Екстремитет
Екстремитет (од лат. extremitas = „крајност“)[1] е крак на телото кај луѓето и животните. Може да биде зглобен (раце и нозе) или беззглобен (пипала и опашка) и служи за зафат или опирање при движење. Кај повеќето животни, екстремитетите служат за движење како одење, трчање и искачување. Некои животни ги користат предните екстремитети (или горните, како кај луѓето) за ракување со предмети, а постојат и такви што можат да ги користат и задните екстремитети.
Кај човечкото тело, горните и долните екстремитети се нарекуваат раце и нозе. Нозете и стапалата на луѓето се приспособени за двожење на две нозе – највеќето други цицачи одат и трчаат на сите четири екстремитети. Човечките раце се послаби, но затоа се многу поподвижни и повешти. Достигаат далеку и под разни агли, и се оспособени за цврсто зграпчување и прецизно ракување со предмети.
Есктремитетите како мотив во уметноста и во популарната култура
уредиЕсктремитетите како тема во книжевноста
уреди- „Раката на кралот Владисав“ (Ruka kralja Vladisava) - бугарштица.[2]
- „Зошто кај луѓето стапалото не е рамно?“ (За што у људи није табан раван?) - српска народна приказна.[3]
- „Моите раце“ - песна на македонската поетеса Николина Андова.[4]
- „Рака и ракавица“ - збирка раскази на бразилскиот писател Мачадо де Асис од 1874 година.[5]
- „Земената рака“ - басна на американскиот писател Емброуз Бирс.[6]
- „Со треперливи раце лицата ќе си ги милуваме“ - песна на македонската поетеса Ана Бунтеска од 2015 година.[7]
- „Нејзината десна рака, со гест мил и палав“ - песна на францускиот поет Пол Верлен.[8]
- „Рацете мили некогаш што беа мои“ - песна на францускиот поет Пол Верлен.[9]
- „Раце“ - песна на францускиот поет Пол Верлен.[10]
- „Раце“ - песна на југословенскиот поет Мак Диздар.[11]
- „Рацете твои и мои“ - песна на југословенскиот поет Мак Диздар.[12]
- „Касида за невозможната рака“ (Casida de la mano imposible) - песна на шпанскиот поет Федерико Гарсија Лорка.[13]
- „Рака“ (Ruka) - песна на српската поетеса Десанка Максимовиќ.[14]
- „Раце“ - роман на хрватскиот писател Ранко Маринковиќ.[15]
- „Рацете на Жана-Марија“ - песна на францускиот поет Артур Рембо.[16]
- „Рака“ - песна на германскиот поет Рајнер Марија Рилке.[17]
- „За двете нозе на господинот Когито“ - песна на полскиот поет Збигњев Херберт.[18]
- „Нога од памук“ - расказ на македонската писателка Оливера Ќорвезироска од 2010 година.[19]
- „Расказот за загубената нога“ - расказ на чешкиот писател Карел Чапек.[20]
- „Шака“ - песна на полската поетеса Вислава Шимборска.[21]
Екстремитетите како тема во музиката
уреди- „Протреси нога“ (Shake a Leg) - песна на австралиската рок-група „АЦ/ДЦ“ (AC/DC) од 1980 година.[22]
- „Записот на раката од татко ми“ (англиски: The Writing On My Father's Hand) - песна на британската група „Дед кен денс“ (Dead Can Dance) од 1988 година.[23]
- „Раце“ (српски: Руке) - песна на српската и југословенска рок-група „Екатарина Велика“ од 1985 година.[24]
- „Нозе“ (Legs) - песна на американската рок-група „ЗЗ Топ“ (ZZ Top) од 1983 година.[25]
- „Човечки дланки“ (Human Hands) - песна на британскиот рок-музичар Елвис Костело (Elvis Costello) од 1982 година.[26]
- „Големи раце“ (англиски: Big Hands) - песна на групата „Крас“ (Crass) од 1979 година.[27]
- „Естремитет од екстремитет“ (англиски: Limb From Limb) - песна на британската рок-група „Моторхед“ (Motörhead) од 1979 година.[28]
- „Терминатор Х зборува со неговите дланки“ (англиски: Terminator X Speaks With His Hands) - песна на американската рап-група „Паблик енеми“ (Public Enemy) од 1987 година.[29]
- „Моиве раце“ (англиски: These Arms Of Mine) - песна на американскиот соул-пејач Отис Рединг (Otis Redding).[30]
- „Раце“ (хрватски: Ruke) - песна од истоимениот албум на хрватскиот рок-музичар Дарко Рундек од 2002 година.[31]
- „Раката што ја ниша колевката“ (англиски: The hand that rocks the cradle) - песна на англиската рок-група „Смитс“ (The Smiths) од 1984 година.[32]
- „Дланка во ракавица“ (англиски: Hand in glove) - песна на англиската рок-група „Смитс“ (The Smiths) од 1985 година.[33]
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ „екстремитет“ — Лексикон на македонскиот јазик
- ↑ Bugarštice. Beograd: Rad, 1969, стр. 24-26.
- ↑ Вук Караџић, Српске народне приповијетке. Београд: Лагуна и Вукова задужбина, 2017, стр. 146-147.
- ↑ Николина Андова Шопова, Поврзи ги точките. Скопје: Темплум, 2014, стр. 42.
- ↑ Антологија на бразилскиот расказ. Скопје: Три, 2012, стр. 284.
- ↑ Емброуз Бирс, Басни. Скопје: Темплум, 2016, стр. 39.
- ↑ Ана Бунтеска, Стави лајк на сопствениот живот. Скопје: Матица Македонска, 2015, стр. 144-145.
- ↑ Пол Верлен, Есенска песна. Скопје: Македонска книга, 1987, стр. 31.
- ↑ Пол Верлен, Есенска песна. Скопје: Македонска книга, 1987, стр. 53.
- ↑ Pol Verlen, Pesme. Beograd: Rad, 1969, стр. 75-76.
- ↑ Мак Диздар, Горчин. Скопје, Македонска книга, стр. 114.
- ↑ Мак Диздар, Горчин. Скопје, Македонска книга, стр. 47-48.
- ↑ Федерико Гарсија Лорка, Неверна жена. Скопје: Македонска книга, Култура, Мисла, Наша книга, 1982, стр. 150.
- ↑ Desanka Maksimović, Izabrane pesme (peto dopunjeno izdanje). Beograd: BIGZ, 1985, стр. 77.
- ↑ Ранко Маринковиќ, Раце. Скопје: Кочо Рацин, 1966.
- ↑ Артур Рембо, Боравак у паклу. Београд: Култура, 1968, стр. 32-34.
- ↑ Рајнер Марија Рилке, Искуство тишине. Београд: Paideia, 2014, стр. 69.
- ↑ Zbignjev Herbert, Izabrane pesme. Beograd: Treći trg – Čigoja štampa, стр. 94-95.
- ↑ Оливера Ќорвезироска, Две перници. Скопје: Три, 2010, стр. 47-52.
- ↑ Карел Чапек, Раскази од другиот џеб, Темплум, Скопје, 2012.
- ↑ Vislava Šimborska, Izabrane pesme. Beograd: Treći trg, 2014, стр. 410.
- ↑ YouTube, AC/DC - Shake A Leg (Lyrics) (посетено на 15.6.2017)
- ↑ Discogs, Dead Can Dance – The Serpent's Egg (пристапено на 24.5.2020)
- ↑ Discogs, Ekatarina Velika – Ekatarina Velika (пристапено на 8.8.2020)
- ↑ YouTube, ZZ Top ~ Eliminator (Full Album) (пристапено на 18.6.2017)
- ↑ YouTube, Human Hands - Elvis Costello & The Attractions (пристапено на 28.3.2018)
- ↑ Big Hands-Crass - YouTube (пристапено на 14.5.2018)
- ↑ Discogs, Motörhead – Overkill (пристапено на 18 јануари 2021)
- ↑ DISCOGS, Public Enemy – Yo! Bum Rush The Show (пристапено на 23.8.2019)
- ↑ YouTube, Otis Redding | History of Otis Redding (1967) | Full Album | Vinyl Rip (пристапено на 11.3.2018)
- ↑ Discogs Darko Rundek – Ruke (пристапено на 7.8.2019)
- ↑ YouTube, THE SMITHS · The Smiths · FULL ALBUM HQ AUDIO (пристапено на 6.6.2017)
- ↑ YouTube, THE SMITHS · The Smiths · FULL ALBUM HQ AUDIO (пристапено на 6.6.2017)
Оваа статија од областа на анатомијата е никулец. Можете да помогнете со тоа што ќе ја проширите. |