Подмет-предмет-прирок

Подмет-предмет-прирок (меѓ. крат. SOV, од анг. subject-object-verb) — еден од најчесто застапените зборореди меѓу јазиците. Пример од македонскиот јазик за овој редослед е реченицата „Томе јаболка јаде“, каде на прво место се наоѓа вршителот на дејството, проследено од предметот и глаголот.

збороред македонски
пример
застапеност
кај јазиците[1][2]
јазици
SOV Томе писмо носи. 45%
 
хинди, јапонски, латински
SVO Томе носи писмо. 42%
 
македонски, англиски, кинески
VSO Носи Томе писмо. 9%
 
хебрејски, ирски, запотечки
VOS Носи писмо Томе. 3%
 
фиџиски, малгашки
OVS Писмо носи Томе. 1%
 
апалајски, тамилски
OSV Писмо Томе носи. 0% јамамадиски, вараоански
Јазична типологија
морфолошка типологија
изолативен јазик
синтетичен јазик
полисинтетичен јазик
флективен јазик
аглутинативен јазик
морфосинтаксна типологија
морфосинтаксно порамнување
номинативно-акузативен јазик
ергативно-апсолутивен јазик
поделба на ергативност
австронезиско порамнување
активно-статичен јазик
тродолен јазик
номинативно-апсолутивен јазик
директно-спротивен јазик
синтаксен центар
улога тета
збороред
прирок-предмет
подмет-прирок-предмет
прирок-подмет-предмет
прирок-предмет-подмет
предмет-прирок
подмет-предмет-прирок
предмет-подмет-прирок
предмет-прирок-подмет
време-начин-место
место-начин-време

Примери од разни јазици уреди

Некои примери за овој збороред се:

Апхаски јазик уреди

реченица Сара' иахьа' ашко'л ахь сцо'ит
зборови Сара' иахьа ашко'л ахь сцо'ит
глоси јас на училиште одам
делови подмет предмет прирок
превод Јас одам на училиште.

Арапски јазик уреди

реченица .مَا كَانُوا إِيَّانَا يَعْبُدُونَ
зборови مَا كَانُوا إِيَّانَا يَعْبُدُونَ
глоси مَا كَانُوا (не+номинативна наставка „u“) إِيَّانَا (нас+акузативна наставка „a“) يَعْبُدُونَ (тие обожува+наставка за множина во машки род „un“)
транслитерација mā kānū ʾiyyānā yaʿbudūn
делови подмет предмет прирок
превод Тие не нè обожуваат нас.

Азербејџански јазик уреди

реченица Yusuf almanı yedi .
зборови Yusuf almanı yedi
глоси Јосиф јаболкото изел
делови подмет предмет прирок
превод Јосиф го изел јаболкото.

Баскиски јазик уреди

реченица Martinek egunkariak erosten dizkit.
зборови Martinek egunkariak erosten dizkit
глоси Мартин (ергатив) весници (апсолутив) ги купува за мене
делови подмет предмер глагол + пом. глагол
превод Мартин ги купува весниците за мене.

Унгарски јазик уреди

реченица Pista kenyeret szel.
зборови Pista kenyeret szel
глоси Pista леб сече
делови подмет предмет прирок
превод Писта сече леб.

Удмуртски јазик уреди

реченица мон книга лыӟӥcькo.
зборови мон книга лыӟӥcькo.
глоси Јас книга чита
делови подмет предмет прирок
превод Јас читам книга.

Наводи уреди

  1. Introducing English Linguistics International Student Edition by Charles F. Meyer
  2. Russell Tomlin, "Basic Word Order: Functional Principles", Croom Helm, London, 1986, page 22

Поврзано уреди