Идно прекажано време во македонскиот јазик

Македонски глаголски форми
	Општо категорија време; ; категорија начин; ; категорија лице; ; категории род и број; ; категорија вид; ; категорија залог; ; категорија преодност; ; образување на глаголи; ; класификација; ; ; Прости глаголски форми сегашно време; ; минато определно свршено време; ; минато определено несвршено време; ; заповеден начин; ; глаголска л-форма; ; глаголска придавка; ; глаголска именка; ; глаголски прилог; ; Сложени глаголски форми минато неопределено свршено време; ; минато неопределено несвршено време; ; предминато време; ; идно време; ; минато-идно време; ; идно прекажано време; ; можен начин; ; има-конструкција; ; сум-конструкција; ; да-конструкција; ; Поврзано македонска граматика македонски јазик
	Кутијава: преглед; разговор; уреди;

Идно прекажано време — едно од покарактеристичните особености на македонскиот глаголски систем. Идното прекажано време се користи за прекажување на одредено идно дејство. Ова време се образува со честичката ќе и минато неопределенио време на глаголот^[1].

Образување

Идното прекажано време се образува со употреба на честичката ќе и соодветната форма на глаголот од минато неопределено време^[1].

	чека	носи	каже
Јас	ќе сум чекал	ќе сум носел	ќе сум кажел
Ти	ќе си чекал	ќе си носел	ќе си кажел
Тој, таа, тоа	ќе чекал (а)*	ќе носел (а)*	ќе кажел (а)*
Ние	ќе сме чекале	ќе сме носеле	ќе сме кажеле
Вие	ќе сте чекале	ќе сте носеле	ќе сте кажеле
Тие	ќе чекале	ќе носеле	ќе кажеле

* - форма за женски род.

Од промената на глаголите се гледа дека во третото лице еднина и множина се испушта помошниот глагол и дека се зема несвршената л-форма кај оние глаголи што имаат две л-форми^[1].

Одречните форми се образуваат на два начина: со честичката не (не ќе сум одел) или со глаголот нема во л-форма од среден род и да конструкција (немало да одам, немало да одиме итн.)^[1]

Употреба

Графички приказ на идното прекажано време. Горната стрелка означува дека говорникот зборува во сегашноста но аспектот е перфектен (прекажано), а долната стрелка означува дека дејството има идно значење (идно).

Со идното прекажано време се искажуваат значењата што ги има идното и минатото-идно време, само во вид на прекажување^[1].

пр: Марко ќе одел на одмор со новиот автомобил.

Формите на идното и минатото идно време се користат за директно кажување на засведочени дејства, а формите на идното прекажано време за незасведочени, па според тоа и прекажани дејства. Со идното прекажано време често се искажува личен став кон она што се кажува^[1].

Наводи

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Стојка Бојковска, Димитар Пандев, Лилјана Минова - Ѓуркова, Живко Цветковски (2001). Македонски јазик за средно образование. Скопје: Просветно Дело АД. стр. 128 и 129. Недостасува |author1= (help)CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)

Поврзано

Надворешни врски

Македонска граматика од Виктор Фридман. (англиски)
Граматика на македонскиот литературен јазик Архивирано на 30 јуни 2017 г. од Хорас Лант. (англиски)
Македонска граматика Архивирано на 24 септември 2011 г. од Круме Кепески. (македонски)

[македонска_граматика-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Стојка Бојковска, Димитар Пандев, Лилјана Минова - Ѓуркова, Живко Цветковски (2001). Македонски јазик за средно образование. Скопје: Просветно Дело АД. стр. 128 и 129. Недостасува |author1= (help)CS1-одржување: повеќе имиња: список на автори (link)

[1]