Република Вале

Република Вале (француски: République du Valais; германски: Republik Wallis) или Вале била сестринска република на Франција која постоела помеѓу 1802 и 1810 година во француското говорно подрачје на Швајцарија, за време на Наполеонските војни, на територијата што била соодветна на современиот Швајцарски кантон Вале.

Историја

Роданска Република веќе била предвидена во март 1798 година од страна на генерал Гијом Бруне, командант на француските трупи во Швајцарија, како една од трите републики наследници на Старата швајцарска конфедерација (другите две биле Телгови и Хелветската). République rhodanique на Брун би ги вклучил денешните кантони Вауд, Вале, Тичино, Фрибург и дел од Берн ( Оберланд ) со Лозана како главен град. Кантонот требало да се подели на 17 административни окрузи, секој со соус-префет. Сепак, оваа идеја била ставена настрана. Во 1798 година, кога трупите на Француската Република ја нападнале Швајцарската Конфедерација, населението од Долна Вале, кое зборувало француски, прогласило Револуционерна Република на Вале (16 март), која брзо била инкорпорирана (1 мај) во Хелветската Република.

Хелветската република некое време добро им служела на целите на Наполеон, сè додека не ја обзеле внатрешните судири и спорови и не станала нестабилна. Во исто време, бидејќи првиот конзул Наполеон почувствувал потреба подобро да го обезбеди стратегискиот премин Симплон во Вале од битката кај Маренго во 1800 година, како премин од Франција до Италија, со оглед на тешкотијата да преминеле Алпите преку Големиот премин Свети Бернард, исто така во Вале. Иако несакајќи, хелветските власти го прифатиле одвојувањето на Вале, кое било постигнато на 28 август 1802 година (10 Fructidor, година X), во договор потпишан во Сион и Бекс од Франција, Италијанската Република, Хелветската Република и сега независната Република Вале. Третиот член од договорот ја потврдил француската одбрана и контрола врз преминот Симплон.

Политичка карикатура на Наполеон како го контролирала Вале додека ги „балансирала“ конзервативните и револуционерните фракции со клацкалка. Грбот на Вале бил погрешно прикажан со седумте ѕвезди на републиката на седумте десетоци на античкиот режим, наместо со дванаесетте ѕвезди на Република Вале.

Наполеон брзо наредил развој на рута што ќе го поврзел Париз со Милано, главниот град на Италијанската Република, но работите се одвивале бавно. Во 1806 година, патот бил официјално отворен и покрај тоа што сè уште не бил завршен. Франсоа-Рене де Шатобријан бил назначен за француски министер на Вале во ноември 1803 година, но како ројалист поднел оставка во март 1804 година по егзекуцијата на војводата од Енгиен од страна на француските власти. Тој бил заменет од Joseph Eschassériaux, кој ја извршувал функцијата од јули 1804 до октомври 1806 година, годината кога го напишал Lettre sur le Valais et sur les moeurs de ses habitants („Писмо за Вале и за манирите на неговите жители“).

Припојување кон Франција

Со царски декрет од 12 ноември 1810 година, Наполеон ја припоил кон Француската империја територијата на Република Вале, како департман под нане Симплон. Во декретот тој ја оправдал анексијата:

Имајќи предвид дека патот Симплон, кој ја обединува Империјата со нашето Кралство Италија, е корисен за повеќе од шеесет милиони луѓе; дека нашите богатства во Франција и Италија ги чинеше повеќе од осумнаесет милиони, трошок што би станал бескорисен ако трговијата таму не најде погодност и совршена сигурност;

Дека Вале не исполни ниту еден од ангажманите што ги имаше договорено кога почнавме да ја отвориме оваа голема комуникација;

Сакајќи уште повеќе да се стави крај на анархијата што ја погодува оваа земја и да се скратат навредливите претензии за суверенитет на дел од населението од друга страна.

Со распадот на Империјата за време на Војната на Шестата коалиција, одделот бил окупиран од австриските трупи кон крајот на декември 1813 година. Во август 1815 година, Вале влегле во новата Швајцарска Конфедерација како кантон.