Birthplace“. Tourisme Vosges. Посетено на 12 July 2022.
  4. ↑ Comparateur de territoires, INSEE, retrieved 12 July 2022.
  5. ↑ Condemnation trial, p. 37.
  6. ↑ P.S. (2002). „L'Essor, Revue trimestrielle de Schirmeck“ (PDF). Le Pays Lorrain (француски). Société d'archéologie lorraine et du Musée historique lorrain. 83: 255. ISSN 0031-3394. Посетено на 3 August 2009.
  7. ↑ „Cimetière americain“. Tourisme Vosges. Посетено на 12 July 2022.
  8. ↑ „Stèles du sommet du Hohneck“. Tourisme Vosges. Посетено на 12 July 2022.
  9. ↑ „Vosges - Chiffres clés“. Vosges Conseil Départemental. Посетено на 12 July 2022.
  10. ↑ „The Vosges Departmental Tourist Board - Archeological sites“. Tourismevosges.fr. Архивирано од изворникот на 1 April 2013.
  11. ↑ Populations légales 2019: 88 Vosges, INSEE
  12. ↑ „The Vosges Departmental Tourist Board - Forts and cemeteries“. Tourismevosges.fr. Архивирано од изворникот на 1 April 2013.
  13. ↑ 13,0 13,1 l'Intérieur, Ministère de. „Présidentielles“. interieur.gouv.fr.
  14. ↑ „Résultats de l'élection présidentielle de 1995 par département - Politiquemania“. www.politiquemania.com.

Надворешни врски уреди

 

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Вогези_(департман)&oldid=5114460“