Википедија

Милош Н. Ѓуриќ

Милош Н. Ѓуриќ (Милош Н. Ђурић), бил српски класичен филолог, хеленист, класичен преведувач, филозоф, универзитетски професор и редовен член на Српската академија на науките и уметностите. Преведувал класични литературни дела како што се Илијада , Одисеја и Поетика се уште се во употреба. Според др. Ксенија Марички Гаџански, бројните придонеси на Ѓуриќ за српската култура го ставаат на скалата на претходните српски просветители како што се Свети Сава и Доситеј Обрадовиќ[1].

Милош Н. Ѓуриќ
Биста на професорот Ѓуриќ во Паркот Калемегдан
Роден(а)14 јануари 1892(1892-01-14)
Бенковац, округот Брод-Посавина, Австриска империја
Починал(а)5 декември 1967(1967-12-05) (возр. 75)
Белград, СФР Југославија
ЗанимањеКласичен филолог
Универзитетски професор
Класичен преведувач
ДецаРастко

Животопис

уреди

Роден како најстар син во осумчлено семејство, таткото на Ѓуриќ, Никола, бил учител и писател кој го запознал со српската епска поезија, што влијаело на неговата идна кариера.

Почнал да пишува и објавува поезија и книжевна критика мошне рано.

Во 1918 година, Ѓуриќ живеел во Осиек, каде што се обидел да објави дело за Српска епска поезија насловено „Смртта на мајката на Југовиќ“. Австроунгарската држава со цензури го забранила весникот со образложение дека ги „загрозува националните интереси“.

Ѓуриќ дипломирал на Универзитетот во Филозофски факултет во Белград и ја одбранил својата теза доктор на науки на Универзитетот во Загреб во 1929 година.

Работел како учител во гимназија во Земун и Сремска Митровица каде објавувал песни и есеи во локалното списание Србија .

Тој продолжи да работи како универзитетски професор предавајќи историја на античка грчка литература, функција која ја извршуваше четири децении.

Марионетска влада на Србија го принудила на предвремено пензионирање и го испрати во концентрациониот логор Бањица. Неговиот единствен син Растко загинал на фронтот во Славонија во 1945 година. Ѓуриќ нему му ги посветил сите свои дела од тој момент.

Корнелије Станковиќ Музичкото друштво на Белград го избра за редовен член, а Ѓуриќ подоцна беше претседател на организацијата.

Помеѓу 1952 и 1957 година Ѓуриќ беше претседател на Српски книжевен еснаф, главен уредник на неколку академски списанија и соработник на 96 списанија .

Белградското психоаналитичко друштво го направи полноправен член и тој преведе некои од највлијателните дела од психоаналитичката литература на српски.

Комплетна библиографија од делата на Ѓуриќ се состои од околу 400 наслови кои содржат повеќе од 10.000 страници.

Професор по етика

уреди

Марионетска влада на Србија од Втората светска војна побарала од значајните интелектуалци да потпишат документ со кој се бара „ред и послушност“ од нив и „патриотизам во борбата против комунистите“. Ѓуриќ одбил да го потпише со образложение дека повеќе од половина од неговите ученици биле дел од југословенските партизани.

Кога професор по музика го запрел и го предупредил, Германците да не заборават на неговата непослушност, Ѓуриќ одговорил: „Тебе ти е лесно. Ти играш полтронски, додека јас ги учам студентите етика!

Награди и наследство

уреди

Ѓуриќ бил награден со Октомвриската награда на градот Белград, наградата Седми јули, Орденот на Свети Сава и Југословенскиот орден на трудот. Улица во Карабурма е именувана по него.

Неговите лични предмети и делата ги чува Универзитетската библиотека на Белград[2].

Творештво

уреди
  • „Видовданска етика“, 1914 г
  • „Смртта на мајка Југовиќ“, 1918 г
  • „Филозофија на панхуманизмот“, 1922 година
  • „Митот за сестрата на сонцето“, 1925 година
  • „Пред словенските погледи“, 1928 г
  • „Рационализмот во современата германска филозофија“, 1928 година
  • „Проблеми на филозофијата на културата“, 1929 година
  • „Есеи во грчката филозофија и уметност“, 1936 година
  • „Етика и политика во трагедијата на Есхил“, 1937 година
  • „Аристотелово етичко учење“, 1940 г
  • „Хеленска агонистика и ликовни уметности“, 1940 г
  • „Историја на хеленската книжевност во времето на политичката независност“, 1951 г.
  • „Софистите и нивното историско значење, со библи. од претходните дела“, 1955 година
  • „Низ хеленската историја, литература и музика“ (студии и есеи), 1955 г.
  • „Тебански трагедии на Софокле“, 1955 година
  • „Историја на античките Грци до смртта на Александар Македонски“, 1955 година
  • „За изворите на уметничката убавина, есеи за Хомер“, 1957 година
  • „Од грчките ризници“ (есеи), 1959 година
  • „Аристотел“, 1959 година
  • „Академијата на Платон и нејзиното политичко дело“, 1960 г
  • „Историја на хеленската етика“, 1961 г
  • „Страдање и мудрост“, 1962 година
  • „Антологија на старата елинска поезија“, 1962 г
  • „Историски извори историја и филозофија , 1997
  • „Избрани дела“, I-VI, 1997

Преведувач и уредник

Наводи

уреди
  1. ↑ Милош Н. Ђурић
  2. ↑ [Savršen prevodilac – Miloš N. Đurić// Милош Н. Ђурић ]

Дополнително

уреди
  • Bibliografija Miloša N. Đurića by Živanov Marko and Sajić Radisav, 1983
  • Zvezdani časovi Miloša N. Đurića by Jokić Miroslav, 2014

Надворешни врски

уреди
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Милош_Н._Ѓуриќ&oldid=5084254“