Шкрапари

село во Костурско, Егејска Македонија

Шкрапари или Шкрапар (грчки: Ασπρονέρι, Аспронери; до 1928 г. Σκράπαρι, Скрапари[2]) — село во Костурско, Егејска Македонија, денес во општината Рупишта од Костурскиот округ на Западна Македонија, Грција. Населението брои 14 жители (2021).

Шкрапари
Ασπρονέρι
Шкрапари is located in Грција
Шкрапари
Шкрапари
Местоположба во областа
Шкрапари во рамките на Рупишта (општина)
Шкрапари
Местоположба на Шкрапари во Костурскиот округ и областа Западна Македонија
Координати: 40°25.33′N 21°14.6′E / 40.42217° СГШ; 21.2433° ИГД / 40.42217; 21.2433
ЗемјаГрција
ОбластЗападна Македонија
ОкругКостурски
ОпштинаРупишта
Општ. единицаРупишта
Надм. вис.&10000000000000730000000730 м
Население (2021)[1]
 • Вкупно14
Час. појасEET (UTC+2)
 • Лето (ЛСВ)EEST (UTC+3)
Икона на св. Димитриј и св. Ѓорѓи од Шкрапари, XIX век.

Историја

уреди

Во Отоманското Царство

уреди

Црквата во селото „Св. Илија“ е изградена во 1836 г. и живописана од Аргир Михајлов.[3] На крајот од XIX век Шкрапари било мал македонски чифлик во Костурската каза. Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. Шкрапари имало 90 жители Македонци.[4][5]

На почетокот на XX век целото население на Шкрапари било под врховенството на Цариградската патријаршија, но по Илинденското востание на почетокот на 1904 г. тоа прешло под врховенството на Бугарската егзархија.[6] По податоци на егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 г. во Шкрепар (Chkrepar) имало 50 Македонци, сите под егзархијата.[4][7]

Според Георгиос Панајотидис, учител во Цотилската гимназија, Шкрапари (Σκραπάρι) во 1910 г. имало 10 македонојазични семејства.[8]

Според Георги Константинов Бистрицки, чифликот Шкрапар пред Балканските војни имал 8 макдонски куќи,[4][9] а според Георги Христов покрај македонските, имало и една влашка.[10]

Боривое Милоевиќ („Јужна Македонија“) вели дека пред Балканските војни Шкрапари имало 6 куќи, од кои 3 на Македонци и 3 на погрчени Македонци или погрчени Власи.[11] Според сеќавањето на мештаните, дојденците биле од подрачјето на Грамошта, особено селото Дреново.[12]

Во Грција

уреди

За време на Балканските војни селото е окупирано до грчка војска и во 1913 г. влегло во составот на Грција. Таа година населението броело 46 жители. Во 1920 г. во Шкрапари попишани се 48 лица.[13]

Во 1928 г. селото е преименувано во Аспронери. Таа година е забележано со 114 жители поради доселување на неколку семејства од околните села.[13]

За време на Граѓанската војна селото силно настрадало и населението се преполовило.[13] 26 деца од Шкрапари се изнесени преку границата како деца-бегалци.[14]

Население

уреди

Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:

Година 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 2021
Население 114 57 77 51 49 46 23 17 14
Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија

Личности

уреди
  • Георги Христов (1876- 1964) — македонски револуционер и роднокраен истражувач

Наводи

уреди
  1. „Попис на населението од 2021 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
  2. . Πανδέκτης: Name Changes of Settlements in Greece http://pandektis.ekt.gr/dspace/handle/10442/171314. Занемарен непознатиот параметар |access-ate= (help); Занемарен непознатиот параметар |заглавие= (help); Отсутно или празно |title= (help)
  3. Γεώργιος, Αλεξίου Τ. „Ο ναός του προφήτη Ηλία (1836) στο Ασπρονέρι Άργους Ορεστικού. Ο άριστος αγιογράφος Αργύρης Μιχάλη από το χωριό Τσούκα Νεστορίου. περίπου (1790-1850)“. Посетено на 10 јануари 2015.
  4. 4,0 4,1 4,2 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
  5. Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 267. ISBN 954430424X.
  6. Силяновъ, Христо (1943). Освободителнитѣ борби на Македония (PDF). II. Следъ Илинденското възстание. София: Издание на Илинденската Организация. стр. 125.
  7. Brancoff, D. M (1905). La Macédoine et sa Population Chrétienne : Avec deux cartes etnographiques (PDF). Paris: Librarie Plon, Plon-Nourrit et Cie, Imprimeurs-Éditeurs. стр. 180–181.
  8. Παναγιωτίδης, Γιώργος Π. Σ (1911). „Τα Καστανοχώρια“. Μακεδονικόν Ημερολόγιον (грчки). εν Αθήναις: Τύποις «Αυγής Αθηνών», Θ. Ν. Αποστολοπούλου. Δʹ: 135. Архивирано од изворникот на 2020-10-25. Занемарен непознатиот параметар |lang-hide= (help)
  9. Бистрицки (1919). Българско Костурско (PDF). Ксанти: Издава Костурското Благотворително Братство „Надежда“ в гр. Ксанти. Печатница и книжарница „Родопи“. стр. 9.
  10. Марков, Георги Христов (2002). Хрупищко (PDF). Хасково: Държавен архив - Хасково, Интерфейс. стр. 199. ISBN 954-90993-1-8.
  11. Милојевић, Боривоје Ж (1921). Јужна Македонија (PDF). Насеља српских земаља. стр. 18.
  12. „ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ“. ΑΣΠΡΟΝΕΡΙ Καστοριάς. Посетено на 6 февруари 2024.
  13. 13,0 13,1 13,2 Симовски, Тодор Христов (1998). Населените места во Егеjска Македониjа (PDF). II дел. Скопjе: Здружение на децата-бегалци од Егејскиот дел на Македонија, Печатница „Гоце Делчев“. стр. 49. ISBN 9989-9819-6-5.
  14. Mapping Migration in Kastoria, Macedonia. Asproneri[мртва врска].

Надворешни врски

уреди