Миристинска киселина
Миристинска киселина (име по МСЧПХ: тетрадеканоинска киселина) — заситена масна киселина со молекулска формула CH3(CH2)12COOH. Нејзините соли и естри се нарекуваат миристати или тетрадеканоати. Наречена е по научното име на морското оревче (Myristica fragrans), од кое за првпат е изолирана во 1841 г. од Лајон Плејфер.[11]
Претпочитано име по МСЧПХ: Тетрадеканоинска киселина | |
Други називи C14:0 (липидни броеви) | |
Назнаки | |
---|---|
544-63-8 | |
ChEBI | CHEBI:28875 |
ChEMBL | ChEMBL111077 |
ChemSpider | 10539 |
EC-број | 208-875-2 |
| |
IUPHAR/BPS
|
2806 |
3Д-модел (Jmol) | Слика |
PubChem | 11005 |
RTECS-бр. | QH4375000 |
| |
UNII | 0I3V7S25AW |
Својства | |
Хемиска формула | |
Моларна маса | 0 g mol−1 |
Изглед | colorless or white solid |
Густина | 1,03 г/см3 (−3 °C)[2] 0,99 г/см3 (24 °C)[3] 0,8622 г/см3 (54 °C)[4] |
Точка на топење | |
Точка на вриење | |
13 мг/л (0 °C) 20 мг/л (20 °C) 24 мг/л (30 °C) 33 мг/л (60 °C)[5] | |
Растворливост | растворлив во алкохол, ацетати, C6H6, халоалкани, фенили, нитросоединенија[5] |
Растворливост во acetone | 2,75 г/100 г (0 °C) 15,9 г/100 г (20 °C) 42,5 г/100 г (30 °C) 149 г/100 г (40 °C)[5] |
Растворливост во benzene | 6,95 г/100 г (10 °C) 29,2 г/100 г (20 °C) 87,4 г/100 г (30 °C) 1,29 кг/100 г (50 °C)[5] |
Растворливост во methanol | 2,8 г/100 г (0 °C) 17,3 г/100 г (20 °C) 75 г/100 г (30 °C) 2,67 кг/100 г (50 °C)[5] |
Растворливост во ethyl acetate | 3,4 г/100 г (0 °C) 15,3 г/100 г (20 °C) 44,7 г/100 г (30 °C) 1,35 кг/100 г (40 °C)[5] |
Растворливост во toluene | 0,6 г/100 г (−10 °C) 3,2 г/100 г (0 °C) 30,4 г/100 г (20 °C) 1,35 кг/100 г (50 °C)[5] |
log P | 6.1[4] |
Парен притисок | 0,01 kPa (118 °C) 0.27 kPa (160 °C)[6] 1 kPa (186 °C)[4] |
-176·10−6 см3/mol | |
Топлинска спроводливост | 0,159 W/m·K (70 °C) 0,151 W/m·K (100 °C) 0,138 W/m·K (160 °C)[7] |
Показател на прекршување (nD) | 1,4723 (70 °C)[4] |
Вискозност | 7,2161 cP (60 °C) 3,2173 cP (100 °C) 0,8525 cP (200 °C) 0,3164 cP (300 °C)[8] |
Структура | |
Кристална структура | моноклински (−3 °C)[2] |
P21/c[2] | |
Термохемија | |
Ст. енталпија на образување ΔfH |
−833.5 kJ/mol[4][6] |
Ст. енталпија на согорување ΔcH |
8675.9 kJ/mol[6] |
Специфичен топлински капацитет, C | 432.01 J/mol·K[4][6] |
Опасност | |
GHS-ознаки: | |
Пиктограми
|
[9] |
Сигнални зборови
|
Предупредување |
Изјави за опасност
|
H315[9] |
NFPA 704 | |
Температура на запалување | > 110 °C (230 °F; 383 K)[10] |
Смртоносна доза или концентрација: | |
LD50 (средна доза)
|
>10 г/кг (стаорци, усно)[10] |
Дополнителни податоци | |
(што е ова?) (провери) Освен ако не е поинаку укажано, податоците се однесуваат на материјалите во нивната стандардна состојба (25 °C, 100 kPa) | |
Наводи |
Застапеност
уредиПутерот од морското оревче содржи 75 % тримиристин, триглицеридот на миристинската киселина. Освен морското оревче, миристинската киселина се среќава во палмојаткиното масло, кокосовото масло, млечната маст, 8–14 % од кравјото млеко и 8,6 % од мајчиното млеко, но исто така и како важна составница во многу животински масти. Се среќава и во спермацетот, кристализираното масло од китот кашалот. Присутен е и во ризомите на перуниката, вклучувајќи го перуникиниот корен.[12][13]
Хемиско поведение
уредиМиристинската киселина има дејство на липидна котва во биомембраните.[14]
Редукцијата на миристинската киселина дава миристил алдехид и миристил алкохол.
Здравствени ефекти
уредиВнесувањето на оваа киселина го покачува малогустинскиот липобелковински холестерол.[15][16]
Наводи
уреди- ↑ Merck Index, XI издание, 6246
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Bond, Andrew D. (2003). „On the crystal structures and melting point alternation of the n-alkyl carboxylic acids“ (PDF). RSC.org. Royal Society of Chemistry. Посетено на 17 јуни 2014.
- ↑ 3,0 3,1 G., Chuah T.; D., Rozanna; A., Salmiah; Y., Thomas Choong S.; M., Sa'ari (2006). „Fatty Acids used as Phase Change Materials (PCMs) for Thermal Energy Storage in Building Material Applications“ (PDF). University Putra Malaysia. Архивирано од изворникот (PDF) на 2014-11-03. Посетено на 17 јуни 2014.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 Lide, David R., уред. (2009). CRC Handbook of Chemistry and Physics (90. изд.). Boca Raton, Florida: CRC Press. ISBN 978-1-4200-9084-0.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 Seidell, Atherton; Linke, William F. (1940). Solubilities of Inorganic and Organic Compounds (3. изд.). New York: D. Van Nostrand Company. стр. 762–763.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Tetradecanoic acid in Linstrom, Peter J.; Mallard, William G. (eds.); NIST Chemistry WebBook, NIST Standard Reference Database Number 69, National Institute of Standards and Technology, Gaithersburg (MD)
- ↑ Vargaftik, Natan B.; и др. (1993). Handbook of Thermal Conductivity of Liquids and Gases (илустрирано. изд.). CRC Press. стр. 305. ISBN 978-0-8493-9345-7.
- ↑ Yaws, Carl L. (2009). Transport Properties of Chemicals and Hydrocarbons. New York: William Andrew Inc. стр. 177. ISBN 978-0-8155-2039-9.
- ↑ 9,0 9,1 Sigma-Aldrich Co., Myristic acid.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 „Myristic Acid“. ChemicalLand21.com. AroKor Holdings Inc. Посетено на 17 јуни 2014.
- ↑ Playfair, Lyon (2009). „XX. On a new fat acid in the butter of nutmegs“. Philosophical Magazine. Series 3. 18 (115): 102–113. doi:10.1080/14786444108650255. ISSN 1941-5966.
- ↑ Council of Europe, August 2007 Natural Sources of Flavourings, Volume 2, p. 103, при Гугл книги
- ↑ John Charles Sawer Odorographia a natural history of raw materials and drugs used in the perfume industry intended to serve growers, manufacturers and consumers, p. 108, при Гугл книги
- ↑ Cox, David L. Nelson, Michael M. (2005). Lehninger principles of biochemistry (4. изд.). New York: W.H. Freeman. ISBN 978-0716743392.
- ↑ Mensink, Ronald P. (2016). „Effects of saturated fatty acids on serum lipids and lipoproteins: a systematic review and regression analysis“ (PDF). World Health Organization.
- ↑ Schwingshackl L, Bogensberger B, Benčič A, Knüppel S, Boeing H, Hoffmann G. (2018). „Effects of oils and solid fats on blood lipids: a systematic review and network meta-analysis“. J Lipid Res. 59 (9): 1771–1782. doi:10.1194/jlr.P085522. PMID 30006369.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
Надворешни врски
уреди- Миристинска киселина на Ризницата ?
- Миристинска киселина — „Енциклопедија Британика“ (англиски)