Гај Гранвил Симондс (23 април 1903 - 15 мај 1974) — висок офицер на канадската армија кој служел за време на Втората светска војна. Потврден од многу воени историчари и високи команданти, меѓу нив и Сер Макс Хејстингс и фелдмаршалот Сер Бернард Монтгомери, како еден од најдобрите канадски генерали во војната, Сајмондс, откако ги служел првите неколку години од војната главно како штабен офицер, командувал со 1-вата канадска пешадиска дивизија со големи успеси во Сицилија и Италија од јули 1943 до јануари 1944 година, а подоцна и II канадски корпус за време на битката кај Нормандија од јуни-август 1944 година и во текот на последователната кампања во Западна Европа од 1944 година, кон крајот на која тој привремено командувал со Првата канадска армија за време на битката кај Шелд, сè до победата на Денот на Европа во мај 1945 година. Историчарот Џ. Л. Гранатштајн го наведува следново за Симондс: „Ниту еден канадски командант не се издигнал повисоко и побрзо во Втората светска војна и ниту еден немал толку успешно сработени акции. Сајмондс го должел својот успех целосно на неговите сопствени способности и напори - и оние на луѓето кои служеле под него.“[1]

Гај Симондс
Починал15 мај 1974
Торонто, Онтарио, Канада
ПочивалиштеГробишта Маунт Плезант, Торонто
Држава Канада
РодАрмија на Канада
Служба1926–1960
ЧинГенерал-полковник
ЕдиницаКралска канадска коњска артилерија
Заповедал соНачалник на Генералштабот
Колеџ за команда и штаб на канадската армија
Колеџ за национална одбрана, Канада
II Канадски корпус
5-та Канадска оклопна дивизија
1-ва Канадска пешадиска дивизија
2-ра Канадска пешадиска дивизија
1-ва Канадска пешадиска бригада
1-ви Теренски полк, Кралска канадска артилерија
Битки/војниВтора светска војна
Корејска војна

По завршувањето на војната, тој заминал на Кралскиот колеџ за одбрана во Лондон, првично како студент, а подоцна како инструктор, пред да се врати во Канада за да командува со колеџот за национална одбрана, Канада. Во 1951 година, на само 48-годишна возраст, тој бил назначен за началник на Генералштабот, началник на канадската армија, функција што ја вршел четири години, вклучително и за време на Корејската војна, пред да се пензионира во 1955 година.

Рани години и семејство

уреди

Гај е роден во Иксворт, во близина на Бури Св. Едмундс, Сафолк, Англија на 24 април 1903 година.[2]

Сајмондс потекнувал од воено семејство: неговиот прадедо бил во армијата на Чесната Источноиндиска компанија, неговиот дедо бил генерал-мајор во Британската индиска армија, а неговиот татко офицер во Кралскиот артилериски полк на британската армија. Семејството Симондс било во роднинска врска со Ајвор Макс и Лорд Милнер. Од неговата мајчинска страна, неговиот дедо Вилијам Истон бил богат одгледувач на коњи од Вирџинија, кој се преселил во Англија, изнајмувајќи ја опатија Иксворт. Елеонор „Нели“ Истон, неговата мајка, била една од петте ќерки, од кои четири се омажиле за армиски офицери.[3]

Неговиот татко Сесил, мајор, поднел оставка од британската армија во есента 1911 година (кога Гај имал 8 години) и го преселил своето семејство во Британска Колумбија, работејќи како геодет за железници. Повторно приклучувајќи се на армијата на почетокот на Првата светска војна, Сесил бил ранет во 1918 година, а демобилизиран во 1919 година со чин полковник. Семејството ја поминало војната во изнајмена куќа во Викторија. Мајката на Гај продавала семејни работи за да врзе крај со крај. Гај морал да го напушти училиштето две години на четиринаесет години за да помогне во издржувањето на семејството.

Симондс имал три браќа и сестри, Сисели, Питер и Ерик. Ерик станал тест пилот, но загинал во воздушна несреќа кај Феликсстоу во јули 1937 година. Сисели за време на војната работела како секретарка во Адмиралитетот. Таа и нејзината ќерка биле убиени од напад со В-1 (летечка бомба) во јуни 1944 година, за време на Втората светска војна.[4]

Образование и рана воена кариера

уреди

Сајмондс посетувал колеџ во Викторија, а потоа колеџот Ешбери во Отава, почнувајќи од 1919 година.[5] Трпезаријата на колеџот го носи неговото име.

Студирал на Кралскиот воен колеџ на Канада во Кингстон, Онтарио помеѓу 1921 и 1925 година. Класата на Сајмондс била последната што била избрана од националните испити (Сајмондс бил втор) и прва по неодамна-завршената Прва светска војна за да влезе во четиригодишниот курс.[6] На дипломирањето тој бил награден со Меч на честа.[7]

Тој се приклучил на канадската армија и бил назначен во 1926 година како втор поручник во Кралската Канадска коњска артилерија, служејќи прво со Б батерија во Кингстон, а потоа со Ц батерија во Винипег. Во септември 1932 година (само неколку недели по неговата венчавка) со чин капетан, тој присуствувал на штабен курс во Англија. Во Англија го придружувала сопругата, а таму се родило и неговото прво дете. Се вратил во Кингстон во 1934 година. Генерал-мајорот Лорд Горт бил командант во тоа време, иако тој набрзо бил заменет од генерал-мајор Сер Роналд Адам, додека инструкторите вклучувале потполковници како потполковникот Вилијам Слим. Тој работел исклучително напорно и уживал во времето таму, а неговите претпоставени го сметале за извонреден студент.

Унапреден во мајор, тој се вратил на Кралскиот воен колеџ на Канада како вонреден професор по артилерија, а подоцна и како инструктор по тактика. Командант на колеџот во тоа време бил бригадникот Хари Крерар, кој ќе одигра значајна улога во идната воена кариера на Сајмондс.[8]

Втора светска војна

уреди

Обединетото Кралство 1939-1943

уреди

Во 1939 година тој станал ГСО II (армиски персонал) на 1-та канадска пешадиска дивизија, тогаш командувана од генерал-мајор Ендрју Мекнатон и бил испратен во Обединетото Кралство во декември, три месеци по избувнувањето на Втората светска војна. На 20 јули 1940 година, откако бил унапреден во потполковник,[9] тој продолжил да биде командант на 1. теренски полк на Кралската канадска артилерија.[10]

Во ноември 1940 година бил назначен за командант на канадскиот курс за помлад армиски персонал (интензивна 14-неделна програма која компресира една година од курсот Камберли), наменета да го пополни недостигот од обучени офицери.[11][12] Потоа станал ГСО I со 2-та канадска пешадиска дивизија под водство на Виктор Одлум, ветеран од Втората Бурска војна и од Првата светска војна во неговите шеесетти години, кој навистина бил премногу стар за да командува во овој понов конфликт. И покрај ова, Одлум почнал да му се восхитува на помладиот човек, информирајќи го Мекнатон за „прекрасната работа“ на Сајмондс и дека тој никогаш немал офицер во неговиот персонал кој ги извршувал сите задачи толку добро.[13]

Во јули и август 1942 година, Сајмондс бил вклучен во планирањето на неуспешен напад инспириран од Черчил на Норвешка, со кодно име „Јупитер“, со што го избегнал дебаклот во нападот на Диепе.[14]

Во септември 1942 година, тој бил назначен за командант на 1-та Канадска пешадиска бригада, дел од 1-та Канадска пешадиска дивизија, сега командувана од генерал-мајор Х. Л. Н. Салмон.[15] Бригадата била испратена во Инверари во Шкотска во декември 1942 година, каде што учествувал во обука за комбинирани операции.[16][17]

Во јануари 1943 година, Сајмондс станал началник на штабот на Првата канадска армија, повторно служејќи под Мекнатон, при што бригадникот Хауард Греам ја презел командата на Првата бригада.[16] Армијата имала слаби резултати на вежбата Спартан (март 1943). Сајмондс предложил Мекнатон да ги одвои своите „политички“ функции (ЦМХК) од „борбениот“ штаб (Прва канадска армија). Мекнатон се налутил и за 48 часа Сајмондс бил приврзан за британската осма армија, под Монтгомери, која се борела во Тунис.[18][19]

Сицилија 1943

уреди
 
Генерал-мајор Гај Симондс, ГОЦ на 1-та Канадска пешадиска дивизија, доаѓајќи на брегот на Сицилија, јули 1943 година.

На 20 април 1943 година (три дена пред неговиот четириесетти роденден) Симондс бил унапреден во генерал-мајор[9] и назначен за генерален офицер командант (ГОК) на Втората канадска пешадиска дивизија, тој напредувал од мајор во генерал-мајор во три и пол години – побрзо од кој било друг офицер во канадската армија.[20] Еден висок офицер го опишал Симондс на полковникот Џејмс Ралстон, министерот за одбрана, како „најистакнат офицер, но не и лидер од типот што ќе ја обезбеди посветеноста на неговите следбеници“, иако тој „има несомнени способности и ќе се бори против своите дивизии и ќе направи малку грешки.“[20] Новата дивизија на Симондс претрпела екстремно тешки загуби претходната година во Дипе под нејзиниот претходен командант, генерал-мајор Џон Хамилтон Робертс, и сè уште се опоравувала од загубите.[21]

Меѓутоа, само девет дена подоцна, тој ненадејно бил префрлен во 1-та канадска пешадиска дивизија како нејзина ГОЦ, заменувајќи го генерал-мајор Салмон, кој бил убиен во авионска несреќа претходно истиот ден над Девоншир додека ја планирал операцијата Хаски, кодно име за сојузничката инвазија на Сицилија.[20] Британскиот контраадмирал Филип Мек, потполковникот Чак Финлеј и уште неколку членови на персоналот на Салмон биле меѓу жртвите.[21]

Тој ја водеше 1-та канадска дивизија преку инвазијата на Сицилија, која започнала на 10 јули 1943 година.[9] Дивизијата била ставена под команда на британскиот ХХХ корпус, служејќи заедно со ветеранската 51-ва (Хајленд) пешадиска дивизија, командувана од генерал-полковник Оливер Лиз. ХХХ корпус бил дел од британската осма армија, под команда на генералот Сер Бернард Монтгомери. На возраст од само 40 години, тој бил најмладиот канадски офицер кој во тоа време водел дивизија во акција.[20] Тој се нашол во битка за прв пат на 16 јули 1943 година по речиси 17 години служба во канадската армија.[22]

Секогаш поддржувач на Симондс, Монтгомери бил импресиониран од начинот на кој младиот човек командувал со 1-та дивизија во текот на краткиот, но горчлив поход на Сицилија, означувајќи го како човек предодреден за повисока команда.[23] Канадскиот историчар Дезмонд Мортон напишал дека Симондс му се докажал на Монтгомери на Сицилија како „...способен теренски командант. Ниту еден друг Канаѓанец никогаш не би ги исполнил стандардите на Монти“. Во Агира и Регалбуто, Симондс победил во „скапите, тешки битки“ над Вермахтот кој го користел планинскиот терен на Сицилија во своја полза.[24]

Италија 1943-1944

уреди
 
Генерал-мајор Симондс, сликан во Италија, 1943 година.

Кампањата во Сицилија била завршена до средината на август и, по краток одмор, на 3 септември 1943 година Симондс и првата канадска дивизија, кои сега служеле заедно со британската 5-та пешадиска дивизија како дел од британскиот XIII корпус, командуван од генерал-полковник Мајлс Демпси (за кого Симондс имал високо мислење), се истовариле на копното на Италија во операцијата Бејтаун, дел од сојузничката инвазија на Италија.

Заболувајќи се на 22 септември, тој бил сменет како командант на 1-та канадска дивизија од бригадникот Кристофер Вокс, поранешен командант на Втората канадска пешадиска бригада.[25] Потоа, тој го заменил генерал-мајор Чарлс Стајн како ГОЦ на неодамна пристигнатата 5-та канадска (оклопна) дивизија кога пристигнала на Италијанскиот фронт во ноември 1943 година.

Единствената битка на Сајмондс во командата на 5-та дивизија била таканаречената „Ариели шоу“, офанзива започната на 17 јануари 1944 година против силните точки на германската 1-ва падобранска дивизија југоисточно од реката Ариели во централна Италија.[26] Откако била поразена од 1-та канадска дивизија во битката кај Ортона во декември 1943 година, првата падобранска дивизија се повлекла назад кон реката Ричио северно од Ортона. Канаѓаните отвориле тежок артилериски оган прво на левото крило на 1-та падобранска дивизија за да му овозможат на полкот од Перт да напредува, а потоа на десното крило за да им овозможат на Кејп Бретон Хајлендерс да напредуваат. Бидејќи 1-та падобранска дивизија била добро утврдена, тешкиот канадски артилериски оган ги немал посакуваните резултати и нападите на полкот Перт и Кејп Бретон Хајлендерс достигнале околу 200 јарди од нивните цели пред да бидат запрени.[27]

Сајмондс бил бесен кога дознал дека, за да се заштеди за превоз, неговата нова дивизија ќе мора да користи стара опрема од ветеранската 7-ма британска оклопна дивизија (позната во западната пустина како Пустинските стаорци). Крерар ја одбил идејата да користи 3.350 сосема нови возила од штабот на I корпус за опремување на 5-та канадска оклопна дивизија.[28] Дивизијата немало да биде целосно опремена до крајот на јануари 1944 година.

Западна Европа 1944-1945

уреди
 
Генералот Сер Бернард Монтгомери (осми од лево) разговара со генерал-полковник Гај Симондс (деветти од лево) и други високи офицери на II канадски корпус во штабот на корпусот во Нормандија, Франција, 20 јули 1944 година.

Во јануари 1944 година тој бил повикан во Обединетото Кралство и откако бил унапреден во генерал-полковник на 6 јануари,[29] бил назначен за генерален офицер за командување на II канадски корпус,[30] кој продолжил да учествува во битката за Нормандија и последователниот напредок низ Франција. На возраст од само четириесет години, Сајмондс бил наводно најмладиот командант на корпус во Британската империја.[31] Сајмондс направил бројни кадровски промени: Главниот инженер, главниот медицински офицер и командантот на Кралската артилерија биле отпуштени, а Ф. Ф. Вортингтон бил сменет како командант на 4-та канадска (оклопна) дивизија.[31] Талентираните офицери како Џорџ Кичинг, Брус Метјус и Џефри Волш биле донесени од Сајмондс од Италија во II корпус.[32] Во неговите упатства до неговите офицери во февруари 1944 година, Симондс забележал дека Вермахтот секогаш ги водел своите одбранбени битки на ист начин; имено, тенка серија на пунктови, зад кои имало низа силно држени ископани позиции и ровови кои можеле да дејствуваат со митралез и минофрлачки оган.[33] Симондс понатаму истакнал дека Вермахтот секогаш ќе изведува агресивни контра-напади пред напад на сојузниците, наведувајќи:

...успехот на офанзивната битка зависи од поразот на германските контра-напади, со доволен број на наши резерви да започнеме нова фаза на напад, штом непријателската сила ќе се потроши. Поразот на овие контра-напади мора да биде дел од оригиналниот план за напад кој мора да вклучува аранжмани за артилериска поддршка и напредни потези на оружје за поддршка на пешадијата, вклучително и тенкови.[33]

 
Генералот Сер Бернард Монтгомери му ја покажува борбената ситуација на премиерот Винстон Черчил на мапа што ја држи командантот на II канадски корпус, генерал-полковник Гај Симондс, за време на посетата на Черчил на Нормандија, 22 јули 1944 година. Генерал-полковник Мајлс Демпси, командант на Втората британска армија, гледа.

Бидејќи Сајмондс бил обучен како „топчија“, како артилериците биле познати во канадската армија, артилеријата одиграла значајна улога во неговото планирање за офанзиви со дивизиите кои напаѓале по тесни точки бидејќи дивизиската артилерија била способна да поддржува само една бригада во исто време.[33]

 
Бригадирот Џеј А. В. Бенет е прогласен за придружник на Британската империја од страна на Кралот Џорџ VI за време на истрагата одржана во седиштето на Првата канадска армија во Белгија, октомври 1944 година. Генерал-полковник Гај Сајмондс, носејќи ја својата црна беретка и штотуку добиеното признание Придружник на Редот на бањата, стои на кратко растојание, а зад него е фелдмаршалот Монтгомери.

Сајмондс, според негово признание, бил лош и не можел да ги толерира оние што ги сметал за будали. Сајмондс секогаш зборувал со силен англиски акцент и неговата личност никогаш не инспирирала наклонетост кај луѓето под негова команда кои го сметале за „ладен Англичанец“. Еден канадски бригадир напишал дека Сајмондс „не бил човек што може да се сака. Меѓутоа, во моето срце знаев дека повеќе би сакал да служам под него отколку под љубезен, но помалку возбудлив командант; првиот има многу поголема веројатност да победи во битките.[33] Сајмондс имал долгогодишна караница со својот колега британски имигрант Чарлс Фулкс, враќајќи се на нивните денови како студенти на Колеџот Стаф, каде што Сајмондс добил поголемо признание од Фулкс. И Фулкс и Сајмондс биле амбициозни луѓе со силни немилосрдни ленти, а заедно со генерал-полковник Хари Крерар, биле најодговорните за командните одлуки на Канаѓаните во кампањата во Нормандија.[34] Односите меѓу Симондс и Крерар биле многу лоши бидејќи Крерар се обидел да го разреши Симондс како командант на 5-та канадска дивизија во декември 1943 година.[35] Сепак, Сајмондс бил миленик на Бернард Монтгомери, кој го гледал Симондс како најталентираниот канадски генерал во целата војна, а Монтгомери ги блокирал обидите на Крерар да го врати Симондс назад во Канада.[36]

Откако ќе се активира II корпус, Симондс ќе режира четири големи напади за време на битката кај Нормандија за пет недели: Операции Атлантик (канадскиот дел од операцијата Гудвуд), Пролет, Тотализирање и Трактабл. По операцијата „Пролет“, Симондс се обидел да го отпушти Фулкс како командант на 2-та канадска дивизија, пишувајќи дека Фулкс „не ги покажал вистинските квалитети да командува со 2-та дивизија“, но бил блокиран од Крерар, кој го задржал Фулкс.

 
Од лево кон десно: Кристофер Вокс, Хари Крерар, Сер Бернард Монтгомери, Брајан Хорокс, Гај Симондс, Даниел Спрај и Брус Метјус, сите сликани овде во февруари 1945 година за време на операцијата Веритабл.
 
Фелдмаршалот Сер Бернард Монтгомери позира за групна фотографија со неговиот персонал, војската, корпусот и командантите на дивизиите во Волбек, Германија, 22 март 1945 година. На сликата како стои во третиот ред, седми од лево, е генерал-полковник Гај Симондс.

За Тотализа (почеток на 7 август 1944 година), која вклучувала ноќен напад, биле измислени бројни помагала за навигација, заедно со силна поддршка од бомбардери. Откако научил од грешките на операцијата „Пролет“, Сајмондс го осмислил „Кенгур“, ран оклопен транспортер претворен од неоперативни оклопни возила „дефрокирани свештеници“.[37] Гранатштајн го карактеризирал планот како „брилијантен“,[38] со тоа што не го земал предвид неискуството на трупите. Двајцата команданти на оклопните дивизии задолжени да го водат нападот, Џорџ Кичинг и Станислав Мачек се спротивставиле на плановите на Симондс за напад со „тупаница“ на тесните фронтови, бидејќи им дозволувало на Германците да ги концентрираат своите сили за контранапад, но Симондс тврдел дека планираниот тежок бомбашки напад од американските бомбардери ќе ги дезорганизира Германците доволно за да се овозможи пробив.

За време на операцијата Тотализа, американските бомбардери кои требало да ги погодат германските линии, ја бомбардирале канадската артилеријата и областите на II канадски корпус, лошо дезорганизирајќи ја офанзивата.[39] Додека офанзивата била исфрлена од шините од американскиот „пријателски оган“, агресивниот Мајер ја искористил паузата за да го запре напредокот и на 1-та полска оклопна дивизија во Сент Ајњан и на 4-та канадска оклопна дивизија во Ланганери.[40] Планот на Симондс за Тотализа барал канадска тешка и средна артилерија да ги поддржи канадските и полските тенкови додека тие напредувале, но случајното американско бомбардирање на канадската артилерија му ја одзела очекуваната огнена поддршка на сојузничките оклопи. Сајмондс, знаејќи за слабоста на тенковите Шерман, кои биле и недоволно оклопни и недоволно оружени, планирал неговата артилерија да ги нокаутира Тигрите и Пантерите на Мајер и очекувал Германците веднаш да нападнат со својот оклоп. Следниот ден, Симондс ги испратил силите Вортингтон, составени од борбена група на полкот Британска Колумбија и полкот Алгонкин, кои тргнале во погрешен пресврт и биле уништени од Мејер кој ги испратил своите тенкови Тигар и Пантер против Шерманите.

Во септември 1944 година, Сајмондс привремено ја презел одговорноста за Првата канадска армија од генерал-полковник Хари Крерар, кој се опоравувал од напад на дизентерија, и го предводел ослободувањето на устието на реката Шелд. Кога Крерар ја продолжил командата со Првата армија, Симондс ја продолжил командата со II канадски корпус за ослободување на северозападниот дел на Европа.

Пензионирање и подоцнежни години

уреди

По пензионирањето од канадската армија, тој работел за осигурителната компанија Халифакс и за Торонто Брик и Асошиејтс. Тој бил активен со Кралското здружение за спасување на животот на Канада, Апелот Гурка, Канадскиот корпус на комесари и бил претседател на Националниот балет на Канада.

Тој ја критикувал владата дека бара поблиски врски со Соединетите држави,[41] и се спротивставил на потпирањето на јадреното оружје, заговарајќи силни конвенционални сили. Симондс предложил употреба на воздушно снабдување за да се намали ранливоста на армиските дивизиски синџири за снабдување. Скептичен кон застапниците на воздушната моќ, тој предвидел зголемена употреба на проектили. Тој верувал во „интеграција“ на одбранбените штабови, но се спротивставил на „обединувањето“ на вооружените сили на Хелиер. Во исто време, Сајмондс се спротивставил на плановите на Хелиер да ја „канадизира“ војската со тоа што ќе ги укине традиционалните британски униформи и чиновите на сите три служби и ќе наметне униформа и чинови во американски стил на обединетите канадски сили, предупредувајќи дека овој напад на традициите на канадската војска би го повредила моралот.[42]

Сајмондс бил почесен полковник на Кралскиот полк на Канада во времето на 100-годишнината од полкот во октомври 1962 година.[43] Нему му била понудена почесна диплома од Кралскиот воен колеџ на Канада што тој ја одбил, бидејќи се спротивставил на програмата за дипломи, плашејќи се дека долгиот мандат на цивилни инструктори несоодветно ќе влијае на наставната програма.[44] На 29 октомври 1971 година тој бил прогласен за придружник на Редот на Канада.[45]

Дијагностициран со рак на белите дробови, тој починал во Торонто на 15 мај 1974 година. Тој бил погребан на гробиштата Маунт Плесант во Торонто по богослужбата во црквата Грејс-на-Хил.

Наводи

уреди
  1. Granatstein 2005, p. 173.
  2. Delaney 2011, p. 190.
  3. Graham 1994, p. 9−5.
  4. Graham 1994, p. 42−44.
  5. Graham 1994, p. 15.
  6. Graham 1994, p. 17.
  7. Graham 1994, p. 24.
  8. Graham 1994, p. 33.
  9. 9,0 9,1 9,2 „Biography of Lieutenant-General Guy Granville Simonds (1903 – 1974), Canada“. generals.dk. Посетено на 2022-05-10.
  10. Graham 1994, p. 47−48.
  11. „Canada in the Second World War“. Juno Beach Centre (англиски). 2014-02-21. Посетено на 2022-05-10.
  12. Graham 1994, p. 55−57.
  13. Granatstein 2005, p. 154.
  14. Delaney 2011, p. 203−204.
  15. Granatstein 2005, p. 155.
  16. 16,0 16,1 Graham 1994, p. 66.
  17. Delaney 2011, p. 204.
  18. Graham 1994, p. 59.
  19. Graham 1994, p. 67.
  20. 20,0 20,1 20,2 20,3 Granatstein 2005, p. 156.
  21. 21,0 21,1 Graham 1994, p. 69.
  22. Granatstein 2005, p. 157.
  23. English (1991) p. 184.
  24. Morton (1999) p. 210.
  25. Dancocks, p. 124.
  26. English (1991) p. 184-185.
  27. English (1991) p. 185.
  28. Dancocks, p. 208.
  29. „Biography of Lieutenant-General Guy Granville Simonds (1903 – 1974), Canada“. generals.dk. Посетено на 2022-05-11.
  30. „Canada in the Second World War“. Juno Beach Centre (англиски). 2014-02-21. Посетено на 2022-05-11.
  31. 31,0 31,1 Granatstein 2005, p. 163.
  32. Dancocks, p. 221.
  33. 33,0 33,1 33,2 33,3 Perrun (2003) p.143
  34. English (1991) p. 191.
  35. English (1991) p. 186-187.
  36. English (1991) p. 186-188.
  37. Keegan, John. (1982) Six Armies in Normandy. New York: The Viking Press. p. 253.
  38. Granatstein 2005, p. 169.
  39. Perrun (2003) p.167-168
  40. Perrun (2003) p.168
  41. Graham 1994, p. 260−267.
  42. Morton (1999) p. 252.
  43. Graham 1994, p. 278.
  44. Graham 1994, p. 275−278.
  45. Graham 1994, p. 279.