Википедија

Второ послание на апостол Петар

книга од Библијата

Второ послание на апстол Петар — книга од Новиот завет на Библијата.

Авторот се претставува себеси како „Симон Петар“, слуга и апостол на Исус Христос“. Поради ова, посланието традиционално му се припишува на Апостол Петар, но највеќето стручњаци го сметаат дека се работи за псевдоним, а автор е некој или некои од неговите следбеници.[1][2][3][4][5] Се проценува дека посланието е напишано некаде меѓу 60 и 150 г. Оригиналот е напишан на коински грчки.

Авторство и датирање

уреди

Според самото послание, тоа е напишано од Апостол Петар, личен сведок на Христовите дела. Ако 2 Петар 3,1 (второто послание) се повикува на 1 Петар, примачите на писмото се разните цркви во Мала Азија (вид. 1 Петар 1,1).

Највеќето библисти заклучиле дека Петар не е авторот на ова послание, сметајќи го истото за псевдоепиграфско.[1][6][7][8][9][10] Причини за ова се јазичните разлики со 1 Петар, упоребата на Јудиното послание, можните алузии на гностицизмот од II век, бодрењето по одложената парусија (Второ пришествие) и слабата надворешна поддршка.[11]

Датумот на пишување на посланието е тешко одредлив. Ако се чита буквално, тогаш тоа би било 65–68 г. бидјеќи Петар умрел маченичка смет во 68 г. од режимот на Нерон и поради тоа што самиот автор знае дека му се наближува смртта 2 Петар 1,14 („бидејќи знам дека наскоро ќе го оставам моето тело, како што Господ наш, Исус Христос, ми откри“).[12]

Прашањата за авторството и датирањето се потесно поврзани. Стручњаците сметаат дека посланието е напишано некаде меѓу 60 и 150 г., поретпочитајќи 80-90 г.[13]

Рано ракописно сведоштво

уреди
 
Две страни од Бодмеровиот папирус VIII — денес најстариот извор на текстот од Второто послание на Петар.

Еве некои рани раскописи во кои се содржи оваа книга:

Грчки

уреди

Латински

уреди
  • Флериски ракопис (h; VI век, старолатински; делумен)[16]

Поврзаност со Посланието на апостол Јуда

уреди

Постои јасна врска меѓу текстовите на 2 Петар и Посланието на апостол Јуда.[17] Еве ги заедничките зачала:[18]

2 Петар Јуда
1,5 3
1,12 5
2,1 4
2,4 6
2,6 7
2,10–11 8–9
2,12 10
2,13–17 11–13
3,2-3 17-18
3,14 24
3,18 25

Канонско усвојување

уреди

Усвојувањето на посланието било предмет на распава поради неговото авторство, но не и отфрлање.[19] Прв кој изразил сомнеж за авторството бил Ориген (~185–254), иако самиот не дава образложение за тоа. Во негово време посланието било насекаде прифатено како канонско."[19]

Во друг дел од неговиот текст, се чини дека Ориген го прифаќа Петар како автор.[20] Пред Ориген, се сметало дека сè уште нема цврсти докази за да се дојде до став;[21] во делата на апостолските отци отсуствуваат непосредни цитати на посланието, макар што е забележано можно влијание врз делата на Климент Александриски († ~211), Теофил Антиохиски († ~183), Аристид Атински († ~134), Поликарп Смирнски († 155) и Јустин Философ († 165).[22][23][24]

Роберт Пичирили заблежал дека папата Климент Римски ги поврзува Јаков 1,8, 2 Петар 3,4 и Марко 4,26 во 1 Климент 23,3.[24]:59-65 Ричард Бокам и Питер Дејвис исто така забележале дека цитираното во 1 Климент 23,3 одговара на 2 Петар 3,4, но го сметаат дека станува збор за заеднички апокалиптички извор, употребен и во 2 Климент 11,2.[25][26]

Карстен Петер Тиде го надополнува Пичирили со дела на други дејци како Јустин Философ и Минуциј Феликс кои непосредно го користат 2 Петар и додава ново повикување на Климент (1 Клим. 9,2 = 2 Пет. 1,17).[27]

Во книжевните апокрофи 2 Петар се цитира во Ерминиот Пастир (95–160 г.),[28][29] Откровението на Петар (~125–135 г.),[30][31][32][33][34] Евангелието на Вистината (140–170 г.) и Тајната книга Јованова (120–180 г.).[35]

Евсевиј Кесариски (~275–339) од своја страна изразува сомнеж, што претставува најрано непосредно сведоштво за ова, макар што вели дека највеќето го прифаќаат текстот. Во времето на Јероним Стридонски (~346–420) посланието било веќе прифатено како канонско.[36]

Пешитата (Библијата според сириската традиција) не го содржи ова послание бидејќи го смета за некаконско.[37]

Содржина

уреди

Посланието започнува со обраќање до верниците при што апостолот ги повикува на покорност, побожност, трпение, добродетелство, разум, воздржување и љубов. Притоа, тој се повикува како на личното сведоштво на страдањата на Исус Христос, така и на старите пророци кои го проповедале божјото слово. Во продолжение, апостолот ги предупредува верниците на лажните пророци, истакнувајќи дека Господ секогаш ги казнува грешниците и ги поштедува праведниците, а во тој поглед наведува повеќе примери (паднатите ангели, потопот, судбината на Содом и Гомор, Ное, Лот) кои покажуваат дека лажните пророци ќе завршат во погибел. Посланието завршува со најавата на крајот на светот и со пораката до верниците да се подготвуваат за доаѓањето на Господ.[38]

За Посланието

уреди

Ова послание во голема мера се разликува од 1 Петар како по содржина, така и по стил. Неговиот автор, како и авторот на Евангелието според Лука и Делата на светите апостоли, е запознаен со книжевните обичаи, пишувајќи на повисок коински грчки отколку, на пример, Павловите писанија или Евангелието според Марко.[39] Употребени се горгијански фигури, својствени на азиската реторика (азијанизам),[40][41] чиј стил е сличен на оној на Игнатиј Богоносец и Посланието до Диогнет.[42] Ова води до ставот дека посланието, исто како 1 Петар, им е упатено на нееврејските христијани во Мала Азија.[43][44][45]

Посланието вели дека е напишано накратко пред смртта на апостолот (1,14), што може да не се содржело во изворниот текст. Аргументите за и против изворноста на овој исказ зависат од тоа дали толкувачот го прифаќа или одбива натприродното влијание врз животот на пишувачот.[46]

Во посланието Стариот Завет се спомнува 11 пати. Во 3,15-16 се спомнува едно од Павловите посланија. Некои сметаат дека 3,10 е во врска со 1 Сол 5,2, а 3,14 со 1 Сол 5,23.

Авторот на 2 Петар е запознаен со евангелската традиција, главно со Христовото преображение, 1,4 има е поврзано со Марко 9,1; 1,11 со Марко 9,1; 1,16 и 18 со Марко 9,2-10; 1,17 со Матеј 17,5; 1,19 со Марко 9,4;[47] и ветувањето за Второто пришествие, 3,10 со Марко 13,31 или Лука 21,33.[48]

Книгата исто така дели низа зачала Посланието на апостол Јуда — 1,5 со Јуда 3; 1,12 со Јуда 5; 2,1 со Јуда 4; 2,4 со Јуда 6; 2,5 со Јуда 5; 2,6 со Јуда 7; 2,10–11 со Јуда 8–9; 2,12 со Јуда 10; 2,13–17 со Јуда 11–13; 2,18 со Јуда 16; 3,2 со Јуда 17; 3,3 со Јуда 18; 3,14 со Јуда 24 и 3,18 со Јуда 25.[49] Бидејќи посланието на апостол Јуда е многу пократко од 2 Петар, и поради разни стилски поединости, меѓу библистите постои консензус дека Јуда е извор на сличните зачала во 2 Петар.[49][50]

Во 2 Peter 2,4 се спомнува Тартар како затвор за извесни паднати ангели. Тој е разработен во Јуда 6. Меѓутоа Јуда 6 јасно се повикува на Книгата на пророкот Енох. Бокам вели дека 2 Петар 2,4 е делумно зависен од Јуда 6 но независно се повикува на параенетичката традиција на која се заснова Јуда 5–7. Во оваа традиција спаѓаат Мудрост Сирахова 16,7–10, Дамаскиот документ 2,17–3,12, 3 Макавејска 2,4–7, Заветите на дванаесетте патријарси 3,4–5 и Мишненскиот синедрион 10,3.[51]

Поврзано

уреди

Наводи

уреди
  1. ↑ 1,0 1,1 Brown, Raymond E., Introduction to the New Testament, Anchor Bible, 1997, ISBN 0-385-24767-2. p. 767 „псевдонимноста на 2 Петар е посигурна од онаа на било кое новозаветно дело.“
  2. ↑ Ehrman, Bart (2005). Misquoting Jesus: The Story Behind Who Changed the Bible and Why. Harper Collins. стр. 31. ISBN 978-0-06-182514-9.
  3. ↑ Duff 2007, стр. 1271.
  4. ↑ Davids, Peter H (1982). Marshall, I Howard; Gasque, W Ward (уред.). The Epistle of James. New International Greek Testament Commentary (repr.. изд.). Grand Rapids, MI: Eerdmans. ISBN 0-80282388-2.
  5. ↑ Evans, Craig A (2005). Evans, Craig A (уред.). John, Hebrews-Revelation. Bible Knowledge Background Commentary. Colorado Springs, CO: Victor. ISBN 0-78144228-1.
  6. ↑ Erhman, Bart (2005). Misquoting Jesus: The Story Behind Who Changed the Bible and Why. Harper Collins. стр. 31. ISBN 978-0-06-182514-9.
  7. ↑ Moyise, Steve (9 декември 2004). The Old Testament in the New. A&C Black. стр. 116. ISBN 978-0-567-08199-5.
  8. ↑ Stephen L. Harris (1992). Understanding the Bible. Mayfield. стр. 388. ISBN 978-1-55934-083-0.
  9. ↑ Stephen L. Harris (1980). Understanding the Bible: a reader's guide and reference. Mayfield Pub. Co. стр. 295. ISBN 978-0-87484-472-6.
  10. ↑ Dale Martin 2009 (lecture). "24. Apocalyptic and Accommodation" на YouTube. Yale University. Accessed 22 July 2013. Lecture 24 (transcript) Архивирано на 6 септември 2014 г.
  11. ↑ Grant, Robert M. A Historical Introduction To The New Testament, chap. 14 Архивирано на 21 јуни 2010..
  12. ↑ Bauckham, RJ (1983), Word Bible Commentary, Vol. 50, Jude-2 Peter, Waco.
  13. ↑ Duff, J. (2001). 78. 2 Peter, in John Barton and John Muddiman (ed.), "Oxford Bible Commentary". Oxford University Press. p. 1271
  14. ↑ Nongbri, "The Construction of P. Bodmer VIII and the Bodmer 'Composite' or 'Miscellaneous' Codex," 396
  15. ↑ Eberhard Nestle, Erwin Nestle, Barbara Aland and Kurt Aland (eds), Novum Testamentum Graece, 26th ed., (Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft, 1991), p. 689.
  16. ↑ Gregory, Caspar René (1902). Textkritik des Neuen Testaments. 2. Leipzig: Hinrichs. стр. 609. ISBN 1-4021-6347-9.
  17. ↑ Callan 2004, стр. 42.
  18. ↑ Robinson 2017, стр. 10.
  19. ↑ 19,0 19,1 Donald Guthrie, Introduction to the New Testament 4th ed. (Leicester: Apollos, 1990), p. 806.
  20. ↑ M. R. James, "The Second Epistle General of St. Peter and the General Epistle of St. Jude", in Cambridge Greek Testament (1912), p. xix; cf. Origen, Homily in Josh. 7.1.
  21. ↑ Donald Guthrie, Introduction to the New Testament 4th ed. (Leicester: Apollos, 1990), p. 807.
  22. ↑ Bigg 1901, 202–205.
  23. ↑ J. W. C. Wand, The General Epistles of St. Peter and St. Jude (1934), p. 141.
  24. ↑ 24,0 24,1 Picirilli, Robert E. (мај 1988). „Allusions to 2 Peter in the Apostolic Fathers“. Journal for the Study of the New Testament. 10 (33): 57–83. doi:10.1177/0142064X8801003304. S2CID 161724733.
  25. ↑ Bauckham 1983, 283–84.
  26. ↑ Davids, P. H. (2004). “The Use of Second Temple Traditions in 1 and 2 Peter and Jude,” in Jacques Schlosser, ed. The Catholic Epistles and the Tradition, Bibliotheca Ephemeridum Theologicarum Lovaniensium 176; Leuven: Peeters Publishers, 426–27.
  27. ↑ Thiede, C. P. (1986). A Pagan Reader of 2 Peter: Cosmic Conflagration in 2 Peter 3 and the Octavius of Minucius Felix. Journal for the Study of the New Testament, 8(26), 79–96.
  28. ↑ Osburn, D. Carroll. (2000). "Second Letter of Peter", in Eerdmans Dictionary of the Bible, pp. 1039.
  29. ↑ Elliott, John. (1993). "Second Epistle of Peter", in Anchor Bible Dictionary 5. pp. 282–87, at 287.
  30. ↑ Elliott 1993, 283.
  31. ↑ C. Detlef G. Müller (1992). "Apocalypse of Peter", in Schneemelcher, New Testament Apocrypha, vol. 2, pp. 620–38.
  32. ↑ Bigg 1901, 207.
  33. ↑ Spicq 1966, 189.
  34. ↑ Bauckham 1983, 162.
  35. ↑ Helmbold, Andrew (1967). The Nag Hammati Gnostic Texts and the Bible. Grand Rapids, pp. 61.
  36. ↑ Donald Guthrie, 1990, Introduction to the New Testament 4th ed. Leicester: Apollos, pp. 808–9, макар што напоменат е исклучокот на сирискиот канон, во кој е усвоен некаде околу 509 г.; погл. Јероним Стридонски, За знаменитите мажи, Глава 1.
  37. ↑ „Table of Contents“. ܟܬܒܐ ܩܕܝ̈ܫܐ: ܟܬܒܐ ܕܕܝܬܩܐ ܥܛܝܼܩܬܐ ܘ ܚ̇ܕܬܐ. [London]: United Bible Societies. 1979. OCLC 38847449.
  38. ↑ „Новиот завет на нашиот Господ Исус Христос“, во: Свето писмо на Стариот и на новиот завет (трето издание). Свиндон: Британско и инострано библиско друштво, Скопје: Македонска книга, 1998, стр. 182-184.
  39. ↑ Helmut Koester, 1982, Introduction to the New Testament, Vol. One: History, Culture and Religion of the Hellenistic Age, Fortress Press/Walter de Gruyter. pp. 107–10.
  40. ↑ Reicke 1964, 146–47.
  41. ↑ Kelly 1969, 228.
  42. ↑ Aune, David E. (2003). The Westminster Dictionary of New Testament and Early Christian Literature and Rhetoric. Westminster John Knox Press. pp. 199
  43. ↑ Köstenberger, Andreas J; Kellum, Scott L, and Quarles, Charles L. (2012). The Lion and the Lamb. B&H Publishing Group, pp. 338–39
  44. ↑ Chaine 1939, 32–3.
  45. ↑ Knoch 1990, 199.
  46. ↑ Davids, Peter H. (2006). The Letters of 2 Peter and Jude. Wm. B. Eerdmans. стр. 126. ISBN 978-0-80283726-4.
  47. ↑ Longenecker, Richard N. (2005). Contours of Christology in the New Testament, pp 280–81.
  48. ↑ Werse 2016, 124.
  49. ↑ 49,0 49,1 T. Callan, "Use of the Letter of Jude by the Second Letter of Peter", Biblica 85 (2004), pp. 42–64.
  50. ↑ The Westminster dictionary of New Testament and early Christian literature, David Edward Aune, p. 256
  51. ↑ Christian-Jewish Relations Through the Centuries By Stanley E. Porter, Brook W. R. Pearson

Надворешни врски

уреди
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Второ_послание_на_апостол_Петар&oldid=5150572“