Теја (митологија)

Теја
	Член на Титаните
	Пергамски олтар (Берлин), божицата која се бори со Хелиј се смета дека е Теја
	Божица на видот и на блескавата светлина и на јасното сино небо
Други имиња	Еврифеса, Етра (веројатно)
Сопружник	Хиперион
Родители	Геја and Уран
Браќа/сестри	Титани Криј ; Крон ; Коеј ; Хиперион ; Јапет ; Мнемозина ; Океан ; Феба ; Реја ; Тетија ; Темида ; Хекатонхири Бриареј ; Котиј ; Гигиј ; Киклопи Арги ; Бронти ; Стеропи ; Други браќа и сестри Џинови ; Еринии (Фурии) ; Мелии ; Полубраќа и сестри Афродита ; Тифон ; Питон ; Уран ;
Деца	Хелиј, Селена, Еос

Во старогрчката митологија, Теја (/ˈθiːə/; старогрчки: Θεία), исто така наречена Еврифеса "широкосјајна", е Титанка. Нејзиниот брат/сопруг е Хиперион, Титан и бог на сонцето, а заедно тие се родители на Хелиј (Сонцето), Селена (Месечина), и Еос (Зора).

Потекло на поимот уреди

Самото име Теја едноставно значи "божица" или "божествено"; Теја Еврифеса (Θεία Εὐρυφάεσσα) носи призвук на широчина (εὐρύς, eurys, "широк", корен: εὐρυ-/εὐρε-) и сјајност (φάος, phaos, "светлина", корен: φαεσ-).

Митологија уреди

Релјефна скулптура на Теја (Паргамонски олтар)

Постари споменувања уреди

Хесиод во Теогонија во однос на нејзиното потекло вели дека таа е најстарата ќерка на Геја (Земјата) и на Уран (Небото).^[2] Роберт Грејвс , вели дека Теја е Еврифеса која го родила Хелиј во митовите кои датираат од класичната антика.^[3]^[4]

Подоцнежни митови уреди

Откако во подоцнежните митови му станала жена на титанот Хиперион, "благооката и најблескавата Еврифеса" во Хомеровата Химна за Хелиј, станала мајка на Хелиј (Сонцето), Селена (Месечина), и Еос (Зора).

Пиндар искажал пофалба за Теја во неговата петти истамска ода:

"Мајка на Сонцето, Теја со многуте имиња, од тебе луѓето го слават златото како помоќно од било што....."

Тука таа е блескава божица но алузијата на Пиндар за "Теја со многуте имиња" укажува дека таа се сведува и на други слични божици, мајки на Сонцето, како што Феба и Лето, но можеби, и на некои поуниверзални фигури на мајки како што се Реја и Кибела.

Поколение уреди

Децата на Теја се:

Хелиј - Сонцето
Селена - Месечината
Еос - Зората

Теја во науката уреди

Митолошката улога на Теја како мајка на божицата на Месечината Селена се применило на името на хипотетичка планета која, според хипотезата за големиот удар, се судрила со Земјата, што резултирало да се создаде Месечината. Алтернативното име Еврифеса се применува за опишување вид на инсект (Dayus euryphaessa) (Kirkaldy, 1907).

Поврзано уреди

Старогрчката митологија во популарната култура

Наводи уреди

↑ M.M. Honan, Guide to the Pergamon Museum, Berlin 1904, etc.
↑ Hesiod, Theogony, 132.
↑ Graves, Robert, The Greek Myths, 42.a
↑ Hesiod, Theogony 371; of "cow-eyed, Karl Kerenyi observes that "these names recall such names as Europa and Pasiphae, or Pasiphaessa—names of moon-goddesses who were associated with bulls. In the mother of Helios we can recognize the moon-goddess, just as in his father Hyperion we can recognise the sun-god himself" (Kerenyi, The Gods of the Greeks, 1951, p. 192).

[1] M.M. Honan, Guide to the Pergamon Museum, Berlin 1904, etc.

[2] Hesiod, Theogony, 132.

[3] Graves, Robert, The Greek Myths, 42.a

[4] Hesiod, Theogony 371; of "cow-eyed, Karl Kerenyi observes that "these names recall such names as Europa and Pasiphae, or Pasiphaessa—names of moon-goddesses who were associated with bulls. In the mother of Helios we can recognize the moon-goddess, just as in his father Hyperion we can recognise the sun-god himself" (Kerenyi, The Gods of the Greeks, 1951, p. 192).

[1]

[2]

[3]

[4]