Бурјатскиот (буряад хэлэн buryaad khelen) е монголски јазик кој е мајчин јазик на Бурјатите. Јазикот понекогаш се смета и за дијалект на монголскиот јазик. Повеќето Бурјати живеат во Русија, во Бурјатија, каде е службен јазик.[1] Во Русија јазикот го зборуваат 353,113 луѓе (според пописот од 2002), а во Монголија и Кина околу 100.000 луѓе.[2] Јазикот се пишува на кирилица во Русија.[3]

Бурјатски јазик
буряад хэлэн buryaad khelen
Застапен воРусија (Бурјатија), Монголија, Кина
НародБурјати, Баргански Монголци
Говорници(330,000 во 1982–2010 г.)e17
Јазично семејство
монголски
  • централни
    • бурјатски јазик
Писмокирилица (бурјатска азбука), монголско писмо, вагиндра
Статус
Службен воБурјатија, Русија
Јазични кодови
ISO 639-2bua
ISO 639-3bua — опсежен код
Поединечни кодови:
bxu — кинески бурјатски
bxm — монголски бурјатски
bxr — руски бурјатски
Linguaspherepart of 44-BAA-b

Фонологија

уреди

Во бурјатскиот ги има следниве фонеми /i, ə, e, a, u, ʊ, o, ɔ/ (плус неколку дифтонзи),[4] краткото /e/ се изговара [ɯ], а согласките се /b, g, d, th, m, n, x, l, r/, /s, ʃ, h, j/.[5]

Граматика

уреди

Бурјатскиот има зборовен редослед подмет-предмет-прирок и има самогласна хармонија. Наместо употреба на предлози, бурјатскиот користи постпозиции. Јазикот има осум падежа: номинатив, акузатив, генитив, инструментал, аблатив, индефинит, комитатив и датив-локатив.[6]

Примери

уреди
македонски класичен монголски бурјатски
1 еден Nigen Negen
2 два Qoyar Khoyor
3 три Ghurban Ghurban
4 четири Dörben Dürben
5 пет Tabun Taban
6 шест Jirghughan Zurghaan
7 седум Dologhan Doloon
8 осум Naiman Nayman
9 девет Yisun Yühen
10 десет Arban Arban

Наводи

уреди
  1. Skribnik 2003: 102, 105
  2. Skribnik 2003: 102
  3. Skribnik 2003: 105
  4. Poppe 1960: 8
  5. Svantesson et al. 2005ː 146; the status of [ŋ] is problematic, see Skribnik 2003: 107. In Poppe 1960's description, places of vowel articulation are somewhat more fronted.
  6. „Overview of the Buriat Language“. Learn the Buriat Language & Culture. Transparent Language. Архивирано од изворникот на 2016-06-04. Посетено на 4 Nov 2011.

Литература

уреди
  • Poppe, Nicholas (1960): Buriat grammar. Uralic and Altaic series (No. 2). Bloomington: Indiana University.
  • Skribnik, Elena (2003): Buryat. In: Juha Janhunen (ed.): The Mongolic languages. London: Routledge: 102-128.
  • Svantesson, Jan-Olof, Anna Tsendina, Anastasia Karlsson, Vivan Franzén (2005): The Phonology of Mongolian. New York: Oxford University Press.
  • Walker, Rachel (1997): Mongolian stress, licensing, and factorial typology. (Online on the Rutgers Optimality Archive website: roa.rutgers.edu/view.php3?id=184.)

Дополнителни информации

уреди

Надворешни врски

уреди