Севернобанатски Округ

Севернобанатски Округ (српски: Севернобанатски округ; унгарски: Észak-bánsági körzet) — една од седумте административни области на автономната покраина Војводина, Србија. Се наоѓа во географските региони Банат и Бачка. Според пописот од 2011 година, областа имала население од 146.690 жители. Административен центар на округот е градот Кикинда.

Севернобанатски Округ
Севернобанатски округ
Severnobanatski okrug
Észak-bánsági körzet
District of Serbia
Местоположба на Севернобанатскиот Округ во Србија
Местоположба на Севернобанатскиот Округ во Србија
Држава Србија
Регион Војводина
Административен центарКикинда
Управа
 • НачалникНикола Лукач
Површина
 • Вкупно2,329 км2 (899 ми2)
Население (попис од 2011)
 • Вкупно146,690
 • Густина63,0/км2 (163/ми2)
ISO 3166RS-03
Општини6
Населби50
- Градови и гратчиња7
- Села43
Мреж. местоsevernobanatski.okrug.gov.rs
Карта на Севернобанатскиот Округ
Етничка карта на Севернобанатскиот Округ

Административна историја

уреди

Во 9 век со областа владееле бугарско-словенските војводи Глад (на исток) и Салан (на запад), додека во 11 век со источниот дел од областа владеел војводата Ахтум. Од 11 до 16 век, за време на средновековното Кралство Унгарија, областа била поделена помеѓу Чанадската Жупанија, Тамишката Жупанија и Торонталската Жупанија на исток и Чонградската Жупанија, округот Басенсис и Бачко-бодрошката Жупанија на запад. Дел од областа исто така се наоѓала во регионот Куманија. Во 1526-1527 година, областа била управувана од независниот српски владетел, царот Јован Ненад, додека за време на османлиската управа (16-18 век), била поделена помеѓу Темишварскиот Ејалет на исток и Сегединскиот Санџак на запад.

За време на владеењето на Хабсбурговците (18 век), областа била поделена помеѓу Тамишкиот Банат на исток и Воена Краина на запад. По укинувањето на делот Тиса-Муреш на воената граница (во 1751 година) и укинувањето на Тамишкиот Банат (во 1778 година), областа била поделена помеѓу Торонталската Жупанија на исток и Бачко-бодрошката на запад, со мал дел од него што се наоѓал во рамките на Чонградска Жупанија. Голем дел од областа бил дел од автономните окрузи на Великоикиндскиот Диштрикт (постоел од 1774 до 1876 година во Торонталската Жупанија) на исток и Потискиот Округ (постоел од 1751 до 1848 година во Бачко-бодрошката Жупанија) на запад. Во 1850-тите, областа била поделена помеѓу округот Велики Бечкерек на исток и областите Сомбор и Нови Сад на запад. По 1860 година, повторно бил поделен меѓу окрузите Торонталската, Бачко-бодрошката и Чонградската Жупанија.

За време на југословенската управа (1918-1941), областа првично (од 1918 до 1922 година) била поделена помеѓу жупанијата Велики Бечкерек на исток и жупанијата Нови Сад на запад. Од 1922 до 1929 година бил дел од Белградската област, а од 1929 до 1941 година дел од Дунавската Бановина.

За време на окупацијата од германско-унгарската оска (1941-1944), областа била поделена помеѓу автономниот регион Банат (дел од германската марионетска држава Србија) на исток и Бачко-бодрошката Жупанија (административна единица на Хортиевата Унгарија) на запад. Првично, Банатскиот Регион бил дел од Дунавска Бановина (чиј главен град бил преместен во Смедерево), но од декември 1941 година бил организиран како еден од областите на Србија и официјално бил именуван како Област Велики Бечерек.

Од 1944 година, областа била дел од автономната југословенска Војводина (која била дел од новата социјалистичка југословенска Србија од 1945 година). Денешните окрузи во Србија (вклучувајќи го и Севернобанатскиот Округ) биле дефинирани со акт на Владата на Србија од 29 јануари 1992 година.

Општини

уреди

Севернобанатскиот Округ го опфаќа градот Кикинда, пет општини и 50 локални заедници. Општините се:

Забелешка: за општините со унгарско етничко мнозинство, имињата се дадени и на унгарски.

Интересен факт е дека првите три наведени општини (Кањижа, Сента и Ада) се географски, всушност, во регионот Бачка, бидејќи природната граница помеѓу Банат и Бачка е реката Тиса.

Демографија

уреди
Население во минатото
ГодинаНас.±%
1948189.050—    
1953189.414+0.2%
1961194.150+2.5%
1971191.632−1.3%
1981187.179−2.3%
1991179.783−4.0%
2002165.881−7.7%
2011147.770−10.9%

Според последниот официјален попис направен во 2011 година, округот Северен Банат имал 147.770 жители.

Етнички групи

уреди

Унгарците се најголемата етничка група во областа со 46,64%, веднаш потоа следуваат Србите со 42,67%. Општини со српско етничко мнозинство се Кикинда (75,43%) и Нови Кнежевац (57,19%), додека општини со унгарско етничко мнозинство се: Чока (49,66%), Ада (75,03%), Сента (79,09%) и Кањижа (85,13%). Што се однесува до локалните заедници, 29 имаат унгарско мнозинство, 19 имаат српско мнозинство, а 2 се етнички мешани, со релативно унгарско мнозинство.

Етничкиот состав на округо (според пописот во 2011 година):

Етничка група Жители Постоток
Унгарци 68.915 46,64%
Срби 63.047 42,67%
Роми 4.769 3,23%
Југословени 665 0,45%
Хрвати 530 0,36%
Романци 421 0,28%
Албанци 264 0,18%
Црногорци 247 0,17%
Словаци 207 0,14%
Македонци 198 0,13%
Германци 137 0,09%
етнички муслимани 135 0,09%
Други 8.235 5,57%
Вкупно 147.770

Култура

уреди

Првата модерна српска печатница била основана во Кикинда во 1878 година, а една година подоцна била отворена и првата библиотека.

Овој град е познат и по своите сликари, вклучувајќи ги Теодор Илиќ Чешљар, Никола Алексиќ, Ѓура Пециќ и Ѓура Јакшиќ, сликар и автор.

Во Кикинда била изведена и првата театарска претстава во регионот, изведена на германски, во 1796 година.

Поврзано

уреди

Наводи

уреди

Надворешни врски

уреди