Иван Андреев Богоров (Карлово, 1818 - Софија, 1 ноември 1892) е Русофилски енциклопедист од Бугарија во време на преродбата во Бугарија, член на Бугарска академија на науките. Тој се борел за Русификацијата на Бугарскиот литературен норм, и беше против Грчката Патријаршија. Кон крајот на неговиот живот станал против Русификацијата на Бугарскиот литературен норм По образование беше лекар, но се занимава и со индустрија, економија, транспорт и други

Иван Богоров
Роден 1818
Карлово, Отоманска Империја
Починал 1 ноември, 1892
Софија, Кнежевство Бугарија
Занимање Енциклопедист

Биографија уреди

 
Втора инструкција за бугарскиот литературен норм од д-р Иван Богоров, Виена, 1870 г.

Иван Богоров е роден во 1818 година во Карлово во мало семејство. Татко му беше Андреја Хаџи Василев, а мајка му е Дона која што беше сестра на трговецот Иван Гешов, којшто се преселил во Пловдив.[1]

Богоров учел во неговиот роден град, после тоа во Истанбул се преселил за да учи во Велика народна школо кој што беше најголемото грчко школо во Балканот, таму учел со други револуционери како Георги Раковски, Алеко Богориди и Сава Доброплодни, учел со нив за 19 години (1840 – 43) после тоа учил во во Одеса, во училиштето со други како Најден Геров, Ботао Петков и Добри Чинтулов. Следуваше хемија во Лајпциг (1845 – 47), после тоа завршувал медицина во Париз (1855 – 58). Живеел во Цариград, Пловдив, Букурешт и др. Беше учител во Стара Загора (1844) и Шумен (1852 – 53). Во 1867 учествува во Словенскиот конгрес во Москва, од таму станал Русофил. Извесно време патувал во Букурешт, Свиштов, Трново, Габрово, Изворник и на крајот се врати во Стара Загора. Обидувајќи да ги убеди народот во Бугарија да учат Руски а не Грчки.

Во Стара Загора останал само за една година. Околу овој период напишал првиот дел од граматика на бугарскиот литературен норм, којшто кога се пресели во Букурешт го отпечал под името „Првата бугарска граматика“ (1844 г.). Заминувал за Лајпциг, каде што издавал вториот весник од Бугарија „Болгарскиј орел“ (1846 г. – две години после првиот вестник од Бугарија „Љубословие“ на Константин Фотинов). Се враќа во Цариград, каде што 3 години пишува во „Цариградски весник“.

Подоцна во Букурешт издава весник „Народност“ и „Академски речник на Бугарски литературен норм“. Во Цариград соработувал во весникот „Турција“. Во Пловдив издава „Книговиште за прочитание“ и „Селски лекар“. Напишал и „Упатване за бугарски литературен норм“ и „Чисто-бугарска наковалња за сладкодумство“. Во време на Руско-турската војна служи како преводач. Покрај крајот на неговиот живот почнал да биде против руското влијание на Бугарскиот литературен норм

Мисли на Богоров за бугарскиот јазик и руското вливане уреди

Од прво Богоров беше на Руската страна во руското влијание на Бугарскиот литературен норм но покрај крајот кон неговиот живот беше против Руското влијание.

И најлошото е што и да не толку многу ни се истура, ние самите, без да сфатиме, им служиме на нивната панруска мисла, и брзаме да го направиме нашиот писмен јазик руско-бугарски, па без да се мачиме стануваме нивни слепи потчини.[2]

Извори уреди

  1. Гешов, Иван Ев. (2008). Спомени из години на борби и победи. София: Синева. стр. 16. ISBN 978-954-9983-74-6.
  2. „Библиотека за читање“, книга четврта, Виена, 1874