Празник
Празник[1][2], сведен[3][4] или слава[5][6] — вид верска, национална, државна, културна или друга прослава, а понекогаш вклучува и фестивал.
Видови празници
уредиВерски празници (благдени)
уредиПовеќето празници се производ на верувањата и религиите. Христијанските празници се дефинирани како дел од литургиската година. Во Исламот, најголем празник е Рамазан. Источните религии (хиндуизам, џаинизам и сикизам имаат повеќе празници, а за најголем се смета Дивали, фестивалот на светлината. Во Јапонија се празнуваат празници од различни религии. Келтските и неопаганските празници се тесно поврзани со фестивалите кои се празнуваат во Шведска (каде 80% од жителите припаѓаат на лутеранската црква). Евреите имаат две празнични сезони: пролетна (Пасха) и есенска сезона. Единствено Јеховините сведоци не празнуваат никакви празници, дури ни Божик и Велигден.
Нова година
уредиНовогодишните празници се главни во зимската сезона на прославувања речиси кај сите народи. Ова е период околу зимскиот солстициум, околу кој се врзани повеќето културни и верски прослави. Обично овој период започнува во ноември и завршува во јануари. Најчесто зимските празници имаат комерцијален карактер, а симболите кои се користат се снегулки, зимски мотиви и зимски песни.
Државни празници
уредиПовеќето суверени држави и територии прогласуваат локални празници кои се засноваат врз значајни датуми од нивната историја, но вклучуваат и некои меѓународни празници (како денот на трудот или денот на жената). Државните празници според тоа се различни во секоја земја, и најчесто се прогласуваат за неработни денови.
Неофицијални празници
уредиВо оваа категорија празници спаѓаат прославите кои најчесто не се запишуваат во календарите на празници, без разлика на нивното масовно прославување. Тоа се празници кои рекламираат нешто, или денови на некој историски настан кој не е официјално прославуван, и секако, тука спаѓаат и одбележувањето на „смешни“ денови, како на пример 1 април 2 февруари и слично.
Празникот како тема во уметноста
уреди- „Иванденски огон“ — естонска народна приказна.[7]
- „Пред големиот празник“ — песна за деца на хрватскиот поет Григор Витез.[8]
- „Олкав Ивандееен“ (српски: Овилики Ивандааан) — расказ на српскиот писател Мирослав Јосиќ Вишњиќ.[9]
- „Вечерта на празничниот ден“ (италијански: La sera del dì di festa) —песна на италијанскиот поет Џакомо Леопарди од 1820 година.[10]
- „Честит Први мај“ — песна на македонскиот поет Васил Куноски.[11]
- „Празник“ — краток расказ на македонскиот писател Владимир Лукаш.[12]
- „Задушница“ — краток расказ на македонската писателка Сања Михајловиќ-Костадиновска.[13]
- „Празнична“ — песна на македонскиот поет Живко Николовски.[14]
- „Зимските празници“ — песна на рускиот писател Борис Пастернак од 1959 година.[15]
- „Тежок празник“ — краток расказ на македонскиот писател Сашо Стефановски (под псевдонимот Џанго Помалиот).[16]
- „Празник“ — краток расказ на рускиот писател Данил Хармс.[17]
- „Празник на трудот“ — песна на рускиот поет Велимир Хлебников.[18]
- „Спроти Благоец“ — песна на македонскиот поет Наум Целакоски од 1993 година.[19]
- „Вртолум“ — песна на Наум Целакоски.[20]
- „Духовден“ — песна на Наум Целакоски од 1997 година.[21]
- „Божик“ — песна на Наум Целакоски.[22]
- „Празничен ден“ — расказ на македонскиот писател Живко Чинго од 1963 година.[23]
- „Спроти Макавеите — од Макавејските празници“ - расказ на Живко Чинго од 1963 година.[24]
- „4 јули“ (англиски: 4th of July) - песна на американската рок-група Саундгарден (Soundgarden) од 1994 година.[25]
- „4 јули“ (англиски: 4th of July) - песна на ирската рок-група Ју Ту (U2).[26]
Поврзано
уреди
Наводи
уреди- ↑ „празник“ — Дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ „празник“ — Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ „сведен“ — Дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ „сведен“ — Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ „слава“ — Дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ „слава“ — Официјален дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ Волшебниот прстен - Естонски народни приказни. Наша книга, Скопје, 1969, стр. 10-12.
- ↑ Григор Витез, Песни. Мисла, Македонска книга, Култура, Наша книга и Детска радост, Скопје, 1990, стр. 83.
- ↑ Мирослав Јосиħ Вишњић, Сабране приповетке. Београд: Драганић, 1995, стр. 162-164.
- ↑ Đ. Leopardi, Pesme i proza. Beograd: Rad, 1964, стр. 14-15.
- ↑ Васил Куноски, Песни. Скопје: Просветно дело, Редакција „Детска радост“, 2004, стр. 20.
- ↑ Никола Гелевски и Владимир Мартиновски (приредувачи), Џинџуџе во земјата на афионите: Антологија на македонскиот краток расказ. Скопје: Темплум, 2022, стр. 246.
- ↑ Сања Михајловиќ-Костадиновска, Во кратки црти. Скопје: Бегемот, 2021, стр. 55.
- ↑ Живко Николовски, Низа ситно нанижана. Скопје: Детска радост, 1985, стр. 40.
- ↑ Борис Леонидович Пастернак, Изабране песме. Нови Сад: Orpheus, 2011, стр. 301-302.
- ↑ Џанго Помалиот, Намали малце чалам. Скопје: Темплум, 2018, стр. 8-9.
- ↑ Danil Harms, Sto slučajeva. Beograd: Laguna, 2016, стр. 130.
- ↑ Велимир Хлебњиков, Краљ времена Велимир I. Просвета: Београд, 1964, стр. 82-84.
- ↑ Наум Целакоски, Пролог, 1998, стр. 27.
- ↑ Наум Целакоски, Пролог, 1998, стр. 28.
- ↑ Наум Целакоски, Пролог, 1998, стр. 29.
- ↑ Наум Целакоски, Пролог, 1998, стр. 30.
- ↑ Живко Чинго, Пасквелија. Скопје: Култура, 1968, стр. 69-76.
- ↑ Живко Чинго, Пасквелија. Скопје: Култура, 1968, стр. 157-164.
- ↑ YouTube, Soundgarden - Superunknown (Full Album) HD (пристапено на 8.1.2017)
- ↑ YouTube, U2- 4th of July (пристапено на 8.1.2017)