Википедија

Калциум оксалат

хемиско соединение

Калциум оксалат во архаична терминологија, оксалат на вар) е калциумова сол на оксална киселина со хемиска формула CaC
2O
4. Формира хидрати CaC
2O
4 · nH
2O, каде што n варира од 1 до 3. Безводните и сите хидрирани форми се безбојни или бели. Монохидратот CaC
2O
4 · H2O природно се јавува како минерален шевелит, формирајќи кристали во облик на обвивка, познати во растенијата како рафиди. Двата поретки хидрати се дихидрат CaC
2O
4 · 2H2O,кој природно се јавува како минерал венделит, и трихидрат CaC
2O
4 · 3H2O, кој природно се јавува како минерал каоксит, кои исто така се препознаваат. Некои намирници имаат големи количини на калциум оксалати и можат да предизвикаат рани при голтање, па дури и да бидат фатални. Племињата со исхрана кои многу зависат од овошје и зеленчук со висока содржина на калциум оксалат, како на пример во Микронезија, го намалуваат неговото ниво со варење.[4][5] Тие се составен дел во 76% од човечките бубрежни камења.[6] CКалциум оксалат се наоѓа и во пивскиот камен, каменец што се формира на контејнерите што се користат во пиварниците.

Калциум оксалат
Calcium oxalate
structure of calcium oxalate dihydrate
Назив според МСЧПХ
Калциум оксалат
Назнаки
5794-28-5 (монохидат) Ок
25454-23-3 (дихидрат) Н
192389-49-4 (трихидрат)
ChEBI CHEBI:60579 Ок
ChEMBL ChEMBL3184709
ChemSpider 30549 Ок
EC-број 209-260-1
3Д-модел (Jmol) Слика
KEGG C17478
PubChem 16212978
UNII 4PP86KK527 (монохидрат) Ок
Својства
Хемиска формула
Моларна маса 0 g mol−1
Изглед безбојни или бели кристали (анхидридни или хидратни форми)
Густина 2.20 g/cm3, монохидрат[1]
Точка на топење
0.61 mg/100 g H
2O (20 °C)[2]
Производ на растворливост, Ksp 2.7 × 10−9 for CaC
2O
4[3]
Опасност
Безбедност при работа:
Главни опасности
 Штетно, Надразнувачко
GHS-ознаки:
Пиктограми
 GHS07: Извичник GHS06: Токсично
Сигнални зборови
 Предупредување
Изјави за опасност
 H302, H312
Изјави за претпазливост
 P280
NFPA 704
2
1
0
Слични супстанци
Други анјони Калциум карбонат
Калциум ацетат
Калциум формат
Други катјони Натриум оксалат
Берилиум оксалат
Магнезиум оксалат
Стронциум оксалат
Бариум оксалат
Радиум оксалат
Железо(II) оксалат
Железо(III) оксалат
Дополнителни податоци
 Ок(што е ова?)  (провери)
Освен ако не е поинаку укажано, податоците се однесуваат на материјалите во нивната стандардна состојба (25 °C, 100 kPa)
Наводи
Скенирање на електронска микрографија на површината на бубрежниот камен на која се прикажани тетрагонални кристали на Weddelite (калциум оксалат дихидрат) кои излегуваат од аморфниот централен дел на каменот (хоризонталната должина на сликата претставува 0,5 mm од фигурираниот оригинал)

Појава

уреди

Многу растенија акумулираат калциум оксалат како што е забележано во повеќе од 1000 различни родови растенија.[7] Акумулацијата на калциум оксалат е поврзана со детоксикацијата на калциумот (Ca2+) во растението.[8] По распаѓањето, калциум оксалат се оксидира од бактерии, габи или шумски пожар за да се произведе хранливата состојка на почвата калциум карбонат.[9]

Отровното растение дифенбахија (Dieffenbachia) ја содржи супстанцијата и при голтање може да го спречи говорот и да биде задушувачки. Го има и во киселецот, равенот (во голема количина во листовите), циметот, куркумата и во видовите на Oxalis, Araceae, Arum italicum, тарото, кивито, чаевите, агавата, Верџинија ползавецот (Parthenocissus quinquefolia), и Alocasia и во спанаќот во различни количества. Растенијата од родот Philodendron содржат доволно калциум оксалат што консумирањето на делови од растението може да резултира со непријатни симптоми. Нерастворливите кристали на калциум оксалат се наоѓаат во стеблата, корените и листовите на растенијата и се произведуваат во идиобластите. Растенијата од ванила испуштаат калциум оксалати по бербата на мешунките од семето на орхидејата и може да предизвикаат контактен дерматитис.

Калциум оксалат, како „пивски камен“, е кафеав талог кој има тенденција да се акумулира во тенџериња, буриња и други контејнери што се користат за подготовка на пиво. Ако не се отстрани во процесот на чистење, пивскиот камен ќе остави нехигиенска површина која може да содржи микроорганизми.[10] Пивскиот камен е составен од соли на калциум и магнезиум и разни органски соединенија останати од процесот на подготовка; го промовира растот на несакани микроорганизми кои можат негативно да влијаат или дури и да го уништат вкусот на една серија пиво.

Кристалите на калциум оксалат во урината се најчестата состојка на човечките камења во бубрегот, а формирањето на кристали на калциум оксалат е исто така едно од токсичните ефекти на труењето со етилен гликол.

Хемиски својства

уреди

Калциум оксалат е комбинација од јони на калциум и конјугирана база на оксална киселина, оксалат анјон. Неговите водени раствори се малку базни поради базиноста на оксалатниот јон. Базата на калциум оксалат е послаба од онаа на натриум оксалат, поради неговата помала растворливост во вода. Цврстиот калциум оксалат хидрат се одликува со Кристалографија на Х-зраци. Тоа е координативен полимер кој содржи планарни оксалатни анјони поврзани со калциум, кој исто така има вода како лиганд.[1]

Медицинско значење

уреди

Калциум оксалат може да предизвика рани и вкочанетост при голтање, па дури и може да биде фатален.

Морфологија и дијагноза

уреди

Монохидратот и дихидратот може да се разликуваат по обликот на соодветните кристали.

  • Дихидрат кристалите се со октаедра. Голем дел од кристалите во седиментот на урината ќе го имаат овој тип на морфологија, бидејќи тие можат да растат на која било pH вредност и природно се појавуваат во нормална урина.
  • Кристалите на калциум оксалат монохидрат се разликуваат по форма и можат да бидат обликувани како тегови, вретена, овали или огради, од кои последната најчесто се забележува поради труење со етилен гликол.[11]
  •  
    Микроскопија на урина која покажува кристали на калциум оксалат во урината. Морфологијата на кристалот октаедар е јасно видлива.
  •  
    Микроскопија на урината покажува кристал „калциум оксалат монохидрат“ (во облик на гира) и кристал „калциум оксалат дихидрат“ (во облик на плик) заедно со неколку еритроцити.
  •  
    Микроскопија на урината покажува неколку кристали „калциум оксалат монохидрат“ (во форма на гира, некои од нив згрчени) и кристал „калциум оксалат дихидрат“ (во облик на плик) заедно со неколку еритроцити.
  •  
    Уринарен талог покажува неколку кристали на калциум оксалат. 40X

Бубрежни камења

уреди
 
 
Камењата од калциум оксалат монохидрат може да се шпикулираат, налик на глава на утринска ѕвезда.
Главна статија: Бубрежни камења

Околу 76% од бубрежните камења се делумно или целосно од типот на калциум оксалат.[6] Тие се формираат кога урината е постојано заситена со калциум и оксалат. Помеѓу 1% и 15% од луѓето на глобално ниво се погодени од камења во бубрезите во одреден момент.[12][13] Во 2015 година тие предизвикаа околу 16.000 смртни случаи ширум светот.[14]

Дел од оксалатот во урината го произведува телото. Калциумот и оксалатот во исхраната играат улога, но не се единствените фактори кои влијаат на формирањето на калциум оксалатни камења. Диететскиот оксалат е органски јон кој се наоѓа во многу зеленчук, овошје и јаткасти плодови. Калциумот од коските, исто така, може да игра улога во формирањето на камења во бубрезите.

Во една студија за модулатори на кристализација на калциум оксалат во урината, се покажа дека магнезиум-алкален цитрат ја инхибира кристализацијата на CaOx (калциум оксалат), „веројатно преку дејството на цитратот, но не и на Mg“. Ова беше во споредба со магнезиум, цитрат и магнезиум цитрат. Во моментов подготовката на магнезиум-калиум цитрат што беше користена во една позитивна студија, но не е достапна во Соединетите Држави.[15]

Индустриска употереба

уреди

Калциум оксалат се користи во производството на керамички глазури.[16]

Поврзано

уреди

Наводи

уреди
  1. ↑ 1,0 1,1 S. Deganello (1981). „The Structure of Whewellite, CaC2O4.H2O, at 328 K“. Acta Crystallogr. B. 37 (4): 826–829. doi:10.1107/S056774088100441X.
  2. ↑ Haynes, W., уред. (2015–2016). Handbook of Chemistry and Physics (96th. изд.). CRC Press. стр. 4-55.
  3. ↑ Euler. „Ksp Table: Solubility product constants near 25 °C“. chm.uri.edu (англиски). Посетено на 10 June 2021.
  4. ↑ Arnold, Michael A. (2014). „Pandanus tectorius S. Parkinson“ (PDF). Aggie Horticulture. Texas A&M University. Архивирано од изворникот (PDF) на 2021-08-31. Посетено на 30 September 2020.
  5. ↑ Contributors, WebMD Editorial. „Foods High in Oxalates“. WebMD (англиски). Посетено на 30 January 2022.
  6. ↑ 6,0 6,1 Singh, Prince; Enders, Felicity T.; Vaughan, Lisa E.; Bergstralh, Eric J.; Knoedler, John J.; Krambeck, Amy E.; Lieske, John C.; Rule, Andrew D. (October 2015). „Stone Composition Among First-Time Symptomatic Kidney Stone Formers in the Community“. Mayo Clinic Proceedings. 90 (10): 1356–1365. doi:10.1016/j.mayocp.2015.07.016. PMC 4593754. PMID 26349951.
  7. ↑ Francesci, V.R.; Nakata (2005). „Calcium oxalate in plants: formation and function“. Annu Rev Plant Biol. 56 (56): 41–71. doi:10.1146/annurev.arplant.56.032604.144106. PMID 15862089.
  8. ↑ Martin, G; Matteo Guggiari; Daniel Bravo; Jakob Zopfi; Guillaume Cailleau; Michel Aragno; Daniel Job; Eric Verrecchia; Pilar Junier (2012). „Fungi, bacteria and soil pH: the oxalate–carbonate pathway as a model for metabolic interaction“. Environmental Microbiology. 14 (11): 2960–2970. doi:10.1111/j.1462-2920.2012.02862.x. PMID 22928486.[мртва врска]
  9. ↑ Parsons, Robert F.; Attiwill, Peter M.; Uren, Nicholas C.; Kopittke, Peter M. (1 April 2022). „Calcium oxalate and calcium cycling in forest ecosystems“. Trees. 36 (2): 531–536. doi:10.1007/s00468-021-02226-4. S2CID 239543937 Проверете ја вредноста |s2cid= (help).
  10. ↑ Ryan, James (27 May 2018). „What is beerstone (and how to remove it)“. Посетено на 28 May 2018.
  11. ↑ „Urine Crystals“. ahdc.vet.cornell.edu/. Cornell University. Посетено на 12 July 2014.
  12. ↑ Morgan, Monica S C; Pearle, Margaret S (2016). „Medical management of renal stones“. BMJ. 352: i52. doi:10.1136/bmj.i52. ISSN 1756-1833. PMID 26977089. S2CID 28313474.
  13. ↑ Abufaraj, Mohammad; Xu, Tianlin; Cao, Chao; Waldhoer, Thomas; Seitz, Christian; d'Andrea, David; Siyam, Abdelmuez; Tarawneh, Rand; Fajkovic, Harun; Schernhammer, Eva; Yang, Lin; Shariat, Shahrokh F. (6 September 2020). „Prevalence and Trends in Kidney Stone Among Adults in the USA: Analyses of National Health and Nutrition Examination Survey 2007–2018 Data“. European Urology Focus (англиски). 7 (6): 1468–1475. doi:10.1016/j.euf.2020.08.011. ISSN 2405-4569. PMID 32900675. S2CID 221572651.
  14. ↑ Vos T, Allen C, Arora M, Barber RM, Bhutta ZA, Brown A, и др. (GBD 2015 Disease and Injury Incidence and Prevalence Collaborators) (October 2016). „Global, regional, and national life expectancy, all-cause mortality, and cause-specific mortality for 249 causes of death, 1980–2015: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2015“. Lancet. 388 (10053): 1459–1544. doi:10.1016/s0140-6736(16)31012-1. PMC 5388903. PMID 27733281.
  15. ↑ Schwille, P. O.; Schmiedl, A.; Herrmann, U.; Fan, J.; Gottlieb, D.; Manoharan, M.; Wipplinger, J. (1999-05-01). „Magnesium, citrate, magnesium citrate and magnesium-alkali citrate as modulators of calcium oxalate crystallization in urine: observations in patients with recurrent idiopathic calcium urolithiasis“. Urological Research (англиски). 27 (2): 117–126. doi:10.1007/s002400050097. ISSN 1434-0879. PMID 10424393. S2CID 1506052.
  16. ↑ „Calcium Oxalate Data Sheet“. Hummel Croton Inc. Посетено на 23 April 2017.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Калциум_оксалат&oldid=5240379“