Плетена
Плетена — село во Неврокопско, Пиринска Македонија, денес во општината Сатовча на Благоевградската област, југозападна Бугарија.
| Плетена | |
|---|---|
  Плетена | |
|
Местоположба во областа   Плетена | |
| Координати: 41°38′N 23°57′E / 41.633° СГШ; 23.950° ИГД | |
| Земја | Бугарија |
| Област | Благоевградска област |
| Општина | Сатовча |
| Површина | |
| • Вкупна | 54.076 км2 (20,879 ми2) |
| Надм. вис. | 1.006 м |
| Население (2015) | |
| • Вкупно | 1.772 |
| • Густина | 0,033/км2 (0,085/ми2) |
| Час. појас | EET (UTC+2) |
| • Лето (ЛСВ) | EEST (UTC+3) |
| Пошт. бр. | 2954 |
| Повик. бр. | 07541 |
Географија и местоположба
уредиСелото Плетена се наоѓа на 27 километри северно од Хаџидимово и на 3 километри северно од општинскиот центар Сатовча. Селото е планинско кое се наоѓа во подножјето на западните делови на Родопите на надморска висина од 1006 метри, во историко-географската област Чеч. Атарот на селото зафаќа површина од 54.076 км2.
Релјефот е планински и ридско-планински. Климата е умерено-континентална со силно средоземно влијание. Почвите се кафеаво шумски и песочно глинести. Висината на селото е од 700 до 1000 м, а највисоката точка е врвот Унден, кој е висок 1667 м. Исто така Унден е и највисоката точка во општината Сатовча. Не треба посебна опрема за да се искачи. Во негова близина се наоѓа резерватот Темна гора. Реката Бистрица се протега помеѓу селата Плетена и Сатовча, тече по магистралниот пат и се разгранува кон селото Долно Дреново.
Историја
уредиСелото Плетена има долга историја. Најраните траги на човечко присуство во селскиот регион потекнуваат од доцниот неолит. Откриено е и населено место датирано од доцниот бронзен период[1].
Османлиско Царство
уредиВо текот на 19 век, селото било муслиманско и припаѓало кон Неврокопската каза на Отоманското Царство. Во „Етнографија на Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Плетена (Pletena) е село со 80 семејства и 210 Помаци[2]. Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 година селото имало 770 жители, сите македонски муслимани[3] во 190 куќи.[4] Според Стефан Верковиќ во 1881 година во селото живееле 275 муслимански машки лица во 81 куќи[5]
Бугарија
уредиПо крајот на Балканските војни, селото било вклучено во составот на Бугарија. Поради Балканските војни, од 1260 жители во 1910 година, во 1920 година останале само 723.[6] Според Димитар Гаџанов, 838 луѓе живееле во Плетена во 1916 година[7].
Население
уредиСпоред податоците на пописот за годините 1926, 1934, 1946 и 1956 година, населението било 786, 782, 973 и 1234[8].
| Година | 1934 | 1946 | 1956 | 1965 | 1975 | 1985 | 1992 | 2001 | 2011 | 2015 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Жители | 782 | 973 | 1234 | 1466 | 1496 | 1840 | 1890 | 1927 | 1561 | 1772 |
| Националност | Население | Процент |
|---|---|---|
| Бугари | 1178 | 92,68% |
| Турци | 16 | 1,26% |
| Неопределени | 57 | 4,48% |
| Вкупно | 1271 |
 |
Општествени установи
уредиКметството во селото Плетена веројатно постоело уште од постоењето на селото, но само со регистар на населението. Во 1929 година, кмет на Плетена бил Џафер Халачев. Тој ги создал првите официјални регистри за раѓање, брак и смртни акти кои претходно биле во општината.
Градинката во селото била основана во 1972 година.
На 20 февруари 1926 година, било основано основното училиште „Свети Кирил и Методиј“. Првиот учител во него бил Николај Керезиев од селото Мусомиште, а првите учители од Плетена биле браќата Исмет и Летиф Ибраимови. Интересен факт е дека првиот директор на училиштето во селото Плетена е жена - Севда Бахчеванова. Таа е прва муслиманска учителка во општината. Таа е заслужна и за изградба на студентски дом за средношколци во градот Неврокоп. Со текот на годините, директори на училиштето биле уште и Илијан Арнаудов, Камен Шекеров, Илија Доленски, Ради Доленски и Емил Бакалов. Камен Шекеров бил првиот главен службеник за образование во општина Сатовча и претседател на општинскиот одбор за образование.
На 22.09.1937 година, во селото било основано читалиште. Наставникот Николај Лазаров од Долен бил првиот претседател на центарот на заедницата, а подоцна првиот библиотекар. Во 1969 година започнала изградбата на читалиштето. Групи за пеење биле создадени за да го прослават селото и општината до денес.
Читалницата развива аматерски и библиотекарски активности. Уште во 1947 година, аматерите учествувале на фолклорен фестивал во градот Штип, предводен од Ајша Литифова.
Наводи
уреди- ↑ Цветкова, Юлия (2002). „Паметници от праисторията и тракийската древност“. Копривлен, том 1. Спасителни археологически проучвания по пътя Гоце Делчев – Драма 1998 – 1999 г. София: NOUS Publisher. стр. 40–41. ISBN 954-90387-6-9. OCLC 405177082.
- ↑ Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г. (II издание. изд.). София: Македонски научен институт. 1995 [1878]. стр. 130–131.
- ↑ Кънчов, Васил (1996) [1900]. „Неврокопска Каза“. Македония. Етнография и статистика (II фототипно издание. изд.). София: Проф. М. Дринов. стр. 195.
- ↑ Кънчов, Васил (1970) [1894 – 1896]. „Неврокопската каза“. Пътуване по долините на Струма, Места и Брегалница. Битолско, Преспа и Охридско. София: Наука и изкуство. стр. 274.
- ↑ Райчевски, Стоян (2004) [1998]. Българите мохамедани (II издание. изд.). София: Национален музей на българската книга и полиграфия. стр. 111. ISBN 954-9308-51-0.
- ↑ Арденски, Владимир (2005). Загаснали огнища. София: ИК „Ваньо Недков“. стр. 106. ISBN 954-8176-96-3.
- ↑ Гаджанов, Димитър Г. Мюсюлманското население в Новоосвободените земи, во: Научна експедиция в Македония и Поморавието 1916, Военноиздателски комплекс „Св. Георги Победоносец“, Университетско издателство „Св. Климент Охридски“, София, 1993, стр. 245.
- ↑ Отдел „Статистика на населението“ (1960). Списък на населените места в НР България по съществуващо административно деление към 15 януари 1960 година с брой на населението от преброяванията през 1926, 1934, 1946 и 1956 години. София: Централно статистическо управление. стр. 16.
- ↑ „"&"Национален статистически институт. Население по области, общини, населени места и самоопределение по етническа принадлежност към 01.02.2011 г.“ (бугарски). Архивирано од изворникот 2013-04-05. Посетено на 2012-03-18.
- ↑ „Национален статистически институт. Население по области, общини, населени места и възраст към 01.02.2011 г.“ (бугарски). Архивирано од изворникот 2013-08-14. Посетено на 2012-03-18.
Литература
уреди- Георгиева-Ангелова, Албена. Миналото през погледа на нашенци: сборник с фолклорни материали от селата Гърмен, Дъбница, Копривлен и Плетена, Гоцеделчевско. София: Издателска къща Гутенберг. ISBN 954-9943-48-8.
- Стоянова – Серафимова, Димка (1975). „Въоръжение на тракиец от с. Плетена, Благоевградски окръг“. Археология. 4 (6): 41–50. ISSN – 1203 0324 – 1203.
- Василев, Васил П. (1975). „Технологически проучвания на тракийското въоръжение от с. Плетена, Благоевградски окръг“. Археология. 4 (6): 51–61. ISSN – 1203 0324 – 1203.