Википедија

В’лкосел

В’лкосел — село во Сватовчко, Пиринска Македонија, денес во општината Сатовча на Благоевградската област, југозападна Бугарија.

В’лкосел
Вълкосел
В’лкосел is located in Бугарија
В’лкосел
В’лкосел
Местоположба во областа
В’лкосел во рамките на Пиринска Македонија
В’лкосел
Местоположба на В’лкосел во Општина Сатовча и Благоевградската област
Координати: 41°32′N 23°59′E / 41.533° СГШ; 23.983° ИГД / 41.533; 23.983
ЗемјаБугарија
ОбластБлагоевградска област
ОпштинаСатовча
Површина
 • Вкупна29.506 км2 (11,392 ми2)
Надм. вис.&10000000000000783000000783 м
Население (2015)
 • Вкупно2.393
 • Густина0,081/км2 (0,21/ми2)
Часовен појасEET (UTC+2)
 • Лете (ЛСВ)EEST (UTC+3)
Пошт. бр.2930
Повик. бр.07547

Географија и местоположба уреди

Селото Боголин се наоѓа на 18 километри источно од Хаџидимово и на 14 километри јужно од општинскиот центар Сатовча. Селото е планинско кое се наоѓа во подножјето на западните делови на Родопите на надморска висина од 783 метри. Највисоката точка на територијата на селото месните жители ја нарекуваат Побит Камак, сместена во месноста Погорник. Климата е променливо-средоземна, а земјоделството е специјализирано за производство на ориентален тутун. Атарот на селото опфаќа делови од долините на реката Места и Бистритса и селото зафаќа површина од 29.506 км2. Селото се наоѓа во историко-географската област Чеч.

Историја уреди

Османлиско Царство уреди

Според отоманскиот регистар од 24 март 1479 година, во селото живееле 78 немуслимански домаќинства + 9 вдовици и 3 муслимани. Друг документ, изработен помеѓу 2 јули 1524 и 30 март 1537 година, наведува 15 муслимански семејства, од кои 5 го прифатиле исламот и 149 немуслимани + 12 вдовици. Селото се споменува и во друг даночен регистар, изготвен во периодот 1 октомври 1723 година - 19 ноември 1724 година. Ги наведува сите 70 глави на семејства кои живеат во селото, сите муслимани, по титула за работа и земјиште. Наведени се 1 имам, 1 кајамакам, 6 спахии, 19 вдовици, 4 јаничари и други[1].

Селото се споменува и во османлискиот регистар од 1482 година. Во селото биле регистрирани 13 домаќинства си доход од 729 акчиња.[2] Во други османлиски документи селото се среќава под името Вукосил (ووقــوســيــل).[3]

Во текот на 19 век, селото било муслиманско и припаѓало кон Неврокопската каза на Отоманското Царство. Во „Етнографија на Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Велкосел (Velkosel) е село со 120 семејства и 290 помаци[4][5] Според Стефан Верковиќ во 1881 година во селото живееле 384 муслимански машки лиџа во 120 куќи.[6] Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 година селото имало 800 жители, сите Помаци[7] во 65 куќи.[8]

На крајот на 1912 година, за време на Балканската војна, бугарските трупи и разни групи, вклучително и ВМРО, влегле во селото. Следеле некои обиди за присилна преобразба, цивилни убиства и подметнување пожари. На 22 февруари 1913 година, војската на Хаџи Мервака ги собрал во џамијата мажите кои останале во селото и убиле 95 од нив. Неколкумина успеале да побегнат[9][10].

По т.н. насилно крштевање на крајот на 1912 година и избувнувањето на Втората балканска војна во 1913 година, во селото била организирана војска за да се спротивстави на бугарската армија и бугарските герилски трупи, и со тоа селото придонело во муслиманското востание што избувнало во југоисточниот дел на регионот[11].

Бугарија уреди

По крајот на Балканските војни, селото било вклучено во составот на Бугарија.

Според податоците од 1926, 1934, 1946 и 1956, населението на селото било 1072, 970, 1125 и 1225 луѓе.[12]

Според Димитар Гаџанов, во 1916 година, 3012 Помаци живееле во В’лкосел, Годешево, Слаштен и Туковишта[13].

Во 1953 година, комунистичкиот режим ја спровел операција „Пасош“ на населението, но во селото имало отпор бидејќи жените морале да бидат фотографирани со отворени лица. Агитаторите биле испратени во селото да разговараат, но тоа не се случило затоа што жените ги нападнале агитаторите, како и сопругата на локален комунистички активист, која претходно се разведила од него. Како одговор на тоа, ДС го уапсил оџата на селото[14].

Население уреди

Население на В’лкосел по попис
Година 1934 1946 1956 1965 1975 1985 1992 2001 2011 2015
Жители 970 1125 1225 1528 1866 2163 2415 2527 2554 2393
Етнички состав на населението
од 2011 година[15]:
Националност Население Процент
Бугари 300 27,08%
Турци 544 49,1%
Роми 27 2,44%
Останати 221 19,95%
Неопределени 16 1,44%
Вкупно 1108
Население по возраст
од 2011 година[16]:

Наводи уреди

  1. ↑ Радушев, Евгени (1998). „Демографски и етнорелигиозни процеси в Западните Родопи през XV-XVIII век (Опит за преосмисляне на устойчиви историографски модели)“. Историческо бъдеще. 1: 84–89. ISSN – 0144 1311 – 0144.
  2. ↑ Цветанкова, Бистра; Мутафчиева, Вера (1964). Турски извори за българската история. Том I. София: Българска академия на науките. стр. 180.
  3. ↑ Андреев, Стефан (2002). Речник на селищни имена и названия на административно-териториални единици в българските земи през XV-XIX век. София: Главно управление на архивите при Министерския съвет на Република България. стр. 45. ISBN 954-9800-29-6.
  4. ↑ Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
  5. ↑ Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г. (II издание. изд.). София: Македонски научен институт. 1995 [1878]. стр. 130–131.
  6. ↑ Райчевски, Стоян (2004) [1998]. Българите мохамедани (II издание. изд.). София: Национален музей на българската книга и полиграфия. стр. 111. ISBN 954-9308-51-0.
  7. ↑ Кънчов, Васил (1996) [1900]. „Неврокопска Каза“. Македония. Етнография и статистика (II фототипно издание. изд.). София: Проф. М. Дринов. стр. 195.
  8. ↑ Кънчов, Васил (1970) [1894 – 1896]. „Неврокопската каза“. Пътуване по долините на Струма, Места и Брегалница. Битолско, Преспа и Охридско. София: Наука и изкуство. стр. 274.
  9. ↑ Арденски, Владимир. Загаснали огнища. София: ИК „Ваньо Недков“. стр. 68. ISBN 954-8176-96-3. OCLC 63519250.
  10. ↑ Имам, Ибрахим; Конедарева, Сенем. Абланица през вековете. Благоевград: БОН. стр. 45. ISBN 978-954-395-004-1.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  11. ↑ Мехмед, Хюсеин. Помаците и торбешите в Мизия, Тракия и Македония. София. стр. 91. Архивирано од изворникот на 2011-02-02. Посетено на 2020-02-17.
  12. ↑ Отдел „Статистика на населението“ (1960). Списък на населените места в НР България по съществуващо административно деление към 15 януари 1960 година с брой на населението от преброяванията през 1926, 1934, 1946 и 1956 години. София: Централно статистическо управление. стр. 16.
  13. ↑ Гаджанов, Димитър Г. Мюсюлманското население в Новоосвободените земи, во: Научна експедиция в Македония и Поморавието 1916, Военноиздателски комплекс „Св. Георги Победоносец“, Университетско издателство „Св. Климент Охридски“, София, 1993, стр. 245.
  14. ↑ Груев, Михаил; Кальонски, Алексей. Възродителният процес. Мюсюлманските общности и комунистическият режим. София: Институт за изследване на близкото минало; Фондация „Отворено общество“; Сиела. стр. 23. ISBN 978-954-280-291-4.
  15. ↑ „"&"Национален статистически институт. Население по области, общини, населени места и самоопределение по етническа принадлежност към 01.02.2011 г.“ (бугарски). Архивирано од изворникот на 2013-04-05. Посетено на 2012-03-18.
  16. ↑ „Национален статистически институт. Население по области, общини, населени места и възраст към 01.02.2011 г.“ (бугарски). Архивирано од изворникот на 2013-08-14. Посетено на 2012-03-18.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=В’лкосел&oldid=5149900“