Википедија

Традиционални африкански религии

Традиционалните африкански религии или традиционалните верувања и практики на африканскиот народ се збир на многу разновидни верувања што вклучуваат разни етнички религии.[1] Општо, овие традиции не се пишувани туку се усно пренесувани од една генерација во друга преку народни приказни, песни и фестивали[2][3] Тие вклучуваат верување во бројни повисоки и пониски богови, понекогаш вклучително и врховен творец, верување во духови, почит кон мртвите, примена на магија и на традиционалната африканска медицина. Повеќето религии можат да бидат опишани како анимистички[4][5] со различни политеистички и пантеистички аспекти.[6] Улогата на човештвото генерално се смета како една од хармонизациите на природата со натприродното.[7] Според авторот Лугира, „ова е единствената религија за која може да се тврди дека потекнува од Африка. Другите религии кои се наоѓаат во Африка имаат потекло од другите делови на светот.“[8][9][10]

Ширење

уреди

Приврзаниците на традиционалните религии во Потсахарска Африка се наоѓаат во 43 земји и се проценува дека нивниот број е над 100 милиони.

Иако мнозинството Африканци денес се приврзаници на христијанството или исламот, Африканците честопати ја комбинираат практиката на своето традиционално верување со практиката на аврамските религии.[11][12][13][14][15] Двете аврамски религии се широко распространети низ Африка, иако претежно се концентрирани во различни области. Тие ги замениле домородните африкански религии, но честопати се прилагодени на африканските културни контексти и системи на верувања.

Следбениците на традиционалните африкански религии се наоѓаат и ширум светот. Во последно време, традиционалните религии, како што е религијата јорупската, се во пораст. Религијата на Јоруба наоѓа свои корени во Соединетите Држави меѓу Афроамериканците и некои други.[16]

Основи

уреди
 
Мапа на Африка со приказ на нигер-конгоанските култури и јазици

Анимизмот го гради основниот концепт на традиционалните африкански религии, ова вклучува обожавање на подучувачки божества, поклонување на природата, обожување предци и верба во задгробниот живот. Додека некои религии усвоиле пантеистички светоглед, повеќето следат политеистички систем со разни богови, духови и други натприродни суштества.[4] Традиционалните африкански религии исто така имаат елементи на фетишизам, шаманизам и почитување на моштите.[17]

Традиционалните африкански религии можат да се разделат во јазични културни групи, со вообичаени теми. Кај говорителите на нигер-конгоанските јазици вербата во еден творец или повисоко божество некои ја сметаат за распространета и стара одлика на нигер-конгоанските култури,[18][19] . Освен врховниот творец има и други поспецијализирани божества, духови предци, територијални духови, зло предизвикано од човечка лоша волја и запоставување на духовите на предците, и свештеници на територијалните духови.[20] Новите религии во светот како што се сантерија, водун и кандомбле, веројатно се изведени од овој свет.

 
Карта на Африка на која се прикажани поголемите религии дистрибуирани денес.

Меѓу говорниците на нилосахарските јазици има верба во Божество; злото е предизвикано од божјиот суд и одмаздата; постојат пророци како посредници меѓу бог и човекот.

Кај афроазиските јазици има хенотеизам, верба во сопствените богови, но прифаќање на постоење на други богови; злото тука е предизвикано од злонамерни духови.

Семитската аврамска религија на јудаизмот е споредлива со подоцнежниот поглед на светот.[18][21] Сан религијата е нетеистичка, но вербата во Дух или моќ на егзистенција која може да се најде во танц на транс-исцелители.

Некои истражувачи, вклучително и историскиот етнолингвист Кристофер Ехрет, сугерираат дека монотеистичките концепти, вклучително и верувањето во бог како творец или сила (заедно со многу помали божества и духови) се стари и домородни верувања помеѓу народите на етнолингвистичкото нигер-конгоанско семејство (голем дел од Западна Африка и Централна Африка) и датираат од почетокот на нивната историја, во форма значително различна од монотеизмот што се наоѓа во аврамските религии. Традиционалната религија во Нигер-Конго исто така вклучувала и политеистички и анимистички елементи.[18][20]

 
Игбо исцелител во раните 20 век во Нигерија, Западна Африка

Традиционалната африканска медицина е исто така директно е поврзана со традиционалните африкански религии. Според Клемонт Е. Вонстрес, различните религиозни традиции на Африка се обединети со основен анимизам. Според него, вербата во духови и во предци е најважниот елемент на африканските религии. Боговите биле или самосоздадени или еволуирале од духови или предци кои се поклонувале од народот. Тој исто така забележува дека повеќето современи африкански народни религии биле под силно влијание од неафриканските религии, претежно христијанството и исламот и затоа можат да се разликуваат од старите форми.[5]

Церемонии

уреди
 
Окуји

Религиозните практики на Западна и Централна Африка генерално се манифестираат во комунални церемонии или дивинаторски обреди во кои членовите на заедницата (со помош на сила или аш, нијама, итн.) до тој степен се возбудени што паѓаат во медитативен транс како одговор на ритам или чукање тапани или пеење. Една верска церемонија што се практикува во Габон и Камерун е Окуји, што ја практикуваат неколку етнички групи Банту. Во оваа состојба, во зависност од регионот, тапани или инструментален ритам се свири од почитувани музичари (секој од нив е единствен за дадено божество или предок) а учесниците отелотворуваат божество или предок, енергија или состојба на умот со изведување на посебни ритуални движења или танци кои дополнително ја зголемуваат нивната повисока свест.[22]

Вакви религиозни церемонии се применуваат за разни поводи, за раѓање, за погреби, за иницијации и други пригоди и ја олеснуваат подобрата контрола и трансформацијата на енергии во позитивно, културно соодветно однесување, мисла и говор. Исто така, овие практики може да обезбедат увид во соодветните насоки што заедницата (или поединецот) може да ги преземе за остварување на својата цел.[23]

Практики и обреди

уреди
 
Баконго маски од Централно Конго

Постојат повеќе сличности отколку разлики во сите традиционални африкански религии.[24] Божествата и духовите се почестени преку ослободување или жртвување (на животни, зеленчук, зготвена храна, цвеќиња, полускапоцени камења и скапоцени метали). Волјата на боговите или духовите верникот ја бара и преку консултација со божества или дивинација.[25] Традиционалните африкански религии ги прифаќаат природните појави - плима и осека, висока и ниска месечина, дожд и суша - и ритмичката шема на земјоделството. Според Готлиб и Мбати:

Животната средина и природата се внесени во секој аспект на традиционалните африкански религии и култура. Ова е главно затоа што космологијата и верувањето се комплетно испреплетени со природните појави и околината. Сите аспекти на времето, грмотевици, гром, дожд, ден, месечина, сонце, ѕвезди и така натаму може да станат подложни за контрола преку космологијата на африканскиот народ. Природните појави се одговорни за обезбедување на луѓето со нивните дневни потреби.[26]

На пример, во Серер религијата, една од најсветите ѕвезди во космосот се нарекува Јунир (ѕвездата Сириус ).[27] Со долга земјоделска традиција, серер високи свештеници и свештенички доставуваат годишни проповеди на церемонија (Xooy - дивинациска церемонија) во Фатих пред фазата Јунир, со цел да се предвидат зимските месеци и да им овозможат на земјоделците да почнат да садат.[28]

Духови

уреди

Следбениците на традиционалните африкански религии се молат на разни духови, како и на нивните предци.[10] Тука спаѓаат и природата, основните и животинските духови. Разликата помеѓу моќните духови и богови честопати е минимална. Повеќето африкански општества веруваат во неколку „високи богови“ и голем број на пониски богови и духови. Исто така, постојат религии со едно Врховно битие (Чукву, Њаме, Олодумаре, Нгаи, Роуг, итн.) )[29] Некои препознаваат двоен бог и божица како што е Маву-Лиза.[30]

Традиционалните африкански религии генерално веруваат во задгробниот живот, во еден или повеќе духовни светови, а славењето на предците е важен основен концепт во претежно сите африкански религии. Некои африкански религии усвоиле различни погледи преку влијанието на исламот па дури и хиндуизмот.[31]

 
Традиционален исцелител од Јужна Африка врши дивинација читајќи ги коските

Дивинација

уреди

Бидејќи Африка е голем континент со многу етнички групи и култури, не постои само една техника на дивинација. Практиката може да се направи со мали предмети, како што се коски, лушпи, камења, ленти од кожа или рамни парчиња дрво. Во традиционалните африкански општества, нема забрани против практиката на дивинација.

Доблест и порок

уреди

Доблеста во традиционалната африканска религија честопати е поврзана со извршување на обврските од аспект на животот. Примерите вклучуваат социјално однесување, како што се почитта кон родителите и старешините, соодветно одгледување на децата, обезбедување гостопримство и да се биде искрен, доверлив и храбар. Во некои традиционални африкански религии, моралот е поврзан со послушност или непослушност кон Бог во однос на начинот на кој живее една личност или заедница. За Кикују, според нивниот основен врховен творец, Нгаи, дејствувајќи преку помалите богови, се верува дека зборува и е способен да ја води доблесната личност како нечија совест. Во многу случаи, Африканците кои се преобратиле во други религии сè уште ги продолжиле своите традиционални обичаи, комбинирајќи ги на синкретичен начин.[32]

Свети места

уреди

Некои свети локации за традиционалните религии меѓу другите ги вклучуваат и Сангомар, Јабојабо, Фатих, Ифе, Ојо, Дахомеј, Бенин Сити, Игбо-Укву и Тилвап Кипсигис и други.

Традиции по регион

уреди

Овој список е ограничен на неколку добро познати традиции.

Централна Африка

уреди

Источна Африка

уреди
  • Митологија на Банту (Централна, Југоисточна, Јужна Африка)
  • Масаи митологија (Кенија, Танзанија, Ouebian)
  • Митологија на Каленџин (Кенија, Уганда, Танзанија)
  • Дини Ја Мсамба ( Бунгома, Транс Нцоја, Кенија)

Рогот на Африка

уреди

Јужна Африка

уреди

Западна Африка

уреди

Северна Африка

уреди
  • Староегипетска религија (Египет, Судан)
    • Кеметизам
  • Пунска религија (Тунис, Алжир, Либија)
  • Традиционална берберска религија (Мароко (вклучувајќи Западна Сахара), Алжир, Тунис, Либија, Египет, Мавританија, Мали, Нигер, Чад, Буркина Фасо)
  • Хауса анимизам (Судан )

Африканска дијаспора

уреди
  • Религии на африканската дијаспора

Наводи

уреди
  1. ↑ Encyclopedia of African Religion (Sage, 2009) Molefi Kete Asante
  2. ↑ S. Mbiti, John (1991). Introduction to African religion. ISBN 0-435-94002-3.
  3. ↑ Juergensmeyer, Mark (2006). The Oxford Handbook Of Global Religions. ISBN 0-19-513798-1.
  4. ↑ 4,0 4,1 Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)
  5. ↑ 5,0 5,1 Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)
  6. ↑ An African Story BBC Archived November 2, 2015, at the Wayback Machine.
  7. ↑ What is religion? An African understanding Archived May 21, 2016, at the Wayback Machine.
  8. ↑ Lugira, Aloysius M., African Traditional Religions (New York: Chealsea House, 2009), p. 36 [in] Varghese, Roy Abraham, Christ Connection: How the World Religions Prepared the Way for the Penomenon of Jesus, Paraclete Press (2011), p. 1935, ISBN 9781557258397 (Retrieved 24 March 2019)
  9. ↑ „African Traditional Religion | South African History Online“. www.sahistory.org.za. Посетено на 2019-10-31.
  10. ↑ 10,0 10,1 „The spirituality of Africa“. Harvard Gazette (англиски). 2015-10-06. Посетено на 2019-10-31.
  11. ↑ Mbiti, John S (1992). Introduction to African religion. ISBN 9780435940027.When Africans are converted to other religions, they often mix their traditional religion with the one to which they are converted. In this way they are not losing something valuable, but are gaining something from both religious customs
  12. ↑ Riggs, Thomas (2006). Worldmark Encyclopedia of Religious Practices: Religions and denominations. стр. 1. ISBN 9780787666125.Although a large proportion of Africans have converted to Islam an Christianity, these two world religions have been assimilated into African culture, and many African Christians and Muslims maintain traditional spiritual beliefs
  13. ↑ Gottlieb, Roger S (2006-11-09). The Oxford handbook of religion and ecology. ISBN 9780195178722.Even in the adopted religions of Islam and Christianity, which on the surface appear to have converted millions of Africans from their traditional religions, many aspect of traditional religions are still manifest
  14. ↑ „US study sheds light on Africa's unique religious mix“. AFP. Архивирано од изворникот на 2010-04-25. Посетено на 2020-08-29.t doesn't seem to be an either-or for many people. They can describe themselves primarily as Muslim or Christian and continue to practice many of the traditions that are characteristic of African traditional religion," Luis Lugo, executive director of the Pew Forum, told AFP.
  15. ↑ Quainoo, Samuel Ebow (2000-01-01). In Transitions and consolidation of democracy in Africa. ISBN 9781586840402.Even though the two religions are monotheistic, most African Christians and Muslims convert to them and still retain some aspects of their traditional religions
  16. ↑ „Ancient African Religion Finds Roots In America“. NPR.org (англиски). Посетено на 2019-11-02.
  17. ↑ Asukwo (2013). „The Need to Re-Conceptualize African Traditional Religion“.
  18. ↑ 18,0 18,1 18,2 The Civilizations of Africa: A History to 1800, by Christopher Ehret, James Currey, 2002
  19. ↑ Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)
  20. ↑ 20,0 20,1 Stanton, Andrea L. (2012). Cultural Sociology of the Middle East, Asia, and Africa: An Encyclopedia (англиски). SAGE. ISBN 9781412981767.
  21. ↑ Baldick, Julian (1997). Black God: the Afroasiatic roots of the Jewish, Christian, and Muslim religions. Syracuse University Press:ISBN 0-8156-0522-6
  22. ↑ Karade, B. The Handbook of Yoruba Religious Concepts, pages 39–46. Samuel Weiser Inc, 1994
  23. ↑ Annemarie De Waal Malefijt (1968) Religion and Culture: an Introduction to Anthropology of Religion, p. 220–249, Macmillan
  24. ↑ John S. Mbiti (1990) African Religions & Philosophy 2nd Ed., p 100–101, Heinemann, ISBN 0-435-89591-5
  25. ↑ John S. Mbiti (1992) Introduction to African Religion 2nd Ed., p. 68, Published by East African Publishers ISBN 9966-46-928-1
  26. ↑ Roger S. Gottlieb (2006) The Oxford Handbook of Religion and Ecology, p. 261, Oxford Handbooks Online ISBN 0-19-517872-6
  27. ↑ Henry Gravrand (1990) La Civilisation Sereer Pangool, PP 21, 152, Published by Les Nouvelles Editions Africaines du Sénégal, ISBN 2-7236-1055-1
  28. ↑ Simone Kalis (1997) Médecine Traditionnelle, Religion et Divination Chez les Seereer Siin du Sénégal: La Coonaissance de la Nuit, L'Harmattan, ISBN 2-7384-5196-9
  29. ↑ Willie F. Page (2001) Encyclopedia of African History and Culture, Volume 1, p. 55. Published by Facts on File, ISBN 0-8160-4472-4
  30. ↑ Peter C. Rogers (2009) Ultimate Truth, Book 1, p100. Published by AuthorHouse, ISBN 1-4389-7968-1
  31. ↑ Грешка во Lua: bad argument #1 to 'match' (string expected, got nil)
  32. ↑ Resolving the Prevailing Conflicts Between Christianity and African (Igbo) Traditional Religion Through Inculturation, by Edwin Anaegboka Udoye

Белешки

уреди

Литература

уреди
  • Encyclopedia of African Religion, - Molefi Asante, Sage Publications, 2009 ISBN 1412936365
  • Abimbola, Wade (ed. and trans., 1977). Ifa Divination Poetry NOK, New York).
  • Baldick, Julian (1997). Black God: the Afroasiatic roots of the Jewish, Christian, and Muslim religions. Syracuse University Press:ISBN 0-8156-0522-6
  • Barnes, Sandra. Africa's Ogun: Old World and New (Bloomington: Indiana University Press, 1989).
  • Beier, Ulli, ed. The Origins of Life and Death: African Creation Myths (London: Heinemann, 1966).
  • Bowen, P.G. (1970). Sayings of the Ancient One - Wisdom from Ancient Africa. Theosophical Publishing House, U.S.
  • Chidester, David. "Religions of South Africa" pp. 17–19
  • Cole, Herbert Mbari. Art and Life among the Owerri Igbo (Bloomington: Indiana University press, 1982).
  • Danquah, J. B., The Akan Doctrine of God: A Fragment of Gold Coast Ethics and Religion, second edition (London: Cass, 1968).
  • Gbadagesin, Segun. African Philosophy: Traditional Yoruba Philosophy and Contemporary African Realities (New York: Peter Lang, 1999).
  • Gleason, Judith. Oya, in Praise of an African Goddess (Harper Collins, 1992).
  • Griaule, Marcel; Dietterlen, Germaine. Le Mythe Cosmogonique (Paris: Institut d'Ethnologie, 1965).
  • Idowu, Bolaji, God in Yoruba Belief (Plainview: Original Publications, rev. and enlarged ed., 1995)
  • LaGamma, Alisa (2000). Art and oracle: African art and rituals of divination. New York: The Metropolitan Museum of Art. ISBN 978-0-87099-933-8. Архивирано од изворникот на 2013-05-10.
  • Lugira, Aloysius Muzzanganda. African traditional religion. Infobase Publishing, 2009.
  • Mbiti, John African Religions and Philosophy (1969) African Writers Series, Heinemann ISBN 0-435-89591-5
  • Opoku, Kofi Asare (1978). West African Traditional Religion Kofi Asare Opoku | Publisher: FEP International Private Limited. ASIN: B0000EE0IT
  • Parrinder, Geoffrey. African Traditional Religion, Third ed. (London: Sheldon Press, 1974). ISBN 0-85969-014-8ISBN 0-85969-014-8 pbk.
  • Parrinder, Geoffrey. "Traditional Religion", in his Africa's Three Religions, Second ed. (London: Sheldon Press, 1976, ISBN 0-85969-096-2), p. [15-96].
  • Peavy, D., (2009)."Kings, Magic & Medicine". Raleigh, NC: SI.
  • Peavy, D., (2016). The Benin Monarchy, Olokun & Iha Ominigbon. Umewaen: Journal of Benin & Edoid Studies: Osweego, NY.
  • Popoola, S. Solagbade. Ikunle Abiyamo: It is on Bent Knees that I gave Birth (2007 Asefin Media Publication)
  • Soyinka, Wole, Myth, Literature and the African World (Cambridge University Press, 1976).
  • Alice Werner, Myths and Legends of the Bantu (1933). Available online at sacred-texts.com
  • Umeasigbu, Rems Nna. The Way We Lived: Ibo Customs and Stories (London: Heinemann, 1969).

Надворешни врски

уреди
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Традиционални_африкански_религии&oldid=5011457“