Руско-турска војна (1686-1700)

Руско-турската војна од 1686-1700 претставува дел од заедничките напори на европските сили да се спротивстават на Османлиското Царство. Поголемиот дел од оваа војна е позната и како Голема турска војна.

Руско-турска војна (1686–1700)
Дел од Руско-турски војни
Зазимање на Азов од страна на рускиот император Петар Велики
Датум 1686–1700 Место Крим, Азов Исход Отоманците го признале заземањето на Азов од страна на Русите
Завојувани страни
Царство Русија Хабсбуршка империја Полско-литванска Државна Заедница Козаци	Отоманско Царство Кримско ханство

Руско-турската војна започнала кога Царство Русија се приклучила на европската анти-османлиска коалиција предводена од Хабсбуршка Австрија, Полско-литванската Државна Заедница и Венецијанската Република, во 1686 година. За време на војната, руската армија организирала два поголеми походи: Кримска кампања (1687 и 1689) и Азовска кампања (1695 и 1696). Војната завршила со потпишување на договор во Цариград во 1700 година.

Позадина

Руско-турската војна (1676-1681) завршила со потпишување на договор според кој двете земји требало да се воздржат од напади во следните 20 години. Западна Украина заедно со Подолија останале во составот на Османлиското Царство. Во следните години Османлиите воделе неуспешна опсада на Виена во 1683 година по кое следувале и губење на терирории во Европа на сметка на Османлиите.

Но во времето на царица Софија односите меѓу двете земји добиле нов карактер кога Русија започнала да ги напаѓа териториите кај Крим. Ова бил еден од првите конфликти во кои Османлиите морале да се бранат, наместо да напаѓат. Во 1684 година Русија се приклучила кон Светата лига а според договорот Полска морала да го отстапи Киев на Русија. Договорот бил склучен на 21 април 1686 година.

Кримски поход

Во 1686 година лотарингскиот војвода го освоил Офен, во 1687 година големиот везир Сулејман паша доживеал пораз кај Мохач. Поразот на османлиската армија предизвикало бунт меѓу јаничарите по кое Мехмед бил симнат од власт а на негово место бил поставен неговиот брат Сулејман II, кој не бил способен да владее. Вонјата продолжила и во времето на Ахмед II (1691-95) и Мустафа II (1695-1703). Венецијанците нападнале во Егејско Море, Австријците го освоиле Белград (но наскоро пак биле принудени да го напуштат) и сите значајни тврдини на Унгарија, Славонија и Трансилванија, Полјаците пак зазеле дел од Молдавија.

Кримскиот поход го започнале Русите на чело со кнезот Василиј Голоцин. Кон нивните сили се присоединиле и украинските козаци. И покрај тоа што козачкиот хетман Самоилович бил негативно настроен кон сојузот меѓу Москва и Полско-литванската Државна Заедница, сепак зел учество во првиот кримски поход. Овој поход бил неуспешен главно поради неговата организација па затоа Голицин се повлекол.

Во пролетта на 1689 година, Голоцин на чело со 112.000 армија направил втор поход кон Крим. Во првата битка тој ги победил Кримските Татари, но поради недостатокот на вода и појавата на епидемија меѓу војниците довело тој повторно да се повлече.

Азовски поход

Азовскиот поход е назив за походот кој бил преземан од страна на Руското царство против Османлиското Царство. Целта на Петар Велики била Русија да излезе на Азовско Море и Црно Море. Походот започнал во 1695 година.

Првиот поход започнал во есента 1695 година кога рускиот цар Петар Велики по долината на река Дон со околу 30.000 војници и 170 топови, се упатил кон Азовско Море. По два неуспешни напади на 5 и 25 септемврим Русите морале да се повлечат на 1 октомври. Другиот дел од армијата, околу 120.000 војници, под команда на Борис Шереметиев се преместила по долината на реката Днепар, каде успеале да заземат две тврдини, но сепак не биле во можност да ги зачуваат своите позиции па се повлекле главно поради недостаток на флота.

Кон крајот на истата година, 1695 година, започнале приопреми за нов поход. Коњаницата броела околу 70.00 војници. Во периодот помеѓу 23 и 26 април, под раководство на Алексеј Шејн, руската армија тргнала кон Азовско Море. Од друга страна пак, Петар Велики со 29 бродови се упатиле по реката Дон и Воронеж. На 27 мај војските го блокирале Азов. По започнувањето на борбите, на 14 јуни дошло до поразување на Османлиите.

Мировен договор

Цариградскиот мировен договор бил склучен на 3 јули 1700 година и истиот ставил крај на Руско-турската војна. Според договорот, Османлиите ги срушиле тврдините кои се наоѓале по долината на реката Днепар, Руската Империја го добила Азов и околината околу него, а Петар Велики ја осигурил неутралноста на Османлиското Царство во Големата северна војна.