Дебрене
Дебрене — село во Светиврачко, Пиринска Македонија, денес во општината Свети Врач на Благоевградската област, југозападна Бугарија.
| Дебрене | |
|---|---|
  Дебрене | |
|
Местоположба во областа   Дебрене | |
| Координати: 41°34′N 23°18′E / 41.567° СГШ; 23.300° ИГД | |
| Земја | Бугарија |
| Област | Благоевградска област |
| Општина | Свети Врач |
| Површина | |
| • Вкупна | 658 км2 (254 ми2) |
| Надм. вис. | 535 м |
| Население (2015) | |
| • Вкупно | 48 |
| • Густина | 0,073/км2 (0,19/ми2) |
| Часовен појас | EET (UTC+2) |
| • Лете (ЛСВ) | EEST (UTC+3) |
| Пошт. бр. | 2803 |
| Повик. бр. | 0746 |
Географија и местоположба уреди
Селото Дебрене се наоѓа на 2 километри североисточно од Свети Врач. Селото се наоѓа на надморска висина од 535 метри. Атарот на селото зафаќа површина од 658 км2.
Историја уреди
Селото се споменува во 1365 година во опис на манастирот Света Богородица во Мелник, издаден од деспотот Јован Углеша, во врска со поседувањето на оваа територија од страна на манастирот[1].
Османлиско Царство уреди
През XIX век Дебрене било чисто македонско село, кое припаѓало кон Мелничката каза на Отоманското Царство. Црквата „Света Недела“ била изградена во 1844 година.[2] Во 1860 година било отворено приватно училиште година, а од Голешово бил поканет еден свештеник,[3] да ги поучува децата на побогатите семејства во црквата „Света Недела“. Ова училиште опстојувало две години, по што селото останало без училиште пет години. Потоа во селото предавале Ризо Панев и Тодор Божинов.[4] Во 1873 година, преродбеникот Петар Сарафов отворил ново училиште во селото. Тука тој применил некои педагошки иновации и изградил посебна училишна просторија.[5]
Во „Етнографија на Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Дебрен (Débren) е село со 102 семејства и 340 Македонци[6][7].
Во 1891 година Георги Стрезов за селото напишал:
Дебрене, село на СЗ од Мелник, 3 часа растојание. Патот не е рамен. Изградено е во подножјето на Бождовска планина од десниот брег на една притока на Бистрица. Една ливада која е сосема мала, до реката: нивите им се наоѓаат во Лешница и Поленица. Црква „Св. Недела“, една од најстарите во околните села. Во црквата се чита мешано. Сега нема училиште; пред една година имало бугарско училиште, кое го отворил П. Тренов од Гајтаниново. 85 куќи, само Бугари.[6][8]
Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 година селото имало 560 жители, сите Македонци[6][9]. Селото било под влијание на Бугарската егзархија. Според податоците на секретарот на егзархијата Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 година во селото живееле 520 Македонци под врховенството на Бугарската егзархија, работело едно егзархиско училиште со 1 учител и 36 ученици[6][10].
По избувнувањето на Балканските војни во 1912 година, 12 лица од селото биле доброволци во Македонско-одринските доброволни чети[11].
Бугарија уреди
По крајот на Балканските војни, селото било вклучено во составот на Бугарија.
Население[6][12] уреди
| Година | 1934 | 1946 | 1956 | 1965 | 1975 | 1985 | 1992 | 2001 | 2011 | 2015 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Жители | 430 | 465 | 362 | 229 | 182 | 115 | 95 | 76 | 52 | 48 |
 |
Личности уреди
- Родени
- Георги Коцев (1886 – ?), македонски револуционер, деец на ВМОРО
- Коста Ризов (1919 – 1946), македонски револуционер, деец на ВМОРО
- Ризо Панев (1851 – 1920), македонски деец
- Тодор Божинов (1854 – 1944), македонски деец
Наводи уреди
- ↑ Нешева, Виолета. Мелнишкият манастир “Св. Богородица Спилеотиса” (“Св. Зонá”) в нови документи. Сборник в памет на професор Велизар Велков. София, 2009, стр. 519-531.
- ↑ Енциклопедия „Пирински край“, том I. Благоевград: Редакция „Енциклопедия“. 1995. стр. 243. ISBN 954-90006-1-3.
- ↑ Тасев, Христо (1987). Борба за национална просвета в Мелнишкия край. София: Народна просвета. стр. 29.
- ↑ Тасев, Христо (1987). Борба за национална просвета в Мелнишкия край. София: Народна просвета. стр. 30.
- ↑ Тасев, Христо (1987). Борба за национална просвета в Мелнишкия край. София: Народна просвета. стр. 67.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
- ↑ Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г., Македонски научен институт, София, 1995, стр. 140 – 141..
- ↑ Стрезов, Г. Два санджака от Източна Македония. Периодично списание на Българското книжовно дружество в Средец, кн. XXXVII и XXXVIII, 1891, стр. 23 - 24.
- ↑ Кънчов, Васил. Македония. Етнография и статистика, София, 1900, стр. 189.
- ↑ Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, pp. 192-193.
- ↑ „Македоно-одринското опълчение 1912 – 1913 г. Личен състав“, Главно управление на архивите, 2006, стр. 841
- ↑ 12,0 12,1 (бугарски) https://web.archive.org/web/20160304125710/http://www.nsi.bg/nrnm/show9.php?sid=2212&ezik=bul. Архивирано од за населението на с. Дебрене, общ. Сандански, обл. Благоевград изворникот Проверете ја вредноста
|url=(help) на 2016-03-04. Посетено на 2018-02-04. Отсутно или празно|title=(help) - ↑ „Национален статистически институт. Население по области, общини, населени места и възраст към 01.02.2011 г.“ (бугарски). Архивирано од изворникот на 2013-08-14. Посетено на 2012-03-18.