Јаболкова киселина
Јаболковата киселина е органско соединение со хемиска формула C4H6О5. Таа е дикарбоксилна органска киселина која ја синтетизираат сите живи организми. Позната е по тоа што придонесува за пријатниот кисел вкус на овошјето, а се користи и како додаток на разни прехранбени производи. Јаболковата киселина има две стереоизомерни форми (L- и D-енантиомери), иако само L-изомерот постои во природата и во живиот свет. Солите и естрите на јаболковата киселина се познати како малати. Малатниот анјон е полупроизвод (интермедиер) во циклусот на лимонската киселина.
| |
| |
 DL-јаболкова киселина
| |
Претпочитано име по МСЧПХ: 2-Хидроксибутандионска киселина | |
Други називи Хидроксибутандионска киселина | |
| Назнаки | |
|---|---|
617-48-1  6915-15-7
| |
| ChEBI | CHEBI:6650 
|
| ChEMBL | ChEMBL1455497
|
| ChemSpider | 510 83793 D-(+)-јаболкова к-на 193317 L-(–)-јаболкова к-на
|
| EC-број | 230-022-8 |
| |
IUPHAR/BPS
|
2480 |
| 3Д-модел (Jmol) | Слика |
| KEGG | C00149
|
| PubChem | 525 |
| |
| UNII | 817L1N4CKP
|
| Својства | |
| Хемиска формула | |
| Моларна маса | 0 g mol−1 |
| Густина | 1.609 g cm−3 |
| Точка на топење | |
| 558 g/L (at 20 °C)[1] | |
| Киселост (pKa) | pKa1 = 3.40, pKa2 = 5.20[2] |
| Слични супстанци | |
| Други анјони | малат |
| Дополнителни податоци | |
| (што е ова?) (провери) Освен ако не е поинаку укажано, податоците се однесуваат на материјалите во нивната стандардна состојба (25 °C, 100 kPa) | |
| Наводи | |
Биохемија
уредиL-јаболковата киселина е формата која се јавува во природата, додека смесата од L- и D-јаболкова киселина се произведува синтетски.
-
L-јаболкова киселина -
D-јаболкова киселина
Малатот игра значајна улога во биохемиските процеси на живата клетка. Во C4 процесот на фиксација на јаглеродот кај растенијата, малатот е извор на CO2 за Калвиновиот циклус. Во циклусот на лимонската киселина, (S)-малатот е полупроизвод кој се формира со додавање на -OH група на фумарат. Тој може да се формира и од пируват преку анаплеротски реакции.
Малатот, исто така, се синтетизира со карбоксилација на фосфоенолпируват во клетките-заштитнички кај растенијата. Малатот, како двоен анјон, честопати ги придружува калиумовите катјони за време на преземањето на растворените супстанци во клетките-заштитнички, со цел да се одржи електричната рамнотежа во клетката. Акумулацијата на овие раствори во клетката-заштитничка го намалува потенцијалот на растворот, овозможувајќи ѝ на водата да навлезе во клетката и да поттикне отворање на стомините отвори.
Во состав на храната
уредиЈаболковата киселина за првпат била изолирана од јаболков сок, од страна на Карл Вилхелм Шеле во 1785 година.[3] Антоан Лавоазје, во 1787 година, го предложил името acide malique, кое произлегува од латинскиот збор за јаболко, mālum.[4] Јаболковата киселина е главната киселина во многу овошја, вклучувајќи ги кајсиите, капините, боровинките, црешите, грозјето, праските, крушите, сливите; а присутна е во пониски концентрации во други плодови, како што се агрумите.[5] Таа е одговорна за киселкастиот вкус на зелените, недозреани јаболка. Присутна е и во грозјето и во повеќето вина, со концентрации до 5 g/l.[6] Делумно е одговорна за опориот вкус на виното, иако концентрацијата ѝ се намалува со зреењето на грозјето.
Процесот на малактична ферментација ја претвора јаболковата киселина во послабо-киселата млечна киселина.
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ „chemBlink Database of Chemicals from Around the World“. chemblink.com. Архивирано од изворникот на 2009 јануари 22. Проверете ги датумските вредности во:
|archivedate=(help) - ↑ Dawson, R. M. C. et al., Data for Biochemical Research, Oxford, Clarendon Press, 1959.
- ↑ (Stockholm), Kungliga Svenska Vetenskapsakademien (1785). Kungliga Svenska Vetenskapsakademiens handlingar: 1785 (англиски). Almqvist & Wiksell.
- ↑ Jensen, William B. (2007). „The Origin of the Names Malic, Maleic, and Malonic Acid“. Journal of Chemical Education (англиски). 84 (6): 924. doi:10.1021/ed084p924. ISSN 0021-9584.
- ↑ „ORGANIC ACIDS CONCENTRATION IN CITRUS JUICE FROM CONVENTIONAL VERSUS ORGANIC FARMING“. www.actahort.org. Архивирано од изворникот на 2018-06-02. Посетено на 2018 јули 07. Проверете ги датумските вредности во:
|accessdate=(help) - ↑ C. S. Ough, M. A. Amerine (1988). Methods Analysis of Musts and Wines, 2nd Edition (англиски) (второ. изд.). Њујорк: Wiley-Interscience. ISBN 9780471627579.
Надворешни врски
уреди- Масен спектар на јаболкова киселина
- Сметач: Активитет на вода и растворена супстанца во воден раствор на јаболкова киселина Архивирано на 11 мај 2009 г. (на англиски)