Маракуја
Цвет на маракујата
Плод на маракујата
Научна класификација
Царство: Растенија
Ред: Малпигиовидни
Семејство: Часовничиња
Род: Часовниче
Вид: Маракуја
Научен назив
Passiflora edulis
Sims, 1818

Маракуја или јадливо часовниче (науч. Passiflora edulis) — ползечки вид од родот часовниче (Passiflora) со потекло од Бразил, Парагвај и Северна Аргентина.

Се одгледува како ароматично овошје во тропските и суптропските краишта, како и Јужна Америка, Средна Америка, Карибите, Африка (каде се нарекува виолетова гранадила), јужна Азија, Израел, Австралија, Хаваи (каде се нарекува лиликои)[1] и САД.

Плодот е топчест до јајцевиден, жолт или темновиолетов по боја со сочна внатрешност и поголем број семки.[1][2] Се јаде самостојно, но и се додава во сокови како додаток за вкус.[3]

Разновидности

уреди

Постојат неколку различни разновидности на маракуја со различен изглед.[1] Светложолтата flavicarpa (наречена „златна маракуја“) може да достигне големина на грејпфрут, има мазна и сјајна ровка кора, и во Австралија се користи како присад за виолетовата маракуја.[1] Темновиолетовата edulis е помала од лимон, помалку кисела од жолтата и има побогата арома и вкус.

Неколку разновидности се богати со полифенол,[4][5] а жолтите[6]}} содржат пруназин и други цијаногени гликозиди во лушпата и сокот.[6]

Употреба

уреди

Mасло

уреди

Од семките на маракујата се добива масло кое содржи линолна киселина (77%), олеинска киселина (15%) и палмитинска киселина (10%). Наоѓа различни примени во производството на козметика и во исхраната.

Хранлива вредност

уреди
Маракуја, виолетова, сирова
Енергија406 kJ (97 kcal)
Витамини
Витамин А (екв.)
(8 %)
64 μг
(7 %)
743 μг
Рибофлавин 2)
(11 %)
0,13 мг
Ниацин 3)
(10 %)
1,5 мг
Витамин Б6
(8 %)
0,1 мг
Фолна кис. 9)
(4 %)
14 μг
Холин
(2 %)
7,6 мг
Витамин Ц
(36 %)
30 мг
Витамин К
(1 %)
0,7 мг
Минерали
Калциум
(1 %)
12 мг
Железо
(12 %)
1,6 мг
Магнезиум
(8 %)
29 мг
Фосфор
(10 %)
68 мг
Калиум
(7 %)
348 мг
Натриум
(2 %)
28 мг
Цинк
(1 %)
0,1 мг

Постотоците се приближно пресметани според препораките за возрасни лица во САД.
Извор: База за хранливост — USDA

Свежата маракуја содржи витамин Ц (36%), прехранбени влакна (42%), Б-витамините рибофлавин (11%) и ниацин (10%), железо (12%) и фосфор (10%) како значаен дел од дневната вредност.[7]

Галерија

уреди

Поврзано

уреди

Наводи

уреди
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Morton JF (1987). „Passionfruit, p. 320–328; In: Fruits of warm climates“. NewCrop, Center for New Crops & Plant Products, Department of Horticulture and Landscape Architecture at Purdue University, W. Lafayette, IN, USA. Посетено на 1 July 2014.
  2. Boning, Charles R. (2006). Florida's Best Fruiting Plants: Native and Exotic Trees, Shrubs, and Vines. Sarasota, Florida: Pineapple Press, Inc. стр. 168–171.
  3. Passiflora edulis Sims“. Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture. 2007-06-25. Посетено на 2010-01-07.
  4. Talcott ST, Percival SS, Pittet-Moore J, Celoria C (2003). „Phytochemical composition and antioxidant stability of fortified yellow passion fruit (Passiflora edulis)“. J Agric Food Chem. 51 (4): 935–41. doi:10.1021/jf020769q. PMID 12568552.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  5. Devi Ramaiya S, Bujang JS, Zakaria MH, King WS, Shaffiq Sahrir MA (2013). „Sugars, ascorbic acid, total phenolic content and total antioxidant activity in passion fruit (Passiflora) cultivars“. J Sci Food Agric. 93 (5): 1198–1205. doi:10.1002/jsfa.587. PMID 23027609.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  6. 6,0 6,1 Chassagne D, Crouzet JC, Bayonove CL, Baumes RL (1996). „Identification and Quantification of Passion Fruit Cyanogenic Glycosides“. J Agric Food Chem. 44 (12): 3817–3820. doi:10.1021/jf960381t.CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)
  7. „Nutrition facts for Passion-fruit, (granadilla), purple, raw, 100 g“. USDA Nutrient Data, SR-21. Conde Nast. Посетено на April 2, 2013.

Надворешни врски

уреди