Википедија

Замок Висконти (Павија)

Замокот Висконти во Павија е средновековен замок во Павија, Ломбардија, Северна Италија. Изграден е после 1360 година за неколку години од Галеацо II Висконти, господар на Милано, тој го користел како суверена резиденција за него и неговиот син Џан Галеацо, првиот војвода од Милано.[1] Неговите широки димензии го поттикнале Петрарка, кој ја посетил Павија во есента 1365 година, да ја нарече „огромна палата во тврдината, навистина извонредна и скапа градба“.[2] [3] [4] Во непосредна близина на замокот, Висконти создале огромен парк со ѕидови кој стигнал до Повелба во Павија, картуски манастир основан во 1396 година од страна на Висконти и сместен на околу 7 км на север.[1] [5]

Замокот Висконти во Павија

Во 16 век, артилериски напад на Павија уништил едно крило и две кули на замокот. Фреските што целосно ги украсувале просториите на замокот денес се речиси целосно изгубени.[3] Замокот бил седиште на библиотеката Висконти до неговото пренесување во Париз во 1499 година[6] Денес, тој е домаќин на граѓанските музеи во Павија.[7]

Историја

уреди

Период на Висконти-Сфорца (1360-1535)

уреди

Галеацо II Висконти и неговиот син Џан Галеацо (14 век)

уреди

Во 1359 година Висконти од Милано ја освоиле Павија. Градот станал дел од западниот дел од териториите на Висконти, управувани од Галеацо II Висконти. Неговата идеја да изгради замок потекнува од античката улога на Павија како главен град на Ломбардското Кралство и амбицијата на Висконти да ја прошират својата доминација на нејзината територија. Тој го избра местото на замокот во највозвишениот дел на Павија, во правец на Милано. Таму, тој создал цитадела, изолирана со ров од остатокот од градот. Замокот го окупирал источниот дел од цитаделата.[1][3]

Замокот бил замислен како резиденцијална палата за да биде домаќин на суверениот суд, канцеларијата и семејството на владетелот. Воените функции биле концентрирани во Цитаделата надвор од замокот.[1][7] Изградбата започнала во 1360 година и била завршена за околу пет години. Замокот се протегал на квадратна површина со страни долги 142 метри. Внатрешно, четирите страни имаа серија од единаесет квадратни соби, издигнати на два ката. Секоја соба добивала светлина преку еден обоен прозорец со поглед на ров. На аглите на замокот биле подигнати четири квадратни кули, високи 43 метри. На подот на четирите кули беа отворени млечни прозорци.

 
Надворешен обоен прозорец

Четирите страни внатре беа свртени кон дворот со трем на приземјето и чардак, отворен преку четири светлосни прозорци, на првиот кат. Кренелни покриви ги покриваа крилата и кулите.[3][8]

 
Тремот на приземје

Архитектот на замокот е непознат. Некои детали, како што се внатрешниот квадратен модул и прозорците со четири светла, привремено го идентификуваат венецијанскиот архитект Бернардо да Венеција, кој сепак бил активен во Павија дури по 1389 година.[9][7]

 
Зимски поглед на чардак на првиот кат од југозападната страна со прозорците со четири светла

По завршувањето на замокот, под владеење на Џан Галеацо, чардакот на првиот кат бил изменет за да биде попогоден за живеење. На северозападната и југоисточната страна, четирисветлените прозорци беа редуцирани соодветно на едносветлени и мулионирани прозорци.[7] Висконти вложиле голем напор да ги украсат сите простории на замокот со фрески. Бидејќи локалните сликари не биле доволни, Галеацо II и неговиот син побарале од Гонзага, владетели на Мантуа, да ги испратат во Павија сите сликари што се достапни таму во неколку наврати.[3] Североисточната страна беше домаќин на апартмани, најбогати со декорација. Големата сала за лов зафаќа три квадратни модули на првиот кат и е најистакнатата просторија во замокот. Со поглед кон паркот Висконти, тој бил целосно фрески со сцени од лов и користен од семејството на Господ како трпезарија.[3][10] Големо влијание врз посетителите имала Собата на огледалата, просторија на приземјето со свод и ѕидовите покриени со мали, украсени чаши што ја рефлектираа сончевата светлина.

 
Паркот Висконти.

Во 1385 година, Џан Галеацо Висконти го соборил својот вујко Бернабо и станал единствен владетел на Милано и на териториите на Висконти.[1][11] Тој продолжил целосно да живее во Павија. Тој водел чести воени кампањи против блиските локални сили од замокот, правејќи ја Павија престолнина на територијата која постојано се зголемува.[1]

Западната кула била домаќин на библиотеката Висконти, огромна збирка книги собрана од Галеацо II и проширена од неговиот син. По освојувањето на Падова од страна на Висконти, библиотеката добила неколку книги кои припаѓале на Петрарка.[1] Џефри Чосер се претпоставува дека ја посетил библиотеката Висконти во 1378 година.[12]

Од Филипо Марија Висконти до Лудовико ил Моро (15 век)

уреди

По смртта на Џан Галеацо во 1402 година, Павија ја изгубила важноста за Милано како главен град на доминациите на Висконти. Сепак, Висконти продолжиле да го украсуваат замокот. Писанело работел во Милано во 1440 година, а Филипо Марија Висконти (син и наследник на Џан Галеацо) го замолил да ја наслика големата фреска подоцна посведочена во една од собите на замокот.[3]

Франческо I Сфорца, војвода од Милано од 1450 година, се договорил да ги зачува украсите. Во 1457 година тој го повикал Бонифацио Бембо да ја обнови Големата ловечка сала. Пред бракот на Галеацо Марија Сфорца со Бона од Савој во 1468 година, Бембо повторно бил повикан во Павија да ги обнови постоечките фрески.[3]

 
Женски кадифени влечки, пронајдени во замокот за време на реставрации во 1955 година, втората половина на 15 век, граѓански музеи во Павија

На 17 јануари 1491 година, во војводската капела на замокот, Лудовико Сфорца се оженил со Беатрис д'Есте, ќерка на Ерколе I д'Есте, војводата од Ферара. Истата година Лудовико ил Моро ги префрлил Џан Галеацо Сфорца и неговата сопруга Изабела од Арагон во замокот, кои живееле тука до 1495 година, годината на сомнителната смрт на Џан Галеацо Сфорца, и каде што го создале брилијантниот суд.[13]

Штети нанесени за време на Италијанските војни (16 век)

уреди

Од крајот на 15 век, Миланското Војводство било во центарот на конфликтот меѓу Франција и Светото Римско Царство.[11] Последователните чести војни предизвикале штети на замокот Павија и паркот Висконти.

Во 1498 година, Луј Орлеански, внук на Валентина Висконти (ќерка на Џан Галеацо и Изабел од Валоа ), станал крал на Франција како Луј XII. Следната година, барајќи наследни права против куќата Сфорца, тој го нападна Војводството Милано и ја окупирале Павија.[11] За време на француското владеење, околу половина од книгите на библиотеката Висконти биле пренесени во Париз.[6]

Во 1512 година, по битката кај Равена, Французите се повлекле од Павија, а Сфорца се вратиле на власт. Франсоа I, наследникот на Луј XII и потомокот на Валентина Висконти, ја поразил Сфорца во битката кај Марињано во 1515 година и повторно ги освоил Милано и Павија. Французите наишле на противењето на императорот Карло V, кој ја бранел империјалната улога како доделувач на титулата војвода од Милано. Битката кај Павија во 1525 година завршила со нова војна со пораз на Франција и затворање на Франсоа I.[11] Битката значително ги оштетила ѕидовите на паркот Висконти, предизвикувајќи почеток на неговото распаѓање.[10]

По ослободувањето на Франсоа I, Французите повторно ја нападнале Павија во војната за Лигата на коњак. Одет де Фоа, виконт на Лотрек, го опсадил замокот во 1527 година. Француската артилерија ја уништила североисточната страна со двете соседни кули. Најистакнатиот дел од замокот, богато украсените сеињурски апартмани, се срушени и затоа се изгубени.[3] [10] Војната повторно завршила со пораз на Франција. Павија и Миланското Војводство дефинитивно се вратија во Светото Римско Царство. Членовите на куќата Сфорца биле вратени како војводи од Милано и владетели на Павија.[11]

Во 1535 година, по смртта без наследниците на Франческо II, последниот Сфорца војвода, Карло V го презел директното владеење со Павија. По него, Павија останала под власта на неговите наследници, членови на Хабсбуршката куќа.[11]

Шпански и австриски периоди (1535-1796)

уреди

Павија и нејзиниот замок ја следеле судбината на другите хабсбуршки поседи во Ломбардија, првично како дел од Шпанското Кралство, а потоа, по Војната за шпанското наследство, под австриска власт. Шпанскиот режим ги изградил новите градски ѕидини долж границата што ја вклучувала уништената североисточна страна на замокот. Бастион од ѕидините го окупирал тој простор. Оттогаш, шпанските ѕидини го одвоиле паркот Висконти од замокот.[10]

 
Скратената југоисточна страна; лево, остатоците од шпанските ѕидини се видливи каде некогаш стоела североисточната страна уништена во 1527 г.

Касарна за француските, австриските и италијанските војски (1796-1920)

уреди

Наполеонските сили ја окупирале Павија во 1796 година за време на првата италијанска кампања. Француската војска го трансформирала замокот во касарна. За да го заштитат од артилериските напади, тие го покриле покривот со земја, предизвикувајќи инфилтрации и влага што ја оштетиле зградата.[10] Во ерата на Наполеон, леарницата била повторно отворена и зголемена, а замокот станал артилериски арсенал на Кралството Италија, функција која ја задржала до 1814 година, кога леарницата била дефинитивно затворена.[14] Австријците, по нивното враќање во 1815 година, продолжиле да го користат замокот како барака. По италијанското обединување во 1859-1860 година, замокот преминал на италијанската армија. Во него имало место за 1200 мажи и 600 коњи.[10] Долготрајната воена употреба на замокот била главната причина за влошувањето на фреските што ги украсувале неговите простории.[7]

Во втората половина на 19 век била изградена железницата Павија-Кремона. Следејќи ја линијата по должината на ровот на шпанските ѕидини, тој минувал одоздола низ двата нивни бастиони. [10]

Реставрација во 20 век

уреди

Воената употреба престанала во 1920 година. Реставрации и трансформации го прилагодиле замокот на јавна услуга и завршиле во 40-тите.[7] Реставрацијата ги зачувала постоечките форми на замокот. Два обоени прозорци на југоисточното крило биле модифицирани и вратени во нивната оригинална верзија со осветлени прозорци од 14 век.[7]

 
Еден од двата четири-светлени прозорци на југоисточната чардак обновен во првобитната форма; на позадината, четирисветлените прозорци од југозападната страна

Денес

уреди
 
Равелот на северозападната страна со влезот во граѓанските музеи во Павија

Замокот е домаќин на Граѓанските музеи на Павија. Тие ги вклучуваат: Уметничка галерија Маласпина, Археолошки музеј и сала Лонгобард, средновековни и ренесансни секции, галерија на слики од 19 век (колекција Мороне), Музеј на Ризоргименто, музеј Робеки Брикети и Криптата на Сант Еузебио. Во западната кула, каде некогаш постоела библиотеката Висконти, виртуелната реконструкција овозможува консултација со книгите што некогаш се чувале таму.[6] Собите со зачуваните фрески и украси може да се посетат како дел од турата на музеите.[7]

 
Џентиле да Фабриано, Девојка, 1393 година.

Во портикот на приземјето има траги од првата сликовна декорација со геометриски фигури, додека на сводовите е насликано ѕвезденото небо, нарачано од Галеацо II за целиот замок во 1366 година. Меѓутоа, геометриската слика морало да остави простор, во ѕидовите, и на фигуративните сцени. Остатоци од фрески, кои го прикажуваат погледот на Павија (јужно крило, трет распон) и витези (западно крило, шести и осми распони) кои датираат од седмата деценија на четиринаесеттиот век и неодамна му се припишуваат на Џусто де Менабуи. Некои врати отворени кон портота сè уште го задржуваат натписот со готски знаци што го идентификува влезот во просториите што се користат како канцеларии, вклучувајќи ја и онаа наменета за сметководството на војвотката Катерина Висконти.[15] На приземјето на југозападната кула се наоѓа „сината соба“, резултат на сликовните интервенции од 1469 година, особено раскошна во скапоценоста на техниките и материјалите што се користат. Декорацијата е составена од квадрати со подигнати и позлатени рамки, кои ги делат ѕидовите, секогаш во релјеф и покриени со златни фолии се хералдичките мотиви (лилјаните на Франција и амблемите на Сфорца) и ѕвездите, на наизменично сина и зелена позадина. На приземјето, веднаш десно од јужниот влез, се наоѓа капелата, со правоаголен план и ребра сводови, на порталот на капелата има синопија на која е прикажана Пиета, од Мишелино да Безоцо,[15] додека внатре има фрески, како што се Геометрија или Благословот Христос, од Андреа да Болоња.[15]

 
Сината соба

Исто така во капелата, двајцата светци Стефан и Леонард, се насликани на плоштадите, еден спроти друг, на столбовите на лакот што ја дели просторијата на два заливи, биле погубени подоцна, но во последната четвртина од Трите сто, и се дело на ломбардски мајстор. Исто така, на приземјето е „собата на гулабите“ каде на црвеникава позадина се менува девизата Висконти од Колумбина со мотото „à bon droit“, усвоено од Џан Галеацо, и она на планината со трите шишарки и мотото „mit Zeit“, овие фрески, како оние во „сината соба“, датираат од интервенциите од 1469 година. На првиот кат (благородниот кат, каде се наоѓале војводските станови, библиотеката, во кулата на југозападниот агол и канцеларијата, југоисточна кула, од која сè уште е зачуван натписот на вратата) се наоѓа „соба на деверушите“ каде што има две фрески, кои прикажуваат дами во природна големина пред жива ограда од рози кои датираат од сликовните интервенции промовирани од Џан Галеацо во 1393 година и неодамна му се припишуваат на Џентил да Фабриано, кој во тие години работел во Павија.[15]

Во внатрешниот двор, од страната каде што недостасуваат едно крило и две кули за артилерискиот напад од 1527 година, видливи се остатоците од шпанските ѕидини.

Поврзано

уреди

Наводи

уреди
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Bueno de Mesquita 1941.
  2. ↑ Wilkins 1958.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 Welch 1989.
  4. ↑ Petrarch 2005.
  5. ↑ Brambati 2016.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Laskaris 2016.
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 Tolomelli 2016.
  8. ↑ Calzecchi Onesti 1934.
  9. ↑ Conti, Hybsch & Vincenti 1990.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 10,6 Vicini 1991.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 11,4 11,5 Black 2009.
  12. ↑ Coleman 1982.
  13. ↑ „Gian Galeazzo Maria Sforza“. Treccani Dizionario Biografico degli Italiani. Посетено на 3 September 2022.
  14. ↑ Zucca 1992.
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 15,3 Cairati 2021.

Извори

уреди
  • Black, Jane (2009). Absolutism in Renaissance Milan. Plenitude of power under the Visconti and the Sforza 1329–1535. Oxford: Oxford University Press. ISBN 9780199565290.
  • Brambati, Marta (2016). „Da Pavia a Certosa“. Во Musei civici di Pavia (уред.). Pavia visconteo-sforzesca. Il Castello, la città, la Certosa (италијански). Milano: Skira. стр. 71–89. ISBN 978-88-572-3051-1.
  • Bueno de Mesquita, Daniel Meredith (1941). Giangaleazzo Visconti, Duke of Milan (1351-1402): a study in the political career of an Italian despot. Cambridge: Cambridge University Press. ISBN 9780521234559. OCLC 837985673.
  • Cairati, Carlo (2021). Pavia viscontea. La capitale regia nel rinnovamento della cultura figurativa lombarda. Vol. 1: castello tra Galeazzo II e Gian Galeazzo (1359-1402) (италијански). Milano: Scalpendi Editore. ISBN 9791259550187.
  • Calzecchi Onesti, Carlo (1934). Il Castello visconteo di Pavia (италијански). Rome: l'Istituto di architettura militare, Museo del genio.
  • Conti, Flavio; Hybsch, Vincenzo; Vincenti, Antonello (1990). I castelli della Lombardia. Provincie di Milano e Pavia (италијански). Novara: Istituto Geografico de Agostini. ISBN 88-402-9108-3.
  • Coleman, William E. (1982). „Chaucer, the Teseida, and the Visconti library at Pavia: a hypothesis“. Medium Ævum. 51.1I: 119–123.
  • Laskaris, Caterina Zaira (2016). „La Biblioteca dei Visconti e degli Sforza nel Castello di Pavia: gloria di una dinastia“. Во Musei civici di Pavia (уред.). Pavia visconteo-sforzesca. Il Castello, la città, la Certosa (италијански). Milano: Skira. стр. 36–43. ISBN 978-88-572-3051-1.
  • Petrarch, Francesco (2005). Letters of Old Age (Rerum senilium libri). Vol. 1: books I-IX. Translated by Ald S. Bernardo, Sau Levin & Reta A. Bernardo. New York: Italica Press. ISBN 1-59910-004-5.
  • Tolomelli, Davide (2016). „Il Castello e la città di età visconteo-sforzesca nelle collezioni dei Musei Civici“. Во Musei civici di Pavia (уред.). Pavia visconteo-sforzesca. Il Castello, la città, la Certosa (италијански). Milano: Skira. стр. 10–35. ISBN 978-88-572-3051-1.
  • Vicini, Donata (1991). Il castello visconteo di Pavia. 1360-1920 Memorie e immagini (италијански). Pavia.
  • Welch, Evelyn (1989). „Galeazzo Maria Sforza and the Castello di Pavia“. The Art Bulletin. 71: 351–375. doi:10.1080/00043079.1989.10788512.
  • Wilkins, Ernest Hatch (1958). Petrarch's eight years in Milan. Cambridge, MA, US: Mediaeval Academy of America.
  • Zucca, Fabio (1992). „Pavia e la struttura militare napoleonica (1802- 1814): l'incidenza dell'intervento militare sul territorio“. Annali di Storia Pavese (италијански). 21: 55–88.

Надворешни врски

уреди
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Замок_Висконти_(Павија)&oldid=5128238“