Голема Маала

село во Валовишко, Егејска Македонија

Голема Маала или Бујук Махале (грчки: Μεγαλοχώρι, Мегалохори; до 1927 г. Μπουγιούκ Μαχαλέ, Бујук Махале[2]) — село во Валовишко, Егејска Македонија, денес во општината Синтика на Серскиот округ, Грција. Сè до 1920-тите било населено речиси исклучиво со Македонци.[3]

Голема Маала
Μεγαλοχώρι
Голема Маала is located in Грција
Голема Маала
Голема Маала
Местоположба во областа
Голема Маала во рамките на Синтика (општина)
Голема Маала
Местоположба на Голема Маала во Серскиот округ и областа Централна Македонија
Координати: 41°14.49′N 23°13.30′E / 41.24150° СГШ; 23.22167° ИГД / 41.24150; 23.22167
ЗемјаГрција
ОбластЦентрална Македонија
ОкругСерски
ОпштинаСинтика
Општ. единицаПетрич
Надм. вис.&1000000000000003500000035 м
Население (2021)[1]
 • Вкупно513
Час. појасEET (UTC+2)
 • Лето (ЛСВ)EEST (UTC+3)

Географија

уреди

Селото се наоѓа на десниот брег на Струма и на северниот брег на Бутковското Езеро.

Историја

уреди

Во Отоманското Царство

уреди

Во XIX век Голема Маала била чифлик во Серската каза. Во „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Буук (Buuk) било село во Серската каза со 70 домаќинства сочинети од 246 Македонци.[4][5] Во него работела грчката пропаганда.

Во 1891 г. Георги Стрезов напишал за селото:

Голема Маала, чифлик на Акиф-бег на СЗ од Џумаја 2 часа. Почва извонредна која дава најквалитетна пченка. Црква „Св. Богородица“, се служи на грчки; училиште исто така грчко со 15 ученици. 60 куќи македонски[6] и 10 ромски... Рамницата на која се сместени горните четири села[7] се нарекува Прокопанско Поле и една од најплодните. Струма обилно го напојува и често дури си ја менува и матката. На Ј е шумата, густа со вековни врби и тињести блата, така што климата е нездрава и поддржува секакви мијазми. Во шумата има многу диви свињи, јазовец, чакали; по пределите шетаат и питоми свињи.[8]

Меѓу 1896 и 1900 г. селото прешло под врховенството на Бугарската егзарихија и во него проработела бугарската пропаганда.[9] Според Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) во 1900 г. во селото живееле 420 Македонци и 60 Роми.[4][10]

По податоци на егзархискиот секретар Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 г. во Голема Маала (Golema-Mahala) живееле 640 Македонци егзархисти. Во селото работело бугарско основно училиште со 1 учител и 30 ученицивц.[4][11]

Во Грција

уреди

По Балканските војни во 1913 г. селото е припоено кон Грција согласно Букурешкиот договор. Таа година селото имало 250 жители, кои во 1920 г. се покачиле на 356 лица.[3] Во 1924 г. селото го напуштиле 96 лица (30 семејства), а на нивно место властите довеле грчки колонисти. На пописот од 1928 г. ГОлема Маала имала 629 жители,[3] од кои 336 лица (80 семејства) биле грчки дојденци, а остатокот македонски староседелци.[12]

Во 1930-тите, по извршените мелиорации на Струма и создавањето на вештачкото Бутковско Езеро, во Голема Маала се доселиле и семејства од погодените села Бахтијар и Мантар, кои денес се непостоечки.

Население

уреди

Еве преглед на населението во сите пописни години, од 1940 г. до денес:

Година 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011 2021
Население 896 944 1.156 991 1.011 1.010 809 658
Извор за 1940-1991 г.: Т. Симовски, Населените места во Егејска Македонија

Наводи

уреди
  1. „Попис на населението од 2021 г. Трајно население“. Државен завод за статистика на Грција.
  2. „Μετονομασίες των Οικισμών της Ελλάδας“. Πανδέκτης: Name Changes of Settlements in Greece. Посетено на 12 април 2021.
  3. 3,0 3,1 3,2 Симовски, Тодор Христов (1998). Населените места во Егеjска Македониjа (PDF). II дел. Скопjе: Здружение на децата-бегалци од Егејскиот дел на Македонија, Печатница „Гоце Делчев“. стр. 190. ISBN 9989-9819-6-5.
  4. 4,0 4,1 4,2 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
  5. Македония и Одринско : Статистика на населението от 1873 г. София: Македонски научен институт – София, Македонска библиотека № 33. 1995. стр. 120–121. ISBN 954-8187-21-3.
  6. Нарекувајќи ги „бугарски“ под влијание на бугарската пропаганда.
  7. Пурлида, Мрсна, Голема Маала и Бахтијар.
  8. Стрезов, Георги (1891). „Два санджака отъ Источна Македония“ (PDF). Периодическо списание на Българското книжовно дружество въ Средѣцъ. Средѣцъ: Държавна печатница. Година Седма (XXXVI): 849.
  9. Шалдевъ, Хр (1936). „Екзархъ Йосифъ I за задачата на Екзархията следъ 1887 год“ (PDF). Илюстрация Илиндень. Илинденска организация. 9 (79): 1. Занемарен непознатиот параметар |month= (help)
  10. Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 177. ISBN 954430424X.
  11. Brancoff, D. M (1905). La Macédoine et sa Population Chrétienne : Avec deux cartes etnographiques (PDF). Paris: Librarie Plon, Plon-Nourrit et Cie, Imprimeurs-Éditeurs. стр. 198–199.
  12. Κατάλογος των προσφυγικών συνοικισμών της Μακεδονίας σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων (ΕΑΠ) έτος 1928, Архивирано од изворникот на 30 јуни 2012, Посетено на 30 јуни 2012