Фландрија
Фландрија (холандски: Vlaanderen [ˈvlaːndərə(n)] (
слушни); француски: Flandre [flɑ̃dʁ]; германски: Flandern [ˈflandɐn]) ― северниот дел на Белгија што зборува холандски и една од заедниците, регионите и јазичните области на Белгија. Сепак, постојат неколку дефиниции кои се преклопуваат, вклучително и оние поврзани со културата, јазикот, политиката и историјата, а понекогаш ги вклучуваат и соседните земји. Демонимот поврзан со Фландрија е Фламанец/ка, додека соодветната придавка е фламански. Службениот главен град на Фландрија е градот Брисел,[3] иако регионот на главниот град Брисел има независна регионална влада. Владата на Фландрија ги надгледува само аспектите на заедницата од животот на Фландрија во Брисел, како што се фламанската култура и образование.
| Фландрија Vlaanderen (холандски) Flandre (француски) Flandern (германски) | |||
|---|---|---|---|
| Заедница и регион во Белгија | |||
| |||
| Химна: Фламански лав (изворно: „De Vlaamse Leeuw“) | |||
 Денешна Фландрија (темно зелено) покажана во рамките на Белгија и Европа. Брисел е само дел од Фламанската Заедница, а не на Фламанската Област. | |||
| Држава |  Белгија | ||
| Грофовство Фландрија | 862–1795 | ||
| Заедница во Белгија | 1970 | ||
| Област во Белгија | 1980 | ||
| Најголеми градови | Антверпен, Гент, Бриж, Лојвен | ||
| Седиште | Брисел (делумно надворешна територија) | ||
| Управа | |||
| • Извршна власт | Фламанска влада | ||
| • Партии на власт (2019-2024) | Н-ФС, ХДиФ, ОФЛД | ||
| • Министер претседател | Јан Јамбон (Н-ФС) | ||
| • Законодавна власт | Фламанско собрание | ||
| • Претседател на собрание | Лизбет Хоманс (Н-ФС) | ||
| Површина[1] | |||
| • Вкупна | 13.625 км2 (5,261 ми2) | ||
| Население (1 јануари 2019)[2] | |||
| • Вкупно | 6.589.069 | ||
| • Густина | 484/км2 (1,250/ми2) | ||
| • Службен јазик | Холандски | ||
| Час. појас | СЕВ (UTC+1) | ||
| • Лето (ЛСВ) | СЕЛВ (UTC+2) | ||
| ISO 3166 | BE-VLG | ||
| Мреж. место | Vlaanderen.be | ||
| Бројките на областа населението се дадени за Фламанската Област, не Заедница. | |||
Фландрија, и покрај тоа што не е најголемиот дел од Белгија по површина, е област со најголемо население (68,2%) ако се вклучи и Брисел. 7.797.611 од 11.431.406 белгиски жители живеат во Фландрија или двојазичниот регион Брисел. Само околу 8% од жителите на Брисел се идентификуваат како Фламанци, додека останатите се идентификуваат како говорници на францускиот јазик.[4] Не вклучувајќи го Брисел, постојат пет денешни фламански покраини.
Во средновековни контексти, првичната „Грофовија Фландрија“, околу 900 година, се протегала од Доверскиот Проток до естуарот на Шелда и се ширела оттаму. Овој округ, исто така, сè уште одговара приближно со современите белгиски покраини Западна Фландрија и Источна Фландрија, заедно со соседните делови на Франција и Холандија. Иако ова првобитно значење е сè уште релевантно, во денешно време поимот „Фландрија“ се однесува на поголема област и се користи за да се однесува на целиот дел од Белгија во кој се зборува холандски, кој се протега сè до Меза, како и културни движења како фламанската уметност. Во согласност со белгиските државни реформи од крајот на 20 век, белгискиот дел од оваа област се претворил во два политички ентитета: „Фламанска Заедница“ (холандски: Vlaamse Gemeenschap) и „ Фламанска Област“ (холандски: Vlaams Gewest). Овие ентитети биле споени, иако географски Фламанската Заедница, која има поширок културен мандат, го покрива Брисел, додека Фламанската Област не.
Областа на денешна Фландрија, по секоја дефиниција, е истакнато во европската историја уште од средниот век. Во овој период, градовите како Гент и Бриж од историската Грофовија Фландрија, а подоцна и Антверпен на Војводството Брабант ја направиле една од најбогатите и најурбанизираните делови во Европа, тргувајќи и ткаејќи ја волната од соседните земји во ткаенина за и домашна употреба и извоз. Како последица на тоа, се развила многу софистицирана култура, со впечатливи достигнувања во уметноста и архитектурата, ривалски со оние од северна Италија. Белгија била еден од средиштата на Индустриската револуција во 19 век, но Фландрија на почетокот била престигната од Валонија, која зборувала француски. Во втората половина на 20 век, и поради огромните национални инвестиции во пристанишната инфраструктура, економијата на Фландрија брзо се осовременила, а денес Фландрија и Брисел се многу побогати од Валонија. Тие се меѓу најбогатите региони во Европа и светот.[5]
Географски, Фландрија е главно рамна и има мал дел од брегот на Северното Море. Голем дел од Фландрија е земјоделски плоден и густо населен, со густина од 483жители на км2. Го допира францускиот департман Север на југозапад во близина на брегот и се граничи со холандските покраини Зеланд, Северен Брабант и Лимбург на север и исток, и со валонските покраини Ено, Валонски Брабант и Лиеж на југ. Регионот на Престолничкиот Регион Брисел е службено двојазична енклава во рамките на Фламанската Област. Фландрија има свои ексклави: Фурен на исток е помеѓу Валонија и Холандија, а Барле-Хертох на север се состои од 22 ексклави опкружени со Холандија.
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ „be.STAT“. bestat.statbel.fgov.be.
- ↑ „Structuur van de bevolking | Statbel“. statbel.fgov.be.
- ↑ „Discover Flanders“. Flanders.be. 15 декември 2013. Архивирано од изворникот на 23 октомври 2017. Посетено на 6 март 2022.
- ↑ „Bruxelles est francophone à 92%, selon les déclarations fiscales“. Le Soir (француски). 4 декември 2017. Посетено на 6 март 2022.
- ↑ „Belgium“. U.S. Department of State. Архивирано од изворникот на 21 јануари 2017. Посетено на 6 март 2022.
Дополнителна книжевност
уреди- Demets, Lisa, Jan Dumolyn, and Els De Paermentier. "Political ideology and the rewriting of history in fifteenth-century Flanders." BMGN-THE LOW COUNTRIES HISTORICAL REVIEW 134.1 (2019): 73-95. online
- De Vries, André. Flanders: a cultural history (Oxford University Press, 2007). excerpt
- Humes, Samuel. Belgium: Long United, Long Divided (2014) online