Долина на храмовите
Долина на храмовите (На италијански: valle dei ˈtɛmpli; сицилиски: Vaddi di li Tempri) — археолошки локалитет во Агриџенто, Сицилија. Тој е еден од најистакнатите примери на античко грчката уметност и архитектура и е една од главните атракции на Сицилија.
| светско наследство на УНЕСКО | |
|---|---|
 | |
| Место | Агриџенто, Провинција Агриџенто, Сицилија, Италија |
| Критериум | културно: (i)(ii)(iii)(iv) |
| Навод | 831 |
| Запис | 1997 (XXI заседание) |
| Површина | 934 ha (2,310 acres) |
| Преоден појас | 1,869 ha (4,620 acres) |
| Мреж. место | parcovalledeitempli.it |
| Координати | 37°17′23″N 13°35′36″E / 37.28972° СГШ; 13.59333° ИГД |
Терминот „долина“ е несоодветен назив, локалитетот се наоѓа на гребен надвор од градот Агриџенто.
Преглед уреди
Долината вклучува остатоци од седум храмови, сите во дорски стил. Припишувањето на имињата, освен онаа на Олимпијон, се обична традиција воспоставена во времето на ренесансата. Храмовите се:
- Храмот на Конкордија, чие име доаѓа од латински натпис пронајден во близина, а кој е изграден во 5 век п.н.е. Претворен во црква во 6 век од нашата ера, сега е еден од најдобро зачуваните во долината.
- Храмот на Јунона, исто така изграден во 5 век п.н.е. Бил запален во 406 п.н.е од Картагинците.
- Храмот на Херакле, кој бил едно од најпочитуваните божества во античкиот Акрагас. Тој е најстариот во долината: уништен од земјотрес, денес се состои од само осум колони.
- Храмот на Олимписки Зевс, изграден во 480 п.н.е. за да ја прослави победата на градот-држава над Картагина. Се одликува со употреба на атласи од големи размери.
- Храмот на Кастор и Полукс. И покрај неговите остатоци кои вклучуваат само четири колони, тој сега е симбол на модерниот Агриџенто.
- Храмот на Хефест (Вулкан), исто така датира од 5 век п.н.е. Се смета дека била една од најимпозантните градби во долината; сега сепак е една од оние кои претрпеле најголема ерозија.
- Храмот на Асклепиј, кој се наоѓа далеку од ѕидините на античкиот град; тоа била целта на аџиите кои барале лекови за болеста.
Во долината се наоѓа и таканаречената гробница на Терон, голем споменик од туф (вулканска карпа) со форма на пирамида; Научниците претпоставуваат дека бил изграден во спомен на загинатите Римјани во Втората пунска војна.
Храмот на Конкордија уреди
Поради неговата добра состојба на зачувување, Храмот на Конкордија е рангиран меѓу најзначајните градби на грчката цивилизација што постојат денес. Имено, симболот на УНЕСКО алудира на фасадата со шест колони на овој храм. Има перистаза од 6 x 13 столбови изградени над подрум од 39,44 x 16,91 метри. Секоја дорска колона има дваесет жлебови и мала ентаза, и е надградена со архитрав со триглифи и метопи. Исто така совршено се зачувани тимпаните. До ќелијата, на која му претходи пронаос (предворје на предниот дел на храм), се пристапува со еден чекор. сè уште постојат и столбови со скали кои овозможувале да се дојде до покривот, а преку ѕидовите на ќелијата и во блоковите на перистазисната (четиристран ходник од колони што ја опкружувале ќелијата) таблатура, отворите за дрвената греда на таванот. Надворешноста и внатрешноста на храмот биле покриени со полихроматска штукатура. Горната рамка имала олуци со протоми (украс кој има форма на глава и горен дел од торзото на човек или на животно) слични на лав, додека покривот бил покриен со мермерни ќерамиди.
Кога храмот бил претворен во црква, влезот бил преместен одзади, а задниот ѕид на ќелијата бил уништен. Просторите меѓу столбовите биле затворени, додека во ќелијата биле создадени 12 заоблени отвори, за да се добие структура со еден наос (централен дел) и два премини. Паганскиот олтар бил уништен, а во источните агли биле издлабени жртви. Гробниците видливи внатре и надвор од храмот датираат од високиот среден век.
Храмот на Хера Лацинија уреди
Овој храм бил изграден на главно вештачки поттик. Датира од в. 450 п.н.е., со димензии 38,15 x 16,90 метри. Изграден е во дорски стил, периптерос широк шест колони по должина тринаесет, на кои му претходат портик и опистодомос (задна просторија). Подрумот има четири скалила.
Тековните остатоци (вклучувајќи ја и анастилозата од 18 век наваму) се состојат од предната колонада со делови од архитравот и од фризот. Преживеани се само фрагменти од другите три страни, со малку елементи од ќелијата. Зградата била оштетена во пожарот во 406 година п.н.е. и реставриран во римско време, со замена на мермерни плочки со глинени и додавање на стрмен издиг на просторот каде што денес може да се видат остатоците од олтарот.
Во близина се наоѓаат аркосоли и други гробници од византиско време, кои припаѓаат на реновирањето на Храмот Конкордија во христијанска црква кон крајот на 6 век од нашата ера.
Храмот на Асклепиј уреди
Храмот на Асклепиј се наоѓа во средината на рамнината Сан Грегорио. Неговата идентификација се заснова на спомнувањето на Полибиј (I, 18, 2), кој навел дека храмот бил „пред градот“, една милја подалеку. Меѓутоа, бидејќи вистинското растојание не одговара и големината на зградата е релативно мала, научниците се сомневаат за оваа надлежност.
Малиот храм, веројатно датира од крајот на 5 век п.н.е. и е со димензии 21,7 x 10,7 метри, се издига над подрум со три скалила. Неговата особеност е лажниот опистодомус (задна просторија) со две полуколони во надворешната страна на задната ќелија. Сочувани се и делови од таблатурата, со протоми (украс кој има форма на глава и горен дел од торзото на човек или на животно) слични на лав, фриз и гејзонски педимент.
Во светилиштето била сместена бронзена статуа на Аполон од Мирон, подарок на градот од Сципион, кој бил украден од Верес.[1]
Храмот на Херакле уреди
Традиционалното име на овој храм доаѓа од друго спомнување на Цицерон[2] за храм посветен на класичниот херој „недалеку од форумот“ но, никогаш не е докажано дека агората на грчкиот град се наоѓала во оваа точка.
Стилски храмот припаѓа на последните години од 6 век п.н.е. Исто така, се претпоставувало дека овој храм бил еден од првите изградени под Терон. Исто така, таблата, чии делови се пронајдени, датирале во 470–460-тите или средината на V век п.н.е. (иако поновите остатоци би можеле да бидат замена на постарите). Една хипотеза е дека храмот бил започнат пред битката кај Химера (480 п.н.е.), за да биде завршен дури во следните децении. Полиен спомнал храм на Атина кој бил изграден под Терон надвор од градот, кој може да се идентификува со оној на „Херкулес“, иако и со нов во внатрешната акропола.
Зградата, со анастилоза од 20 век, има димензии 67 x 25,34 метри, со перистаза од 6 x 15. Дорски столбови и ќелија со пронаос (предворје на предниот дел на храм) и опистодомус (задна просторија), се наоѓа над подрум од три скали. Тоа е првиот пример (подоцна станал вообичаен во храмовите на Агриџенто) на столбови вметнати помеѓу пронаосот и ќелијата, во кои се сместени скалите што дозволувале инспекции на покривот. Колоните се прилично високи и имаат широки големи букви. На источната страна има остатоци од големиот олтар.
Олимпијското поле уреди
Од другата страна на патот што минува низ Златната порта на античкиот град, се наоѓа рамнина управувана од огромното поле Олимпиј. Ова вклучува плата со голем храм на Олимпискиот Зевс, плус други области кои сè уште се под истрага. Тие вклучуваат светилиште, со остатоци од поплочен плоштад, комплексен сацелум („свето заградување“) и толос (кружна структура). По ова следува светилиште на хтонски божества, архаично светилиште, таканаречената колимбетра (каде што се уште не е позната порта) и врвот на браздата каде што се наоѓа светилиштето, со храмот на Вулкан.
Главната атракција на комплексот Олимпиј е огромниот храм на Олимписки Зевс, кој бил опишан со ентузијастички зборови од Диодор Сикулус и спомнат од Полибиј.[3] Денес е сведена на урнатини поради уништувањето започнато во антиката кое продолжило во 18 век, кога храмот бил користен како каменолом за пристаништето Порто Емпедокле.
Во близина на југозападниот агол на храмовите се наоѓа мала градба (12,45 x 5,90 метри) со два кораби и длабок пронаос (предворје на предниот дел на храм), двоен влез и она што е идентификувано како олтар. Неговото датирање е контроверзно, иако научниците го припишуваат на архајската ера, поради откривањето на бројни вазни од 6 век п.н.е. Исто така архаичен е уште еден сацелум, кој подоцна бил заменет со класична градба. Следат скудните остатоци од храмот (наречен „Темпио L“) кој датира од средината на 5 век п.н.е., со димензии 41,8 x 20,20 метри, на кој, во 3 век п.н.е., била додадена хеленистичка табла.
Храмот на Диоскурите уреди
.JPG)
Северно од храмот L е „Храмот на Диоскурите“, Кастор и Полукс, чиј северозападен агол е во модерна реконструкција од почетокот на 19 век, создадена со помош на парчиња од разни други храмови. Вклучува четири колони и табла. Самиот храм има 31 на 13.39 метри (101.7 ст × 43.9 ст), и веројатно би бил дорски периптерал со 6 x 13 колони, кои датираат околу средината на V в. п.н.е.
Храмот на Хефест уреди
Од другата страна на долината се наоѓа последниот бран на ридот, управуван од остатоците од храмот на Хефест (исто така наречен и Храмот на Вулкан), иако точното божество на кое е посветено не е познато. Станува збор за периперална градба во дорски стил со големина 43 на 20,85 метри (141,1 ст × 68,4 ст), монтиран на крепидома со четири чекори и има 6 x 13 колони. Датира околу 430 п.н.е. Изграден е над архаичен сацелум со димензии 13.25 by 6.50 метарs (43.5 ст × 21.3 ст). Неговата декорација, која датира од околу. 560-550 п.н.е., неодамна била реконструиран.[4]
Други остатоци уреди
На западната страна на градот се наоѓаат остатоците од портите VI и VII, првата најверојатно лежи на патот кон Херакле, втората има две кули и два надворешни бастиони (еден со ѕидови со дебелина од 15 метри); на север се остатоците од портите VIII и IX, сега опкружени со дивоградби.
На западниот врв на областа во која се наоѓа Храмот на Конкордија, се наоѓаат делови од доцноантичка или раносредновековна некропола, изградена на постоечки цистерни. Други гробници и катакомби се видливи во таканаречениот Грот Фрагапане, кој датира од 4 век од нашата ера.
Овие доцноримски и византиски некрополи лежат во област што се користела за гробници уште од античко време. Еден од нив, таканаречениот Гроб на Терон, е наиско (мал храм) гроб со квадратен план. Портата IV се наоѓа во близина на гробот на Терон и е веројатно една од најважните во градот, бидејќи водела до морето.
Западно од Олимпијон се наоѓаат остатоци од две острови (резиденции) 38 метро широки, поврзани со квадрат со античката Порта V. Веројатно е дека тие биле изградени повторно користејќи структури кои припаѓаат на светата област на Олимпијон. Во близина се наоѓа светилиште со портик во облик на L од почетокот на 5 век п.н.е., кој е припоен кон Портата V. Во областа се наоѓаат и два архаични (средината на 6 век п.н.е.) храма.
На северната страна на Портата V се наоѓа голем камен плоштад што води до „Светилиштето на хтонските богови“.
Таканареченото „Ораторство на Фаларис“ е всушност римски храм, со димензии 12,40 x 8,85 метри.
-
Храмот на Зевс -
Долина на храмовите -
Храмот на Јунона -
Грчки булетерион
.jpg)
.jpg)
Ископувања уреди
Голем дел од ископувањата и реставрацијата на храмовите се должат на напорите на археологот Доменико Антонио Ло Фасо Пјетрасанта (1783–1863), кој бил војвода од Серадифалко од 1809 до 1812 година[5] Во текот на 20 век, археолошкото ископување главно било финансирано од капетанот Александар Хардкасл.[6] Тој дозволил ископувања во археолошкиот парк, вклучително и исправување на осумте столбови на јужната страна на Храмот на Херакле. За неговиот придонес во археологијата тој бил прогласен за почесен граѓанин на градот Агриџенто и во 1928 година му бил доделен чин Командант на Орденот на Круната на Италија.
Поврзано уреди
Наводи уреди
- ↑ Cicero, Verrinae, II 4, 93.
- ↑ Cicero, Verrinae, II 4,94
- ↑ IX 27,9.
- ↑ „Parco Valle dei Templi“. Parco Archeologico Valle dei Templi di Agrigento. Архивирано од изворникот на 2018-06-19. Посетено на 2 March 2018.
- ↑ „Parco Valle dei Templi“. May 30, 2014.
- ↑ „Sir Alexander Hardcastle“. August 24, 2019.
Надворешни врски уреди
| „Долина на храмовите“ на Ризницата ? |