Длабочелен смок
| Длабочелен смок | |
|---|---|
| |
| Научна класификација | |
| Царство: | Животни |
| Колено: | Хордови |
| Потколено: | ’Рбетници |
| Класа: | Влекачи |
| Ред: | Лушпари |
| Подред: | Змии |
| Семејство: | Смокови |
| Род: | Длабочелен смок |
| Вид: | Длабочелен смок |
| Научен назив | |
| Malpolon monspessulanus (Hermann, 1804) | |
| Синоними | |
Длабочелен смок (науч. Malpolon monspessulanus) — вид на слабо отровна змија од семејството на смоковите (Colubridae).
Распространетост
уредиОва е мошне честа змија во Македонија[4] и низ Средоземјето.[5] Научното име monspessulanus претставува латинизација на градот Монпелје во јужна Франција.[6]
Опис
уредиДлабочелниот смок достигнува должина од 2 м и може да тежи до 1,5 кг.
Поведение и исхрана
уредиЗмијата е активна преку ден и се храни претежно со гуштери.[5]
Отровност
уредиИако е отровен, познати се само неколку случаи на каснување и затоа не претставува никаква опасност за луѓето. Забите се сместени во заднината, а самиот отров е мошне малку токсичен и, во случај на каснување, лечењето е симптоматично.[7] Поради мирољубивоста, длабочелникот смок е мошне распространет, дури и во населени подрачја.
Еволуција
уредиГенетските наоди укажуваат на тоа дека видот води потекло од северноафриканското подрачје Магреб и дека се преселил во југозападна Европа пред 83.000 до 168.000 години, а уште порано во југоисточна Европа и западна Азија.[5] Длабочелниот смок е во најблиско сродство со северноафриканските и арапските видови качулест длабочелен смок или „лажна кобра“ (Malpolon moilensis) и со фосилниот вид од плиоценска Шпанија наречен Malpolon mlynarskii, со кои го сочинува родот длабочелен смок (Malpolon).
Подвидови
уредиПостојат три главни подвида на длабочелен смок. Постои големо генетско разидување помеѓу западниот подвид (M. m. monspessulanus) и двата источни подвида (M. m. insignitus и M. m. fuscus), поради што е предложено источниот да биде прогласен за посебен вид. Се смета дека овие две групи се одвоиле некаде пред 3,5 до 6 милиони години.[5] Во 2006 г. е опишан и четврт подвид — M. m. saharatlanticus.
M. m. monspessulanus
уредиM. m. monspessulanus живее во југозападна Европа (Шпанија, Португалија, јужна Франција и северозападна Италија)[6] и западен Магреб, каде се ареќава во Мароко и приморските делови на Алжир (источно од градот Алжир). На средината на телото обично има 19 реда грбни лушпи и темно „седло“ во предниот дел кај мажјаците. M. m. monspessulanus има еден средиштен израсток на тилната коска кој образува изразена мамуза свртена наназад; двата источни подвида имаат два неизрасени коскени израстока. Европските и северноафриканските видови немаат забележителни генетски или морфолошки разлики, што укажува на скорешна преселба во Европа.[5]
M. m. insignitus
уредиM. m. insignitus живее од источно Мароко до (и заклучно со) Алжир и од средоземните краишта на Тунис до западна Сирија, вклучувајќи го Кипар. Во Мароко западен Алжир се среќава на повисоки места од M. m. monspessulanus. Обично име 19 реда грбни лушпи на средината на телото, но мажјаците го немаат темното „седло“. Често имаат тесни бледи надолжни пруги. Податоците од низите на генот цитохром b укажуваат на тоа дека се парафилетски во однос на M. m. fuscus, при што кипарскиот M. m. insignitus е во поблиско сродство со грчкиот M. m. fuscus отколку со северноафриканскиот M. m. insignitus.[5]
M. m. fuscus
уредиM. m. fuscus се среќава во југоисточна Европа, Турција, северен Ирак и западен Иран.[5] Се разликува од M. m. insignitus по тоа што има само 17 реда грбни лушпи на средината на телото.[5]
M. m. saharatlanticus
уредиM. m. saharatlanticus живее на подрачјето од Бу Изакарн во Мароко до Дахла во Западна Сахара и на север до Аулуз и Тафраут.[6]
Потешкотии при разликувањето
уредиДлабочелните смокови што се среќаваат во посувите подрачја во Сирија, Јордан и Ирак напати се тешки за распознавање бидејќи имаат или 17 или 19 реда, што значи дека истовремено можат да личат на M. m. fuscus и на M. m. insignitus.[5]
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ Martínez-Solano I, Corti C, Pérez Mellado V, Sá-Sousa P, Pleguezuelos JM, Cheylan M. 2008. Malpolon monspessulanus. In: IUCN 2009. IUCN Red List of Threatened Species. Version 2009 февруари <www.iucnredlist.org> посет. 22 ноември 2009 г
- ↑ Boulenger GA. 1896. Catalogue of the Snakes in the British Museum (Natural History). Volume III., Containing the Colubridæ (Opisthoglyphæ and Proteroglyphæ), ... London: Trustees of the British Museum (Natural History). (Taylor and Francis, printers). xiv + 727 pp. + Plates I-XXV. (Cœlopeltis monspessulana, pp. 141-143).
- ↑ The Reptile Database. www.reptile-database.org.
- ↑ Петковски, С; В. Сидоровска и Г. Џукиќ (2000/1). „Биодиверзитетот на фауната на змиите (Reptilia: Serpentes) во Македонија“ (PDF). Екол. Зашт. Живот. Сред. Скопје. 7 (1–2): 41–54. Проверете ги датумските вредности во:
|date=(help)[мртва врска] - ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 5,6 5,7 5,8 Carranza, S.; Arnold, E.N.; Pleguezuelos, J.M. (2006). „Phylogeny, biogeography, and evolution of two Mediterranean snakes, Malpolon monspessulanus and Hemorrhois hippocrepis (Squamata, Colubridae), using mtDNA sequences“. Molecular Phylogenetics and Evolution. 40 (2): 532–546. doi:10.1016/j.ympev.2006 март 028 Проверете ја вредноста
|doi=(help). PMID 16679033. - ↑ 6,0 6,1 6,2 „Malpolon monspessulanus HERMANN, 1804“. J. Craig Venter Institute. Посетено на November 22, 2009.
- ↑ Pommier, Philip; de Haro, Luc. (2007). „Envenomation by Montpellier snake (Malpolon monspessulanus) with cranial nerve disturbances“. Taxicon. 50 (6): 868–869. doi:10.1016/j.toxicon.2007 јуни 008 Проверете ја вредноста
|doi=(help).
Надворешни врски
уреди
Длабочелен смок на Викивидовите ?
| „Длабочелен смок“ на Ризницата ? |
- „Длабочелен смок“ — Енциклопедија на живиот свет
- Портал посветен на длабочелниот смок Архивирано на 9 октомври 2012 г. (германски)