Брзак

Брзак — село во Општина Куманово.

Брзак
Брзак Местоположба на Брзак во Македонија Брзак на карта
Координати 42°3′56″N 21°40′32″E
Општина	Куманово
Население	67 жит. (поп. 2021)
Шифра на КО	17012
Надм. вис.	366 м
Брзак на општинската карта Атарот на Брзак во рамките на општината
Брзак на Ризницата

Географија и местоположба

Брзак — село во општина Куманово. Селото се наоѓа по патот Куманово-Скопје. Селото е оддалечено 27км јужно од Куманово, и 31км североисточно од Скопје.

Историја

Брзак е младо село. Основано е во 1922 година на атарот на селото Агино Село. Споменатата година државните власти колонизирале три српски домаќинства од селото Брзан кај Велика Плана, и по тоа село, селото Брзак го добило денешното име. После доселувањето на основачите на селото, во селото се доселиле и други колонисти, и тоа од: Лика (Орлиќи и Дозет), Црна Гора (Цариќи), од околината на Пирот (Јовановиќи), и од околината на Лесковац (Соколовиќи).

Во време на Втората светска војна бугарските власти ги иселиле повеќето српски колонисти, а на нивно место набрзо се доселиле Македонци од кривопаланечко.

Население

Население во минатото

Година Нас. ±% 1948 101 —     1953 87 −13.9% 1961 99 +13.8% 1971 106 +7.1% 1981 105 −0.9%	Година Нас. ±% 1991 107 +1.9% 1994 88 −17.8% 2002 104 +18.2% 2021 67 −35.6%

Во 2002 година во селото Брзак имало 104 жители.

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 67 жители, од кои 49 Македонци, 7 Срби, 2 останати и 9 лица без податоци.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година	1900	1905	1948	1953	1961	1971	1981	1991	1994	2002	2021
Население	—	—	101	87	99	106	105	107	88	104	67

Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.

Родови

Брзак е српско-македонско село.

Според истражувањата од 1963 година, родови во селото се.

• Српски: Јаќимовиќи (3 к.) доселени се во 1930 година од селото Горњи Козји Дол во Горна Пчиња; Милосављевиќи (1 к.), Спасиќи (2 к.), Цветковиќи (3 к.) и Јанковиќи (1 к.) доселени се во различен период од селото Радовница во Горна Пчиња; Јовчиќи (1 к.) доселени се во текот на Втората светска војна од селото Шајинце во Горна Пчиња; Момчиловиќи (1 к.) и Костиќи (1 к.) најмлади доселеници. Првите се доселени од селото Стари Глог кај Врање. А вторите се доселени од селото Средњи Дел кај Врање.
• Македонски: Арсовци (2 к.) и Јовановци (1 к.) доселени се во текот на Втората светска војна од Кривопаланечко (првите од Жидилово, а вторите од Герман).

Надворешни врски

• Брзак на Ризницата